ارائه شناسنامه فرهنگی ۳۵ ساله ایران، با بازگویی خاطرات دولتمردان

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم،‌ نخستین همایش بین‌المللی اسناد ایرانی همزمان با چهارمین جشنواره هفته پژوهش امروز دوشنبه 25 آذرماه با حضور علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، اسحاق صلاحی رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی، سفرا، روسای آرشیوهای ملی و رایزنان فرهنگی 45 کشور جهان به همراه جمعی از فرهیختگان ملی و بین‌المللی برگزار شد.

در این مراسم دبیر همایش اسناد ایرانی، دبیر همایش هفته پژوهش، رئیس آرشیو دولتی آنکارا، معاون آرشیو هندوستان، رئیس کتابخانه ملی پاکستان، سفیر مکزیک در ایران، رئیس کتابخانه مجلس، رئیس دانشگاه امیرکبیر، رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی و وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی سخنرانی کردند. همچنین در ادامه این همایش از کتاب‌های جدید سازمان اسناد و کتابخانه ملی رونمایی شد و به برگزیدگان این همایش جوایزی جهت تقدیر اهدا شد. در پایان نمایشگاه مشترک ایران و 5 کشور آمریکای لاتین نیز با حضور وزیر ارشاد افتتاح شد.

محمد رجبی رئیس کتابخانه مجلس در این همایش گفت: کتابخانه ملی به عنوان کتابخانه مادر و مرکزی کشور باید تمام اسناد را در مجموعه سازمان اسناد و ارشیو ملی گردآوری کند. بخشی از اسناد کشور توسط خاندان‌هایی اهدا شده و در برخی کتابخانه‌ها نگهداری می‌شود اهدای مجموعه‌هایی به طور خاص از خاندان‌هایی که صاحب اسناد بوده‌اند بسیار اتفاق افتاده است. برای مثال 70هزار سند از خاندان متین دفتری به این کتابخانه مجلس اهدا شده است. تمام اینها را می‌توانیم به صورت متن اسکن شده در اختیار کتابخانه ملی قرار دهیم. آستان قدس رضوی نیز از دوره صفویه تا به امروز اسناد نفیسی در بر دارد.

وی ادامه داد: اسناد تصویری در فیلم‌خانه ملی ایران و ارشیو صداو سیما وجود دارد که باید در کتابخانه ملی علاوه بر مجموعه چندصد میلیونی تجمع یابد و به عنوان یک کانون مهم قابل ارائه باشد. علاوه بر اسناد اهدایی در کتابخانه مجلس به 30 هزار سند می‌رسد؛ 16 میلیون سند نیز از خود مجلس موجود است و شامل مشروح مذاکرات مجلس از اول تا آخر دوران پهلوی، مجلس سنا، مجلس شورای اسلامی، مجلس خبرگان، شورای نگهبان و مجمع تشخیص مصلحت نظام است به علاوه مجموع اسناد سازمان ملل متحد و مجموعه‌های فرعی مانند یونسکو و سازمان جهانی در کتابخانه مجلس موجود است.

رئیس کتابخانه مجلس در ادامه سخنانش افزود: اسناد و گزارشات دولتی بخش دیگری از کتابخانه مجلس محسوب می‌شود که مشروح مذاکرات شورای ملی را از زمان محمدعلی شاه تا آخر پهلوی به صورت دیجیتال در بر دارد و با هر واژه قابل بازیافت است. این منبع یک منبع مهم مطالعاتی محسوب می‌شود برای کسانی که می‌خواهند در حوزه تاریخ معاصر فعالیت کنند. مجلس سنا هم تا پایان سال جاری اسناد خود را به همین صورت ارائه می‌کند. در سال آینده مجلس شورای اسلامی همکاری‌های خود و کتابخانه مجلس را ارائه می‌کند و گنجینه‌ مهمی در این راستا فراهم می‌آورد.

رجبی برای پیشرفت سایر فعالیت‌های حوزه اسناد ملی اظهار امیدواری کرد و گفت: اسناد موجود در کتابخانه مجلس از گستردگی بسیاری برخوردار است. نامه‌هایی که به وکلا نوشته شده است و همچنین شکایات مردمی در مجموعه اسناد مجلس وجود دارد. ما از تاریخچه مجلس متوجه شده‌ایم بسیاری از اسناد در مطبوعات و خاطرات وکلا وجود دارد اما در اسناد نیست. اینها جمع‌آوری شده و در بخش «مجلس معاصر» موجود است که فراتر از آن چیزهایی است که به عنوان سند خوانده می‌شود. همچنین «کتاب معاصر» کتاب‌‌‌های خاص حوزه مجلس و قانون‌گذاری را در بر دارد که برای محققان ارائه کرده‌ایم.

وی تصریح کرد: تاکنون 40 کتاب که نزدیک به 15 کتاب در دوره مسئولیت من توسط کتابخانه مجلس منتشر شده است و اسناد به صورت کتاب مورد پژوهش قرار گرفته و به طور موضوعی به مخاطبان ارائه شده است. همچنین اسناد تجارت خارجی با کمک مالی اتاق بازرگانی در 2 جلد منتشر شد که حدود 3 ماه پیش به مخاطبان خاص این حوزه تعلق گرفت. هر سال یک همایش دوره‌ای در مورد مجلس برگزار می‌شود که در اردیبهشت‌ماه صورت می‌گیرد و تاریخ مجلس براساس اسناد مطرح می‌گردد. اردیبهشت‌ماه سال آینده مجالس دوره 19 و 20 را دنبال می‌کنند.

رئیس کتابخانه مجلس در ادامه سخنانش بیان کرد: لوح‌های فشرده مشروح مذاکرات را در اختیار افراد قرار داده‌ایم که فایل آن به صورت صوتی نیز موجود است  و همچنین با قراردادن آنها بر روی وب‌سایت کتابخانه مجلس امکان دسترسی را برای عموم مردم فراهم آوردیم. «تاریخ شفاهی» هم به عنوان مکمل اسناد ایجاد شد که کسانی که در حوزه مجلس شورای علمی و اسلامی فعالیت می‌کنند از این بخش استفاده ویژه‌ای به عمل آورند و ایجاد تاریخ شفاهی در کتابخانه مجلس بیش از انتظار ما نتیجه داده است که در آینده‌ای نزدیک ارائه می‌شود.

رجبی افزود: ما برای معرفی رجال اهل قلم در تاریخ معاصر در مجلس، فعالیت‌هایی را شروع کردیم، بسیاری از دولت‌مردان ما صاحب تألیف بوده‌اند و این کار شاید تشویقی باشد برای سایرین تا تجربیات گران‌بهای خود را به دیگران انتقال دهند. برخی شخصیت‌های پهلوی در خارج از کشور خاطرات خود را بازگو می‌کنند و این خاطرات بعد از ویراستاری به چاپ می‌رسد. جوانان ما تصور می‌کنند این شخصیت‌ها اهل قلم بودند اما آنها فقط به بازگویی خاطرات خود پرداخته‌اند. ما می‌توانیم با همکاری کتابخانه ملی و همت وزارت ارشاد این اسناد نانوشته را به عنوان شناسنامه فرهنگی کشورمان در 35 سال جمهوری اسلامی ارائه کنیم که اعتبارش کمتر از اسناد دیگر نخواهد بود.