اعتصاب سرنوشت‌ساز صنعت نفت

دوم مهر 1357 صدها نفر از کارگران و کارمندان پالایشگاه نفت آبادان اعتراض کردند و این اتفاق تاثیر مهمی در تحولات سیاسی منتهی به پیروزی انقلاب اسلامی در بیست و دوم بهمن همان سال داشت.

بعد از واقعه هفدهم شهریور، اعتصابات سراسری کشور را دربرگرفت. از جمله گروه‌های معترض کارکنان شرکت نفت بودند. یک روز بعد از رخداد جمعه خونین، ابتدا صدها نفر از کارکنان پالایشگاه تهران و روزهای بعد کارکنان پالایشگاه‌های تبریز، آبادان، اصفهان و شیراز اعتراض خود را اعلام کردند. این اعتراضات گرچه روند صدور نفت را متزلزل نمی‌کرد، اما حاکی از عمیق شدن بحران سیاسی در درون حاکمیت رژیم پهلوی بود. بین همه این اعتراضات، اعتصاب کارکنان صنعت نفت در اهواز و آبان از جنس دیگری بود.

قرارداد خدمات شرکت خدمات نفتی OSCO با کنسرسیوم و شرکت ملی نفت ایران در حال انقضا بود و بحث‌هایی درباره بهبود وضع کاری و افزایش حقوق در بین کارمندان شرکت نفت بالا گرفت.

مقامات شرکت ملی نفت ایران در مذاکرات خود به این درخواست‌ها توجه نکردند و این روند، نارضایتی شدیدی در پی داشت. همزمان با شعله کشیدن اعتراضات سیاسی در کشور، کارکنان شرکت نفت ناراضی از شرایط کاری جدید متاثر از شرایط سیاسی واکنش جدی در برابر بی‌اعتنایی‌های صورت گرفته نسبت به خواسته‌های خود نشان دادند.

اعتصاب که از میدان نفتی اهواز به عنوان بزرگ‌ترین میدان نفتی کشور آغاز شد، به دیگر شهرها از جمله آبادان هم سرایت کرد. اعلام این خبر واکنش سایر معترضان را در پی داشت و جو سیاسی شکل گرفته سایر ادارات خوزستان را در برگرفت. در اسناد ساواک و شهربانی گزارش‌های متعددی در این باره وجود دارد.

همزمان با گسترش اعتصابات که به تعطیلی جایگاه‌های توزیع سوخت و توزیع نشدن بنزین منتهی شد، روزنامه‌ها از فلج‌شدن پایتخت بر اثر این واقعه خبر دادند. روز بیست‌و‌نهم مهر ۵۷ مردم تهران یکی از شلوغ‌ترین شب‌های خود را پشت سر گذاشتند. اعتصاب چندساعته کارکنان انبار نفت شهرری، آگاهی مردم از این اعتصاب و نگرانی از بی‌بنزین ماندن، سبب هجوم یکباره ده‌ها هزار اتومبیل‌دار به جایگاه‌های فروش بنزین شد، این هجوم راه‌بندان‌ها و مشکلاتی بی‌سابقه به بار آورد.