سیمای خانوادگی جرج کندی یانگ طراح و فرمانده کودتای 28 مرداد 1332 (بخش نخست)
اشاره
تاکنون نـقش جرج کندی یانگ1در کودتای 28 مرداد 1332 و پیوندهای او با حکومت محمد رضا پهلوی در سالهای پس از کـودتا مورد توجه مورخین ایـرانی قـرار نگرفته است.جرج کندی یانگ(1911-1990)از چهرههای سرشناس سیاسی و اطلاعاتی تاریخ معاصر بریتانیاست که به دلیل جایگاه برجستهاش در حوادث معروف به"توطئه دولت ویلسون"2 و نقش او در ایجاد شبکههای سرّی پیمان ناتو در دوران جنگ سرد،بـهویژه شبکه گلادیو در ایتالیا،مورد توجه جدّی پژوهشگران بریتانیا و سایر کشورهای غربی است.مورخین اطلاعاتی از یانگ به عنوان طرّاح عملیات کودتای 28 مرداد 1332 نام میبرند زیرا او در سال 1332 قائممقام اینتلیجنس سرویس بریتانیا(ام.آی 6)3بود و در ایـن سـمت طراحی و فرماندهی "عملیات چکمه"4را به دست داشت.یانگ در سالهای پسین با محمد رضا پهلوی و سر شاپور ریپورتر رابطه نزدیک داشت و تا زمان پیروزی انقلاب اسلامی ایران هم در خریدهای نظامی ایـران از انـگلیس و هم در فعالیتهای به غایت مخفی شبکههای اطلاعاتی بریتانیا و پیمان ناتو در ایران مؤثر بود.
جرج کندی یانگ کیست؟
بررسی خود را از زندگینامه رسمی جرج کندی یانگ،مندرج در هو ایز هو،آغاز مـیکنیم. یـانگ در این زندگینامه مختصر،خود را چنین معرفی کرده است:5
جرج کندی یانگ،متولد 8 آوریل 1911،پسر مرحوم جرج استوارت یانگ6و مارگارت کندی.7تحصیلات دانشگاهی خود را در سال 1936 در دانشگاه ییل با مدرک کـارشناسی ارشـد8در رشـته علوم سیاسی به پایان بـرد و در سـالهای 1936-1938 عـضو هیئت تحریریه گلاسکو هرالد9و در سال 1939 در خبرگزاری انگلیسی یونایتدپرس10شاغل بود.در دوران جنگ جهانی دوّم،در سالهای 1339-1945 در شرق آفریقا،ایتالیا و اروپای غربی خدمت کرد.در سـال 1946 بـه عـنوان خبرنگار خبرگزاری انگلیسی یونایتدپرس در برلین مستقر شد و در هـمین سـال به عضویت وزارت خارجه بریتانیا درآمد.از سال 1949 در دپارتمان روابط اقتصادی وزارت خارجه و از سال 1951 در دفتر خاورمیانه شاغل بود.در سالهای 1953- 1961 در وزارت دفـاع خـدمت کـرد و در سال 1960 معاون وزیر شد.در سالهای 1961- 1976 در کمپانی کلینورت بنسون11شاغل بـود.12
چنانکه میبینیم،در این زندگینامه کمترین اشارهای به مناصب و فعالیتهای اطلاعاتی جرج کندی یانگ مندرج نیست.
در سال 1993،یعنی دو سـال پسـ از مـرگ جرج کندی یانگ،انتشارات فیبر در لندن کتابی منتشر کرد با عـنوان جـاسوسی فیبر.13ویراستار این اثر یکی از سرشناسترین مورخین اطلاعاتی بریتانیاست که از نام مستعار"نیجل وست"استفاده مـیکند.نـام واقـعی او روپرت الاسون14و از اعضای فعال حزب محافظهکار است.الاسون ده سال(1987-1997)نماینده مـجلس عـوام بـود و هماکنون سردبیری بخش اروپایی فصلنامه اطلاعاتی15را به عهده دارد. "نیجل وست"مؤلف کتب فراوانی دربـاره تـاریخ سـرویسهای اطلاعاتی و امنیتی بریتانیاست.16بررسی آثار"نیجل وست"بیانگر پیوندیهای او با سرویسهای مخفی بریتانیاست و شـیوه تـحلیل و سبک نگارش وی به گونهای است که باید او را مورخ نیمهرسمی این سرویسها به شـمار آورد."نـیجل وسـت"نخستین مورخی است که به طور مشروح درباره نقش جرج کندی یانگ در کودتای 28 مـرداد 1332 سـخن گفت.17
سیمای خانوادگی جرج کندی یانگ
پیوندهای خاندان یانگ با شبکه جهانشمول و بـههمبافته زرسـالاری جـهانی برای ترسیم سیمای واقعی جرج کندی یانگ و شناخت علل و اهداف اقدامات مهم و جنجالی او-اعم از کـودتای 28 مـرداد 1332،تأسیس شبکههای سرّی ناتو در بخش مهمی از جهان،ایجاد و تقویت گروههای فاشیستی و تـروریستی در بـریتانیا و ایـتالیا و آلمان و سایر کشورها،و ماجرای موسوم به توطئه علیه دولت ویلسون-از اهمیت اساسی برخوردار است.اگر ایـن پیـوندهای دیـرین و عمیق شناخته نشود،جرج کندی یانگ تنها به عنوان یک افسر اطـلاعاتی مـاجراجو و در برخی موارد خودسر جلوهگر خواهد شد که گویا تنها به دلیل مختصات شخصیتی و ساختار فکری خـود بـه افراطیگری تمایل داشت.این گرایشی است که در کتب و مقالات منتشرشده درباره یـانگ مـشاهده میشود.در این منابع،از جرج کندی یانگ بـه عـنوان«فـاشیست»و «نژادپرست»سخن میرود ولی در پیوندهای او فراتر از سـرویس اطـلاعاتی بریتانیا و گروههای افراطی راستگرا اشارهای مندرج نیست.در واقع،پیوندهای استوار و ریشهدار با شـبکه زرسـالاری جهانی چهره پنهانتر جرج کـندی یـانگ است کـه بـاید اهـمیت آن را فراتر از پیوندهای او با سرویس اطلاعاتی و گـروههای افـراطی بریتانیا ارزیابی کرد.
در بررسی زیر این چهره ناشناخته جرج کندی یانگ مـورد تـوجه قرار گرفته است.یانگ عضوی از یـک شبکه بههمپیوسته و کهن جـهانوطن اسـت و اقدامات او در چارچوب منافع و برنامههای پیـچیده ایـن شبکه انجام گرفت.او به خاندانی تعلق دارد که در سده هیجدهم فراماسونری را در اسکاتلند و آمریکای شـمالی بـنیاد نهادند و در سدههای نوزدهم و بیستم از پیـوندهای اسـتوار بـا بنیادهای نامدار یـهودی-صـهیونیستی چون روچیلد و وابورگ و هـامبرو و لازارد و غـیره برخوردار بودند.بنابراین،زمانی که نگارنده از نقش بزرگ و ناشناخته شبکه صهیونیستی در حوادث سالهای 1320-1332 ایـران سـخن میگوید،که در پیوند تنگاتنگ با سـرویسهای اطـلاعاتی بریتانیا و ایـالات مـتحده عـمل میکرد ولی به دنـبال اهداف و منافع خاص خود بود،از جمله و بهویژه به دلیل جایگاه و نقش جرج کندی یانگ اسـت.در ایـن بررسی با نام برخی از کمپانیهای و مـؤسسات مـقتدری کـه در دوران پهـلوی بـا ایران با ایـران و سـرنوشت تاریخی ما پیوند مستقیم داشتند آشنا خواهیم شد.
خاندان یانگ،تکاپوهای استعماری و فراماسونری
جرج کندی یـانگ در اصـل بـه کلان(طایفه یا عشیره)اسکاتلندی یانگ18تـعلق دارد.پیـشینه اقـامت ایـن خـاندان در اسـکاتلند به اوائل سده شانزدهم میلادی میرسد.در کهنترین سندی که مؤید حضور آنان در این سرزمین است از فردی به نام پیتر یانگ به عنوان«رئیس خانواده یانگ» یادشده که در حـوالی سال 1507 م.در اسکاتلند اقامت داشت.19 در طول سدههای اخیری،اعضای این خانواده در تکاپوهای استعماری و تجارت برده و تریاک فعال و از پیوندهای گسترده و عمیق با زرسالاران یهودی برخوردار بودند.در سده هفدهم فردی به نام کـاپیتان هـنری یانگ20از ناخداهای کمپانی هند شرقی بود.او در سال 1669 عضو شورای بمبئی و قائممقام جرالد اونگیر،21حکمران بمبئی،شد ولی کمی بعد به تخلفاتی متهم گردید،کارش به محکمه کشید و عزل شد.22
بـا تـأسیس گراند لژ انگلستان در سال 1717 میلادی در لندن،برخی از اعضای کلان یانگ را از گردانندگان اصلی نهاد نوپای فراماسونری مییابیم.تأسیس و گسترش فراماسونری در اسکاتلند با نام خاندان یـانگ در پیـوند است.کاپیتان جان یانگ بـه مـدت بیست سال گردانندهء واقعی سازمانهای ماسونی اسکاتلند بود و در سالهای 1737-1752 در مقام نایب استاد اعظم گراند لژ اسکاتلند جای داشت.او سپس برای مأموریت نظامی به قاره آمـریکا رفـت و در سمت استاد اعظم نـاحیهای لژهـای تابع گراند لژ اسکاتلند در آمریکای شمالی و جزایر هند غربی به تکاپوهای ماسونی خود ادامه داد.جان یانگ در 1779 به درجه سرلشگری رسید و در 1786 درگذشت.23اولین تکاپوهای فراماسونری در آمریکای شمالی از سال 1730 آغاز شد و علاوه بـر جـان یانگ یکی دیگر از اعضای این خاندان به نام ماتیو یانگ نیز در زمره نخستین گردانندگان لژهای ماسونی آمریکای شمالی بود.24
در سده نوزدهم میلادی اعضای خاندان یانگ را در تکاپوهای کمپانی هند شرقی بـریتانیا فـعال مییابیم.در ایـن دوران،سر ویلیام یانگ25عضو هیئتمدیره کمپانی هند شرقی بود.او در بمبئی به استخدام کمپانی هند شرقی درآمد،مـدتی در مالابار خدمت کرد،سپس در اشغال کلمبود و جنگ سینگلس26شرکت نمود،و در جـنگ دکـن تـأمین سیورسات قشون آرتور ولزلی را عهدهدار بود.ویلیام یانگ در سال 1821 به مقام بارونتی دست یافت و عضو هیئتمدیره کمپانی هـند شـرقی شد.27رابطه ویلیام یانگ با آرتور ولزلی بیانگر سننی است که از گذشته دور تـاریخ دورانـ اسـتعماری جهان را در طول سدههای اخیر رقم زدهاند.درباره خاندان ولزلی و بهویژه دو عضو نامدار آن،ریچارد ولزلی(ارل مورنینگتون،نـایب السلطنه هند بریتانیا)و آرتور ولزلی(دوک ولینگتون و فاتح واترلو)،پیوندهای ایشان با زرسالاران یـهودی و خاندان روچیلد و نقش آنـان در تـحولات تاریخ معاصر ایران در کتاب زرسالاران به تفصیل سخن گفتهام.28
پس از فوت سر ویلیام یانگ در 1848،یکی دیگر از اعضای خاندان فوق،به نام رابرت یانگ،29که به حرفه چاپ و نشر اشتغال داشت و«با زبـانهای عبری و شرقی»(قاعدتا عربی و فارسی)آشنا بود،طی سالهای 1856-1861 در بندر مهم تجاری سورت(غرب هند) مستقر شد و به نشر کتب تبشیری پرداخت.30
از اعضای نامدار خاندان یانگ در سده نوزدهم،باید به کـاپیتان سـر جرج یانگ31و پسرش سر ویلیام مکورث یانگ32اشاره کرد.سر ویلیام یانگ اخیر در نیمه دوّم سده نوزدهم و اوائل سده بیستم میلادی میزیست.او تحصیلات خود را در دبیرستان اشرافی اتون33و کالج کینگ دانشگاه کمبریج بـه پایـان برد.در سال 1863 به خدمت حکومت هند بریتانیا درآمد و کار خود را در بنگال شروع کرد.در سالهای 1889-1905 مدیر امور مالی منطقه پنجاب بود و در 1893 عضو شورای عالی قانونگزاری حکومت هند بریتانیا شد.او در سـالهای 1897- 1902 قـائممقام حکومت پنجاب بود.در سال 1897 نشان عالی شهسوار فرمانده ستاره هند34به ویلیام یانگ اعطا شد.35
خاندان یانگ و آغاز توطئههای صهیونیستی در خاورمیانه
اولین نماینده رسمی دولت بریتانیا در شهر بیت المقدس نـیز یـکی از اعـضای خاندان یانگ، به نام و.ت.یـانگ،36بـود.کـنسولگری بریتانیا در بیت المقدس در سال 1841،به مقام کنسولی ارتقاء یافت.چنانکه یادداشتهای ارل شافتسبوری هفتم،37دوست صمیمی زرسالاران یهودی و حامی سرسخت صهیونیستها،نـشان مـیدهد،یـانگ این مأموریت را به دلیل علاقه شخصی و با تـلاش فـراوان به دست آورد.38این لرد شافتسبوری از تبار آنتونی اشلی کوپر(ارل شافتسبوری اوّل)،رهبر نامدار اشراف توطئهگر پروتستان بریتانیا در سده هفدهم میلادی،اسـت و از جـانب مـادر به خاندان چرچیل تعلق دارد؛39همان خاندانی که، همچون خاندان شـافتسبوری،تاریخ آن با دسیسهگری و زدوبند سیاسی و مالی و پیوندهای عمیق با زرسالاران یهودی آغاز میشود و تا به امروز تداوم مـییابد.40
اسـتقرار یـانگ در بیت المقدس در زمان اقتدار پالمرستون در بریتانیا و سلطنت لویی فیلیپ در فرانسه و حـکومت مـحمد علی پاشا در مصر صورت گرفت و سرآغاز برنامه درازمدت و پیچیدهای بود که از آن زمان برای ایجاد دولت یـهود در فـلسطین آغـاز شد41و 110 سال بعد،در 14 مه 1948،به اعلام رسمی موجودیت دولت اسرائیل انجامید.یانگ پس از اسـتقرار در بـیت المـقدس تحریک و تفتین علیه بزرگان شهر و بهویژه خاندان حسینی42را آغاز کرد و دسیسههای او به شورش بـزرگ مـردم شـهر انجامید.این شورش از تابستان 1843 تا پائیز 1844 به درازا کشید و سرانجام،به دلیل درخواست و اعمال فـشار کـنسولهای بریتانیا و فرانسه بر دولت عثمانی،با تبعید پنج تن از اعیان بیت المقدس خاتمه یـافت.مـورخین از حـادثه به عنوان سرآغاز ظهور احساسات خصمانه مردم فلسطین علیه اروپاییان غربی یاد میکنند.یـانگ شـالودهای را بنیاد نهاد که به وسیله جیمز فین،43کنسول بعدی بریتانیا در بیت المقدس (1845-1862)،پی گـرفته شـد.فـین نیز،که در تاریخنگاری صهیونیستی مورد تمجید فراوان است،44به شدت علیه خاندان حسینی عمل مـیکرد؛بـه طور مدام به ایشان تهمت میزد و از آنان به دولت عثمانی شکایت میکرد.45
خـاندان یـانگ و شـبکه زرسالاری یهودی
امروزه دودمان یانگ بسیار پرجمعیت و گسترده است و اعضای ثروتمند و متنفذ آن در ردههای بالای الیـگارشی انـگلوساکسون حـضور دارند.بررسی زندگینامه و مشاغل اعضای سرشناس کنونی این خاندان بیانگر تداوم سـنن دیـرین گذشته و پیوندهای گسترده آنان با زرسالاران یهودی است:
لرد یانگ گرافام46مقتدرترین چهره خاندان یانگ در اواخر سـده بـیستم میلادی است.دیوید یانگ،که در سال 1984 به مقام بارونی دست یافت و"لرد یـانگ گـرافام"لقب گرفت،در سالهای 1975-1980 رئیس سازمان بازسازی روانـی بـه وسـیله تربیت47 (ORT) بود و از سال 1990 ریاست اتحادیه جهانی (ORT) را بـه دسـت داشت.وی در سالهای 1979-1982 از گردانندگان مرکز مطالعات سیاستگذاری47بود که یکی از مهمترین نهادهای سیاستگذاری بـریتانیا بـه شمار میرود.دیوید یانگ در سـالهای 1981-1984 ریـاست شورای بـین المـللی خـدمات اجتماعی و رفاهی یهودیان49را به دست داشـت و از سـال 1990 رئیس سازمان حمایت از یهودیان50بود که از ثروتمندترین مؤسسات خیریه بریتانیاست که سـالیانه حـدود 40 میلیون پوند هزینه میکند.وی در سـال 1992 ریاست سازمان فوق را بـه لرد مـایکل لوی،دوست صمیمی تونلی بلر(نـخستوزیر کـنونی بریتانیا)،واگذار کرد.لرد یانگ عضو هیئتمدیره مؤسسه مطالعات عبری دانشگاه آکسفورد نیز هـست و بـه عنوان یکی از دوستان نزدیک لرد ویـکتور روچـیلد(مـتوفی 1990)و پسرش لرد یاکوب روچـیلد و خـانم تاچر شناخته میشود.
دیـوید یـانگ از مشاوران اصلی مارگارت تاچر بود و در دولت او(1979-1990)مشاغل مهمی چون مشاورت صنعتی و سپس مشاورت ویژه نـخستوزیر(1979-1982)،ریـاست کمیسیون نیروی انسانی(1982-1984)،وزارت اشتغال(1985-1987)،وزارت تـجارت و صـنعت(1987-1989)را به دسـت داشـت و در سـالهای 1989-1990 نایبرئیس حزب محافظهکار بـود.از لرد یانگ به عنوان یکی از طراحان اصلی سیاست خصوصیسازی دولت تاچر نام میبرد.مارگارت تاچر زمانی گـفته بـود:«دیگران برای من معضل میآورند و دیـوید راهـحل.»51
لرد یـانگ گـرافام در کـنار یهودیان سرشناسی چـون لرد یـاکوب روچیلد،لرد دیوید سیف و کنت مارکس(مالکین کمپانی مارکس و اسپنسر)،نیکلاس سفیر،کالین لهمن،بریان کوهن و سـر دیـوید آلیـانس(یهودی ایرانی)عضو هیئتمدیره اتاق بازرگانی بـریتانیا-اسـرائیل اسـت.لرد یـانگ در شـورای مـشاوران خصوصی ملکه الیزابت دوّم نیز عضویت دارد.او از سال 1990 ریاست کمپانی کابل اندوایرلس52را به دست دارد.
بارونس یانگ53فرد نامدار دیگر این خاندان در سالهای اخیر است.او در اصل به خاندان بیکر تـعلق دارد که به دلیل ازدواج با جئوفری یانگ54به خاندان یانگ ملحق شد.ژانت یانگ به اولین نسل لردهای مؤنث بریتانیا تعلق دارد.لیدی یانگ دو دهه پیش از خانم مارگارت تاچر، در سال 1971 به مـقام لردی دسـت یافت و به"بارونس"ملقب شد.(خانم تاچر در سال 1992 بارونس شد.)بارونس یانگ در سالهای 1967-1972رهبری جناح حزب محافظهکار در مجلس لردها را به دست داشت و در دوران نخستوزیری خانم تاچر در یک اقدام نـمایشی طـی سالهای 1981-1983 در مقام رئیس مجلس لردها جای گرفت.پس از کنارهگیری از فعالیت پارلمانی،بارونس یانگ در سال 1987 عضو هیئتمدیره در کمپانی سرشناس متعلق به زرسالاران یهودی و شرکای ایـشان شـد:مارکس و اسپنسر55و بانک وستمینستر.56
از سـایر اعـضای کنونی کلان یانگ،که پیوند آنان با شبکه جهانی زرسالاری یهودی کاملا آشکار است،باید به رابرت یانگ57(تاجر اسلحه)اشاره کرد.رابرت یـانگ در سـالهای 1971-1986 در کمپانی رولزرویس اشتغال داشـت و در سـالهای 1977-1979 رئیس بخش تولیدات نظامی آن بود.وی در سالهای 1981-1985 از مدیران بخش تجاری مجتمع تسلیحاتی ویکرز58بود و از سال 1983 عضو ستاد بررسیهای سیاست مرکزی.59رابرت یانگ از سال 1990 مدیر کمپانی بیوفورد60است.
کمپانیهای رولزرویس و ویکرز بـه عـنوان مهمترین مؤسسات تسلیحاتی متعلق به زرسالاران یهودی و شرکای ایشان شناخته میشوند.در سال 1884 لرد ناتانیل روچیلد و سر ارنست کاسل،دو زرسالار بزرگ یهودی بریتانیا،در شراکت با یک مخترع آمریکایی به نام حیرام مـاکسیم61و فـردی به نـام آلبرت ویکرز،62از صاحبان صنایع آهن منطقه شفیلد،کمپانی اسلحه ماکسیم63را تأسیس کردند.مسلسل ماکسیم دستاورد نوین ایـن کمپانی برای بشریت بود. لرد روچیلد و کاسل چهار سال بعد(1888)کمپانی بـزرگتری بـه نـام کمپانی اسلحه و مهمات نوردنفلت64ایجاد کردند که از همکاری و مشارکت یک یهودی دیگر به نام سر بازیل زاهـاروف 65بـرخوردار بود.زاهاروف به عنوان بزرگترین دلال اسلحه جهان در اواخر سده نوزدهم و اوائل سده بیستم مـیلادی شـناخته مـیشود و به"تاجر مرگ"شهرت دارد.دو سال بعد، لرد روچیلد و کاسل مؤسسات پیشین را ادغام کردن و با سرمایه 5/2مـیلیون پوند کمپانی پسران ویکرز و ماکسیم66را بنیاد نهادند.67در سال 1927 دو کمپانی تسلیحاتی ویکرز و آرمسترانگ (کـه پیشتر به وسیله لرد آرمـسترانگ و در شـراکت با زرسالاران یهودی ایجاد شده بود)ادغام شدند.بدینسان،مجتمع عظیم تسلیحاتی ویکرز آرمسترانگ68ظهور کرد که امروزه در قلب صنایع تسلیحاتی بریتانیا و جهان غرب جای دارد.دو مجتمع ویکرز آرمسترانگ و رولزرویس69کاملا بـه هم پیوند خورده و به همراه سایر کمپانیهای بزرگ متعلق به زرسالاران یهودی و شرکای ایشان مجموعهای همبسته و واحد را رقم میزنند.این پیوند را در مشاغل رؤسا و اعضای هیئتمدیره مجتمع رولزرویس به روشنی میتوان دیـد.بـرای مثال،سر جیمز فریزر،70که در اوج خریدهای نظامی حکومت پهلوی تا اندکی پس از پیروزی انقلاب اسلامی، یعنی در سالهای 1971-1980،ریاست مجتمع رولزرویس را به دست داشت،پیشتر (1956-1969)از مدیران یکی از بزرگترین مجتمعهای مالی یـهودی یـعنی بانک واربورگ71بود.او پس از کنارهگیری از ریاست رولزرویس،در سالهای 1980-1985 ریاست بانک معظم یهودی دیگر،بانک برادران لازارد،72را به دست کرد و در سالهای 1985-1989 نایبرئیس مجتمع تسلیحاتی ویکرز بود.
سر رالف رابینز،73رئیس کنونی مجتمع رولزرویـس(از 1992)،هـمزمان رئیس غیر اجرایی کمپانی کابلاندوایرلس است که،چنانکه گفتیم،لرد یانگ گرافام رئیس و سهامدار بزرگ آن میباشد.رابینز عضو هیئتمدیره کمپانیهای مارکس و اسپنسر،74شرودر75و استاندارد چارتر76نیز هست.درباره مـؤسسه عـظیم مـالی شرودر توضیحی کوتاه میدهم و سـپس بـه کـمپانی مارکس و اسپنسر میپردزم.
مؤسسه شرودر77به عنوان یکی از مراکز اصلی سرمایهگذاری مالی زرسالاران یهودی و خاندان سلطنتی بریتانیا شناخته میشود و همین کـمپانی اسـت کـه در مشارکت با کمپانی ساسون (متعلق به خاندان یـهودی بـغدادی ساسون و شرکا چون عزرا و گبای و کدوری و غیره)و مؤسسه والپول گرینول78در سال 1889میلادی بانک شاهنشاهی ایران79را تأسیس کرد.امتیاز نشر اسـکناس ایـران نـیز به این کمپانی تعلق داشت.مجد الاسلام کرمانی مینویسد:
فـی الواقع از همان تاریخ ثروت ایران به باد رفته و هرچه طلا در این مملکت...باقی مانده بود،یا از ممالک دیـگر هـندوستان بـه همراه نادر شاه و قشون ایران آمده بود،با کمال میل و رغـبت تـقدیم ملت نجیب نوعپرست بریتانیای عظمی گردیده،به علاوه ثروت هرایرانی به واسطه تنزل نرخ نقره و نـبودن سـکه طـلا برای مبادله با مسکوکات ملل مجاوره نصف شد و همهساله هم مبالغی از ایـن راه خـسارت بـر افراد ملت وارد میآمد.80
بانک شاهنشاهی ایران،یا بانک شاهی(چنانکه در ایران معروف است)،در سـال 1949 بـه بـانک انگلیسی ایران و خاورمیانه81و در سال 1952 به بانک انگلیسی خاورمیانه82تغییر نام داد و در سال 1960 به عضویت کـورپوراسیون بـانکی هنگکنگ شانگهای HSBC 83درآمد. مجتمع بانکی اخیر در سال 1865 به وسیله قاچاقچیان بزرگ تریاک(از جـمله خـاندان سـاسون و سایر یهودیان بغدادی و شرکای پارسی-هندی و آمریکایی و انگلیسی آنان)در دو بندر اصلی محل استقرار ایـشان در چـنین(هنگکنگ و شانگهای)تأسیس شد و امروزه یکی از عظیمترین غولهای مالی جهان است.بانک وسـتمینستر بـخشی از شـبکه جهانگستر مالی است که کار خود را از سال 1866 به عنوان نماینده HSBC در لندن آغاز کرد.
چنانکه دیـدیم،بـارونس یانگ و سر رالف رابینز(رئیس مجتمع رولزرویس)از اعضای هیئت مدیره کمپانی مارکس و اسـپنسر مـیباشند.کـمپانی مارکس و اسپنسر،بزرگترین تولیدکننده و فروشنده پوشاک در بریتانیا،از سرشناسترین مؤسسات متعلق به زرسالاران یهودی است کـه بـه دلیـل حمایتهای بیپروایش از دولت اسرائیل سالها در رأس فهرست تحیم کمپانیهای صهیونیستی به وسیله مسلمانان جـای داشـت.این کمپانی را یک یهودی مهاجر از روسیه به نام مایکل مارکس84در سال 1894 ایجاد کرد.در سال 1910 ربکا(دخـتر مـایکل مارکس)با اسرائیل سیف ازدواج کرد و در سال 1915 سیمون(پسر مایکل مارکس)خواهر اسـرائیل سـیف را به زنی گرفت.بدینسان،دو خاندان خویشاوند مـارکس و سـیف بـه مالکین اصلی کمپانی مارکس و اسپنسر بدل شـدند.تـبار خاندان سیف به ویلنا گائون،85حاخام بزرگ و مقتدر یهودیان در اواخر سده هفدهم مـیلادی،مـیرسد.
این دو باجناق،لرد اسرائیل سیف86و لرد سـیمون مـارکس،87از کارگزاران اصـلی و مـورد اعـتماد خاندان روچیلد بودند و نقش اصلی را در حـمایت و بـرکشیدن حییم وایزمن،77اولین رئیسجمهور دولت اسرائیل(1949-1952)،در دوران اقامت وایزمن در منچستر و لندن، به عهده داشـتند.در اواخـر سده بیستم،لرد مارکوس سیف89(پسر لرد اسـرائیل سیف)و لرد مایکل مارکس90(پسـر لرد سـیمون مارکس)از رهبران طراز اوّل صهیونیسم جـهانی بـه شمار میرفتند.مارکوس سیف و همسرش لیلی(رئیس فدراسیون زنان صهیونیست بریتانیا)از صمیمیترین دوسـتان لرد ویـکتور روچیلد و همسرش(ترزا مایور)،سـر دیـک گـلداسمیت وایت،91رئیس یـهودیتبار ام.آی.5 و ام.آی.6(کـه او را برجستهترین افسر ضد اطـلاعاتی بـریتانیا در دوران پس از جنگ جهانی دوّم میخوانند)92و همسرش(راشل وایت)،و سر شاپور ریپورتر و همسرش(آسیه)بودند.در این رابـطه اسـناد ارزشمندی در اختیار نگارنده است که در آیـنده مـنتشر خواهم کـرد.93مـارکوس سـیف در زمان خود از بزرگترین تـجار اسلحه جهان بود و بهویژه از سال 1973 و با افزایش چشمگیر درآمدهای نفتی ایران در فروش تجهیزات نظامی بـه رژیـم پهلوی،با واسطه سر شاپور ریـپورتر،نـقش اسـاسی داشـت.بـه این دلیل،در سـال 1977 یـکی از برجستهترین بنیادهای یهودی،به نام بنیاد هامبرو،جایزه ویژه"فروشنده سال"را به او اعطا کرد.درباره بـنیاد هـامبرو و پیـوندهای آن با ام.آی 6 در صفحات بعد سخن خواهیم گفت. از ایـن جـمع لرد ویـکتور روچـیلد(در سـال 1990)،سـر دیک وایت(در سال 1993)و لرد مارکوس سیف(در سال 2001)از میان رفتهاند ولی سر شاپور ریپورتر 81 ساله هنوز زنده است.امروزه،لرد دیوید سیف6394 ساله(پسر لرد مارکوس سیف)و لرد یاکوب روچیلد95 67 ساله(پسر لرد ویـکتور روچیلد)میراث کهن پدرانشان را تداوم میبخشند.
پیوند اعضای خاندان یانگ با شبکه کمپانیهای بزرگ متعلق به زرسالاران یهودی و شرکای ایشان به رابرت یانگ محدود نیست.کنت یانگ96در سالهای 1959-1964 از مدیران کـمپانی مـسی فرگوسن97و در سالهای 1966-1971 از گردانندگان اصلی کمپانی جنرال الکتریک97بود.باید بیفزایم که،طبق اسناد شخصی به جای مانده از شاپور ریپورتر،در دوران متأخر سلطنت محمد رضا پهلوی دفتر مرکزی کمپانی جـنرال الکـتریک در تهران،که مالکیت ساختمان آن به شاپور تعلق داشت(واقع در خیابان زرتشت،جنب خانه شخصی شاپور ریپورتر)مقر مرکزی اینتلیجنس سرویس بریتانیا(ام.آی.6)در ایـران بـود.
سر لزلی یانگ99یکی دیگر از اعـضای خـاندان یانگ است که در سالهای 1986-1990 عضو هیئتمدیره بانک وستمینستر و به تبع آن عضو هیئتمدیره بانک انگلستان100(بانک مرکزی بریتانیا)بود.او در سالهای 1979-1984 از گردانندگان اصلی تلویزیون گـرانادا101 بـود؛همان شبکه تلویزیونی کـه بـرنامه ویژهای درباره کودتای 28 مرداد 1332 تدوین کرد که در ایران انعکاس وسیع یافت ولی نقش اصلیترین گردانندگان کودتا،بهویژه جرج کندی یانگ و شاپور ریپورتر،را به کلی مسکوت گذارد102عضو دیگر این خاندان،سـر راجـر(ویلیام) یانگ،103نیز از سال 1978 از گردانندگان اصلی بنگاه سخنپراکنی بریتانیا(بی.بی.سی.)و عضو شورای عالی این سازمان بود.
خاندان سلطنتی و اینتلیجنس سرویس بریتانیا
ارتباطات خاندان یانگ با مؤسسه عظیم تـجاری-مـالی کلینورت بـنسون104در بررسی ما از اهمیت اساسی برخوردار است.زیرا،چنانکه خواهیم دید،جرج کندی یانگ طی سالهای پس از کـنارهگیری ظاهری از ام.آی.6 به عنوان عضو هیئتمدیره این مؤسسه دلالی و بانک تجاری عمل مـیکرد.او در ایـن رابـطه بارها به ایران سفر کرد و با محمد رضا پهلوی ملاقات نمود.
کلینورت بنسون،همانند مؤسسات مالی شـرودر، مـورگان گرنفل105و والپول گرینول106از مراکز اصلی سرمایهگذاری زرسالاران یهودی و شرکای ایشان به شمار میرود.کـلینورت بـنسون از پیـوندهای گسترده و عمیق با سرویس اطلاعاتی بریتانیا(ام.آی.6)برخوردار است تا بدان حد که میتوان آن را یکی از اصـلیترین کمپانیهای پوششی ام.آی.6 دانست.کلینورت بنسون امروزه در مشارکت با بانک درسدنر107مؤسسه درسدنر کـلینورت بنسون108را پدید آورده است کـه بـه عنوان یکی از بزرگترین مؤسسات سرمایهگذاری جهان شناخته میشود.
مؤسسه کلینورت بنسون حاصل پیوند مالی دو خاندان بنسون و کلینورت است.109خاندان بنسون ثروت اولیه خود را در کوران ماجراجوییهای استعماری در آفریقای جنوبی اندوخت. مهمترین چـهره این خاندان سر رکس بنسون110است که پسرخاله و دوست صمیمی سرلشگر سر استوارت منزیس،111رئیس اینتلیجنس سرویس بریتانیا در سالهای 1939-1952،بود. مورخین از منزیس به عنوان«سرجاسوس وینستون چرچیل»یاد میکنند.بنسون در سـالهای 1941-1944 آتـاشه نظامی بریتانیا در واشنگتن بود که در آن زمان مقام حساس و مهمی به شمار میرفت.وی از اعضای بلندپایه ام.آی.6 بود و در چنان موقعیت حساسی جای داشت که حتی با به امروز نیز نامش به ندرت در کـتب و مـطبوعات درج میشود.اهمیت سر رکس بنسون را از فهرست اسامی کسانی که آگهی ترحیم او را در زمان وفاتش(1968)امضاء کردند میتوان دریافت.122
پسر سر رکس،به نام دیوید بنسون،113فعالیت خود را از سال 1957 در کمپانی حـملونقل و بـازرگانی شل،114وابسته به مجتمع عظیم رویال داچ شل،آغاز کرد.مجتمع شل به عنوان مرکز اصلی سرمایهگذاری نفتی شبکه زرسالاری یهودی و شرکای ایشان شناخته میشود.دیوید در سال 1963 به گروه کـلینورت بـنسون پیـوست و از سال 1992 نایبرئیس و سپس رئیس تـراست سـرمایهگذاری کـلینورت چارتر115بود.همسر او،لیدی الیزابت چارتریس،116دختر ارل ومیس و مارچ،117از بزرگترین زمینداران و اشراف اسکاتلند، است.118خانواده بنسون از این طریق با خاندان سـلطنتی بـریتانیا و خـاندانهایی چون دوکهای ولینگتون و خانواده اوجیلوی خویشاوند است زیـرا مـادر ملکه الیزابت دوّم دختر ارل چهارم استراتمور119بود و خاله و سایر خویشان ملکه الیزابت با اعضای خاندانهای اشرافی اسکاتلند وصلت کردهاند.
دیـوید بـنسون تـنها حلقهای نیست که مجتمع کلینورت بنسون را با خاندان سلطنتی بـریتانیا پیوند میدهد.لرد راکلی،120نایبرئیس(1988-1992)و رئیس(1993-1996) مجتمع کلینورت بنسون از طریق همسرش،دختر ارل هفتم کادوگان،121با خاندان سلطنتی خویشاوند اسـت.ریـچارد اوجـیلوی ونابلس،122از اعضای خاندان اوجیلوی و خویشاوند نزدیک خاندان سلطنتی نیز از گردانندگان مـجتمع کـلینورت بنسون است.سر انگوس اوجیلوی123همسر پرنسس آلکساندرا دختر عموی ملکه الیزابت است که در غیاب مـلکه جـانشین او بـه شمار میرود.انگوس و برخی دیگر از اعضای خاندان اوجیلوی هدایت سهام شخصی خـاندان سـلطنتی را در کـمپانیهای بزرگ به عهده دارند.برای نمونه،سر انگوس اوجیلوی رئیس هیئتمدیره کمپانی لونرهو124اسـت کـه انـحصار معدن کرم زیمبابوه را به دست دارد و لرد دیوید اوجیلوی125از گردانندان مجتمع شرودر است.ریچارد اوجیلوی ونـابلس ابـتدا مدیر کمپانی اموال خاندان سلطنتی بریتانیا به نام ماتر اند کراوتر126بود.ایـن کـمپانی در سـال 1975 حداقل به دو کمپانی اوجیلوی اند ماتر اینترنشنال127و اوجیلوی بنسون اند ماتر128 تقسیم شد.ریـچارد در سـالهای 1978-1981 ریاست کمپانی اخیر را به عهده داشت.
مجتمع کلینورت بنسون از طریق جیمز بنسون129نـیز بـا مـجتمع اوجیلوی و خاندان سلطنتی بریتانیا پیوند میخورد.جیمز بنسون در سالهای 1948-1958 رئیس گروه مطبوعاتی کمزلی،130در سالهای 1959-1965 عـضو هـیئتمدیره ماتر اند کرواتر،در سالهای 1970-1971 و 1975-1978 رئیس کمپانی اوجیلوی اند ماتر و در سالهای 1971- 1987 نایبرئیس مـجتمع اوجـیلوی131بـود.مادر جیمز بنسون از خاندان هاتچینسون است و خاندان بنسون از این طریق با خاندان روچیلد خویشاوند مـیشود.(هـمسر اوّل لرد ویـکتور روچیلد و مادر لرد یاکوب روچیلد از خاندان هاتچینسون بود.)
یکی دیگر از اعضای نامدار خـاندان بـنسون،لرد هنری آلکساندر بنسون132است.او،که در 1964 شهسوار و در 1981 لرد(بارون)شد،در سالهای پس از جنگ دوّم جهانی از کارگزاران فعال دولت بریتانیا بود و حـوزه فـعالیتش از آفریقای جنوبی تا زلاندنو و استرالیا و کانادا و ایالات متحده امتداد داشت.بنسون از سـال 1953 عـضو هیئتمدیره و در سالهای 1955-1962 نایبرئیس کمپانی خلیج هودسن بـود.مـناصب مـهم وی در کمپانیهای بزرگ متعلق به شبکه زرسـالاری جـهانی ادامه یافت و در سالهای 1975-1981،یعنی در دوران خریدهای نظامی کلان محمد رضا پهلوی از بریتانیا،عـضو هـیئتمدیره مجتمع عظیم تسلیحاتی هاوکر سـیدلی133بـود.
عضو دیـگر ایـن خـاندان سر کریستوفر بنسون134است که از سـال 1988 عـضو هیئتمدیره و از سال 1992نایب رئیس مجتمع سان آلیانس135بود.سان آلیانس از مهمترین و سـرشناسترین مـؤسسات مالی متعلق به خاندان روچیلد و سـایر خاندانهای زرسالار یهودی و شـرکای ایـشان است.
پیتر بنسون136در سالهای 1948-1951 در کـمپانی جـان مولم137حضور داشت.جان مولم همان شرکت مقاطعهکاری است که در سالهای پس از جـنگ دوّم جـهانی و بهویژه پس از کودتای 28 مرداد 1332 به عـنوان یـکی از پیـمانکاران اصلی سازمان بـرنامهوبودجه در ایـران حضور فعال داشت138و در یـال 1336 قـرارداد احداث 2350 کیلومتر از راههای اصلی کشور را با دولت ایران منعقد نمود.139پیتر بنسون پس از تصدی مـشاغل مـتعدد و ریاست تعدادی از کمپانیهای بزرگ متعلق بـه ایـن شبکه،در سـالهای 1971-1980 عـضو هـیئت مدیره مجتمع رولزرویس و در سـالهای 1980-1982 عضو هیئتمدیره مجتمع تسلیحاتی ویکرز و در سالهای 1982-1985 رئیس کورپوراسیون داوری140شد.وی از جانب همسر با خاندان یـانگ خـویشاوند است.
جرج کندی یانگ تنها عـضو خـاندان یـانگ نـیست کـه در هیئتمدیره کلینورت بـنسون حـضور داشت.نیل(رودریک)یانگ141در سالهای 1971-1988 از مدیران کمپانی کلینورت بنسون بود و از سال 1988 عضو هیئتمدیره کمپانی نفتی ابـردین.142سـر ویـلیام نیل یانگ143 نیز در سالهای 1982-1987 از مدیران کمپانی بـین المـللی سـرمایهگذاری کـلینورت بـنسون144بـود.او در سالهای 1987-1991 ریاست بخش سرمایهگذاریهای بانک بین المللی سعودی145(متعلق به خاندان آل سعود)را به دست داشت.
در تصویر اجمالی که از مجتمع کلینورت بنسون به دست دادم،از پیوندهای عمیق آن بـا سرویس اطلاعاتی بریتانیا سخن گفتم.این پیوندها با سر رکس بنسون و جرج کندی یانگ،دو چهره مقتدر ام.آی.6،به اوج خود میرسد ولی این دو تنها مقامات اطلاعاتی مرتبط با کلینورت بنسون نیستند.یک نـمونه شـناختهشده دیگر فرانک استیله146است.استیله در سالهای 1948-1950 در اوگاندا خدمت کرد.او در سال 1951 نایب کنسول انگلیس در بصره شد و تا سال 1953 که به تریپولی عزیمت کرد در جنوب عراق فعال بود.این سالها مـقارن بـا جنبش ملّی شدن صنعت نفت است و بنابراین نقش استیله در تحولات آن روز ایران و کودتای 28 مرداد 1332 و ارتباطات او با شاپور ریپورتر قابل بررسی است.استیله در سال 1958 بـه عـنوان دبیر دوّم و سپس دبیر اوّل سفارت انـگلیس در بـیروت مستقر شد و در سال 1965 به اردن رفت.او پس از انجام مأموریتی در نایروبی به بلفاست عزیمت کرد و در مقام رابط سرویس اطلاعاتی بریتانیا با عوامل نفوذی در ارتش جمهوریخواه ایرلند جـای گـرفت.او در سال 1975 به کلینورت بـنسون پیـوست و در سالهای 1978-1987 عضو اتاق بازرگانی بریتانیا-عربستان بود.استیله در سالهای 1988-1990 ریاست انجمن سلطنتی آسیایی147 را به دست داشت.
پیوندهای پنهان ام.آی.6 در زمان کودتا
اگر بخواهیم علل واقعی کودتای 28 مرداد 1332 و انگیزهها و اهداف پنهان آن کـانونهای اطـلاعاتی و خرابکاری را بشناسیم که مستقل از سیاست رسمی دولتهای بریتانیا و ایالات متحده آمریکا،در سالهای 1320-1332 بر سرنوشت ایران تأثیرات بزرگ بر جای مینهادند، ناگزیریم به پیوندهای سرویس اطلاعاتی بریتانیا با شبکه همبسته،مـنسجم و مـقتدر صهیونیستی دنـیای غرب توجه عمیق مبذول داریم.به عبارت دیگر،باید بدانیم که صرفنظر از سیاست رسمی دولت بریتانیا،کدام کـانونهای مالی-تجاری ام.آی.6 پیوند داشتند و از آن به عنوان ابزاری برای تأمین مـنافع مـالی خـود بهره میبردند.شناخت این کانونها به ما یاری میرساند تا با نگاهی ژرفتر و همهجانبه تحولات ایران را در سـالهای پیـش از کودتا مورد تأمّل قرار دهیم.در این بررسی ناگزیریم که به معرفی برخی از گـردانندگان اصـلی سـرویس اطلاعاتی بریتانیا در زمان جنگ دوّم جهانی و سالهای اولیه پس از آن بپردازیم.در این چارچوب جایگاه و نقش جرج کندی یـانگ و اهداف او از طراحی و رهبری عملیات کودتا روشنتر جلوهگر خواهد شد.
استفن دوریل،که بـه عنوان یکی از برجستهترین کـارشناسان تـاریخ 50 ساله اخیر اینتلیجنس سرویس بریتانیا شناخته میشود،بر پیوندهای عمیق ام.آی.6 با شبکه زرسالاری یهودی تأکید میکند.دوریل معتقد است که ام.آی.5(سازمان امنیت داخلی بریتانیا)در مجموع نماینده منافع طبقات متوسط صنعتی و تـجاری بریتانیاست و کارمندان آن پس از بازنشستگی به عنوان مشاور امنیتی به استخدام کارخانهها و مؤسسات داخلی درمیآیند؛در حالی که ام.آی.6 (اینتلیجنس سرویس یا سازمان اطلاعاتی خارجی بریتانیا)از پیوند تنگاتنگ با بازار لندن و کمپانیهای مـاوراء بـحار برخوردار است و کارمندان آن پس از بازنشستگی به اینگونه مؤسسات میپیوندند.بدینسان،در حالی که ام.آی.5 در حد یک سازمان امنیت داخلی درجازده، پیوندهای عمیق ام.آی.6 با محافل عالیقدرت و ثروت در بریتانیا هماره رو بـه تـزاید بوده است.148
استفن دوریل بانک هامبرو149را نمونهای برجسته از پیوندهای عمیق ام.آی.6 با شبکه زرسالاری جهانی مییابد.او مینویسند:
در دوران پس از جنگ دوّم جهانی،بانک هامبرو عمیقا با ام.آی.6 پیوند داشت.ریاست این بانک با سـر چـارلز هامبرو150بود که مانند[سر رابرت]کلارک مدیر بانک انگلستان بود.سر چارلز هامبرو زمانی رئیس سازمان اطلاعاتی و خرابکاری بریتانیا در زمان جنگ(اس.او. ای.)151بود و سپس مدتی عضو ام.آی.6.مدیرعامل بانک هامبرو به نـام هـنری اسـپاربورگ نیز زمانی قائممقام اس.او.ای.بود.او در ایـن مـقام عـملیات در کشورهای اسکاندیناوی را سازماندهی میکرد جایی که هامبروها به طور سنتی دارای پیوندهای نیرومند بودند.پیتر فالیس152نماینده بانک هامبرو در نیویورک بـود.او در زمـان جـنگ و پس از آن مدیریت آموزشگاههای اس.او.ای.و ام.آی.6 را به دست داشت.جان مـک کـافری،153افسر ام.ای. 6،که در زمان تسلیم آلمان در سویس و ایتالیا با آلن دالس[رئیس بعدی سیا]کار میکرد،نماینده بانک در ایتالیا بود.154
در سالهای جـنگ،سـر چـارلز هامبرو به همراه لرد ویکتور روچیلد،هنری اسپاربورگ و لئو مارکس گردانندگان واقـعی سرویس اطلاعاتی و خرابکاری بریتانیا بودند و پس از جنگ نیز عملا مشی و عملکرد ام.آی.6 را هدایت میکردند.
درباره لرد ویکتور روچیلد قبلا سخن گـفتهایم.155سـر چـارلز هامبرو به خاندان نامدار هامبرو تعلق دارد؛از خاندانهای زرسالار یهودی و از ارکان اصـلی پدیـدهای که به نام صهیونیسم شناخته میشود.سر چارلز هامبرو رئیس سازمان اطلاعاتی و خرابکاری بریتانیا در سالهای جـنگ جـهانی دوّم و از مـقامات مقتدر ام.آی.6 در سالهای پس از جنگ بود که تا پایان عمر(در دهه 1970)نفوذ خـود را در سـرویس اطـلاعاتی بریتانیا حفظ کرد و پس از مرگ این میراث به پسرش،لرد هامبرو،156انتقال یافت.
سر چارلز هـامبروی پسـر،یـا لرد هامبروی کنونی،از مقتدرترین چهرههای سیاسی و مالی و اطلاعاتی دنیای غرب در دهههای اخیر است که از سـال 1957 مـدیریت و ریاست مجتمع بانکی هامبرو را به دست دارد.او در سالهای 1987-2001 عضو هیئتمدیره کمپانی کشتیرانی شبهجزیره و شـرق (P O) 157نـیز بـود. P O ،مانند بانک HSBC ،از مراکز بزرگ سرمایهگذاری قاچاقچیان تریاک سده نوزدهم است که امروزه نیز،در کـنار بـانک فوق،به عنوان قلب تجارت جهانی مواد مخدر شناخته میشود.درباره این کـمپانی،جـایگاه آنـ در شبکه جهانی زرسالاری و پیوندهای آن با خاندان هریمن در صفحات بعد سخن خواهم گفت.لرد هامبرو از چـهرههای اصـلی حزب محافظهکار و رئیس کمیته مالی این حزب است و به همراه یهودیان سـرشناس دیـگر،چـون لرد دیوید سیف،هزینههای این حزب را تأمین میکند.لرد هامبرو عضو هیئتامنای موزه بریتانیا نیز هست کـه کـتابخانه بـریتانیا و ایندیا آفیس از نهادهای تابع آناند.در جنجال کشف شبکه گلادیو در ایتالیا نام بـانک هـامبرو به عنوان تأمینکننده مالی شبکه و نام لرد هامبرو به عنوان یکی از گردانندگان لژ ماسونی پ.2 در مطبوعات مطرح شد.دربـاره شـبکه گلادیو،که به وسیله سیلویو برلوسکوی،158نخستوزیر کنونی ایتالیا،هدایت میشد،در مـقالهای دیـگر،درباره نقش جرج کندی یانگ به عـنوان گـرداننده شـبکههای اطلاعات ناتو، سخن خواهیم گفت.
هنری نـاتان اسـپاربورگ،159یهودی نامدار دیگری است که با تاریخ اطلاعای بریتانیا پیوند دارد.اعضای این خـاندان از اوائل سـده بیستم از سهامداران و گردانندگان اصلی کـمپانی تـامسون هوتسون160بـودند و هـنری در سـالهای 1940-1946 ابتدا یکی از مدیران و سپس قائممقام سـازمان اطـلاعاتی و خرابکاری بریتانیا(اس.او.ای.)بود.او در سال 1969 نایبرئیس کمپانی بیمه سان آلیانس لندن،161متعلق بـه خـاندان روچیلد،و از سال 1973 نایبرئیس کمپانی تورن الکـتریک162شد.هنری ناتان اسـپاربروگ از سـال 1977 عضو هیئتمدیره بانک هامبرو و مـدیرعامل آن بـود.امروزه،میراث مالی و اطلاعاتی هنری ناتان اسپاربورگ را پسرش، کریستوفر اسپاربورگ،163تداوم میبخشد کـه از سـال 1989 نایبرئیس مجتمع هامبرو است.کـریستوفر اسـپاربورگ بـه عنوان یکی از زمـینداران بـزرگ انگلستان نیز شناخته مـیشود.
لئو مـارکس164یکی دیگر از گردانندگان سازمان اطلاعاتی بریتانیا در سالهای جنگ و پس از آن بود که به دلیل تـبحرش در رمـزشکنی شهرت فراوان یافت.او به خاندان یـهودی مـارکس (مالکین کـمپانی مـارکس و اسـپنسر)تعلق دارد.وی در سالهای بعد شـرکت مارکس و شرکا165 را اداره میکرد که یکی از معروفترین خریداران و فروشندگان کتابهای خطی و عتیقه در لندن بود.
استفن دوریـل،بـه عنوان نمونهای دیگر از پیوندهای ام.آی.6 با الیـگارشی بـریتانیا،بـه سـر رابـرت کلارک، 166رئیس کـنونی گـروه مطبوعاتی میرور،167اشاره میکند که پس از سالها فعالیت در سرویس اطلاعاتی و خرابکاری بریتانیا در زمان جنگ(اس.او.وی.)و سپس ام.آی. 6 ریاست بـانک هـیل سـاموئل168را به دست گرفت.هیل ساموئل بانک خـصوصی نـامدار دیـگری اسـت کـه بـه دلیل«ارتباطات تنگاتنگش با دنیای اطلاعاتی»از سوی نشریه انتقادی و جنجای پریوات آی به لقب«بانک جاسوسان»مفتخر شد.169
هیل ساموئل یکی از سرشناسترین مؤسسات مالی متعلق به زرسالاری یـهودی است که در سال 1902 به وسیله سر مارکوس ساموئل،170بنیانگذار و اولی رئیس مجتمع نفتی رویال داچ شل،تأسیس شد.این بانک،که در آن زمان م.ساموئل و شرکا171نام داشت،در اوائل دهه 1960 به گروه بانکی هیل سـاموئل تـغییر نام داد.خاندان ساموئل از متعصبترین شووینیستهای یهودی به شمار میروند که نقش مهمی در تحولات خاورمیانه،تأسیس دولت اسرائیل و تمامی حوادث خونین منطقه در این دوران داشتهاند.
سر رابرت کلارک از سال 1961 عضو هـیئتمدیره و در سـالهای 1974-1987 رئیس گروه بانکی هیل ساموئل بود و در سالهای 1974-1987 ریاست این مجتمع بزرگ بانکی را به دست داشت.محققین،بانک هیل ساموئل را متنفذترین بانک خصوصی بـریتانیا،پس از بـانک روچیلد،میدانند که در پیوند بـا سـایر بانکهای متعلق به زرسالاران یهودی زمام بانک انگلستان(بانک مرکزی بریتانیا)را به دست دارند.در زمانی که سر رابرت کلارک رئیس بانک هیل ساموئل بـود،بـه دلیل اهمیت این بـانک،در هـیئتمدیره بانک انگلستان نیز عضویت داشت. در آن زمان نمایندگان سه بانک نامدار یهودی دیگر نیز در هیئتمدیره بانک مرکزی بریتانیا عضو بدند:لئو پولد دو روچیلد172از بانک ن.م.روچیلد و پسران،173جان کلای174از بانک هامبرو و دیوید اسکولی175از بـانک وربـورگ.سر رابرت کلاک در این سالها در هیئتمدیره کمپانی ایگل استار176(متعلق به روچیلدها)نیز عضویت داشت و یک دهه(1977-1988) عضو هیئتمدیره مجتمع رور177(سازنده اتومبیلهای لندرور و غیره)و از سال 1982 عضو هیئتمدیره کمپانی حملونقل شـل187بـود.پس از اتمام ریـاست بر مجتمع هیل ساموئل،سر رابرت کلارک از سال 1988 نایبرئیس مجتمع ودافون179شد که همان کمپانی سابق راکـال180است.او از سال 1992 ریاست گروه مطبوعاتی میرور را به دست گرفت.
سام اصـلی تـمامی ایـن مجتمعهای غولپیکر به شبکه زرسالاری یهودی و شرکای ایشان تعلق دارد.برای مثال،مالکیت اصلی مجتمع میرور،که هـماکنون سـر رابرت کلارک رئیس آن است،متعلق به خاندان یهودی ماکسول است.رئیس سـابق ایـن مـجتمع عظیم،رابرت ماکسول،181در سال 1991 به طرز مرموزی درگذشت.سر کارل پوپر،اندیشهپرداز معاصر یهودیتبار-که خـاندان او نیز به همین شبکه تعلق دارد،رابرت ماکسول را به عنوان نمونهای از فساد و نادرستی در جـهان امروز مثال میزند.182رابـرت مـاکسول از حامیان اصلی مالی حزب کارگر در سالهای اخیر بود.پس از مرگ رابرت ماکسول،میراث او به دو پسرش،یان و کوین ماکسون،رسید که در مشاکت با بانک یهودی گلدمن ساخس مالکیت اصلی مجتمع میرور و کمپانیهای مـتعدد دیگر را به دست دارند.انتشارات مک میلان آمریکا یکی از اقلام داراییهای ماکسول بود که در سال 1988 به مبلغ 6/2 میلیارد دلار خریداری کرد.
سومین بانک خصوصی،که استفن دوریل به عنوان شاهد پیوندهای ام.آی.6 بـا الیـگارشی مالی از آن سخن میگوید،مجتمع کلینورت بنسون است که درباره آن به تفصیل سخن گفتهایم. دوریل مینویسد:
کلینورت بنسون بانک دیگری است که از طریق سر رکس بنسون با ام.آی.6 مربوط است. بنسون خـالهزاده و هـمکار سر استوارت منزیس،رئیس ام.آی.6،و جرج کندی یانگ،قائممقام سابق این سازمان و عضو هیئتمدیره بانک،بود.آنتونی کاوندیش،دوست یانگ و افسر سابق ام.آی.6،نیز به عنوان مدیر روابط بین المـللی بـه بانک برانت183پیوست.او بعدا سه تن از همکاران سابق خود را به این بانک وارد کرد.کاوندیش رئیس این بانک تجاری،لرد الدینگتون،184را به موریس اولدفیلد،رئیس جدید ام.آی.6،معرفی کرد و از آن پس اولدفیلد اغـلب نـاهار را در ایـن بانک صرف میکرد.185
چهارمین بـانک نـامداری کـه استفن دوریل از پیوندهای عمیق آن با سرویس اطلاعاتی بریتانیا سخن میگوید و آن را به عنوان یکی از مرکز اصلی اشتغال افسران بازنشسته ام.آی.6 میشناساند،مـورگان گـرنفل اسـت.186
بانک مورگان گرنفل تداوم مجتمع عظیم مالی مـورگان اسـت که در اواخر سده نوزدهم میلادی به وسیله جونیوس اسپنسر مورگان187در ایالات متحده آمریکا تأسیس شد.بعدها، جان پییر پونـت مـورگان188کـار پدر را ادامه داد و ثروتی معادل 50 میلیون دلار برای پسرش، جان پییر پونت مـورگان(پسر)،189به میراث گذارد.مجتمع مورگان از سده نوزدهم با صرافان بزرگ لندن و خاندان روچیلد یپوند عمیق و استوار داشـت.دائرهـء المـعارف آمریکانا یکی از دلایل عمده موفقیت مورگان را«رابطه قوی با انگلستان بـه عـنوان غنیترین مرکز پولی زمان»ذکر میکند.190جان پییر پونت مورگان(پدر)به دلیل مشارکت در عملیات تجاری و بـانکی غـیر قـانونی به شدت بدنام بود و به«دزد دریایی»شهرت داشت.191مورگان پسر با ایـن مـیراث در زمـان خود به عنوان ثروتمندترین بانکدار ایالات متحده شناخته میشد.او به همراه سایر بانکداران آلمـانیتبار و یـهودی نـیویورک در جریان جنگ اوّل جهانی،از طریق دلالی و فروش اسلحه،سودهای کلان اندوخت و میراث پدری را به سه میلیارد دلار رسـانید.مـجتمع مورگان در به قدرت رسیدن فاشیسم در آلمان و اشتغال نائره جنگ جهانی دوّم نیز نقش داشـت و از ایـن طـریق سودهای عظیم برد.برای مثال،بانک مورگان گرنفل،در مشارکت با بانکهای هامبرو و روچیلد،در آسـتانه جـنگ 24 میلیون دلار اعتبار در اختیار موسولینی،دیکتاتور ایتالیا، قرار داد.در پایان جنگ دوّم جهانی،ثروت خاندان مـورگان بـه سـه میلیارد دلار و در نیمه دوّم سده بیستم به 91 میلیارد دلار رسید.
مجتمع مورگان یکی از بازوهای نیرومند شبکه زرسـالاری جـهانی است و تا به امروز پیوندهای انگلیسی-صهیونیستی خود را حفظ کرده و تحکیم بـخشیده اسـت.بـرای مثال،به خاندان کالینز توجه کنیم که،مانند بسیاری از خاندانهای مشابه،در تکاپوهای استعماری سدههای هـیجدهم و نـوزدهم ریـشه دارد.یکی از اعضای این خاندان،به نام سر جان کالینز،192 از 1964 تا به امـروز از مـدیران عالیرتبه مجتمع نفتی شل است و دیگری،به نام جان ارنست کالینز،193از 1957 عضو هیئتمدیره و از گردانندگان اصلی بـانک مـورگان گرنفل.
برجستهترین نماد این پیوند را در مشاغل ارل هوم پانزدهم194میتوان مشاهده کرد.او کـه پسـر و وارث سر الک داگلاس هوم195(ارل هوم چهاردهم)وزیـر امـور خـارجه و نخستوزیر پیشین بریتانیاست،طی سالهای 1972-1999 از مدیران و گـردانندگان اصـلی بانک مورگان گرنفل بود و به تبع اقتدار و نفوذ پدر با حکومت پهلوی و پس از انقلاب اسـلامی بـا دولتهای عربی خاورمیانه رابطه مـالی و تـجاری گسترده داشـت.وی از سـال 1977 رئیـس بنیاد دیچلی196 نیز بود.197
آلن دالس،سیا و شـبکه هـریمن-بوش
اشتباه است اگر تصوّر شود که پیوندهای عمیق با شبکه جـهانگستر زرسـالاری یهودی در زمان کودتای 28 مرداد 1332 به ایـنتلیجنس سرویس بریتانیا محدود بـود.در سـیا نیز چنین وضعی وجود دشـت.در بـررسی زندگی آلن دالس،رئیس سیا در زمان کودتا،این پیوندها را خواهیم شناخت.
آلن دالس،198رئیس سـیا در سـالهای 1953-1961،و برادر بزرگش،جان فاستر دالس،199وزیـر خـارجه ایـالات متحده در سالهای 1953-1959،نـوادگان فـردی هستند به نام جـوزف هـتلی دالس.200جوزف دالس از ملاکین و بردهداران کارولینای جنوبی بود.او ثروت خود را از طریق فعالیتهای اطلاعاتی برای کمپانی هـند شـرقی بریتانیا در هندوستان اندوخت و پس از استقرار مجدد در آمـریکا بـه عضویت فـرقه مـخفی بـه نام"انجمن برادران مـتحد"201درآمد که مقر آن در دانشگاه ییل بود.برادران دالس تحصیلات خود را در رشته حقوق به پایان بردند و از اواخـر دهـه 1920 در یک مؤسسه حقوقی نیویورک به نـام سـولیوان انـد کـرامول202بـه کار پرداختند.پروفـسور آنـتونی ساتون در کتاب جنجالی والاستریت و صعود هیتلر203از ارتباطات این مؤسسه با آن گروه از کمپانیهای بزرگ آمریکایی-انگلیسی سـخن گـفته کـه به صعود حزب نازی در آلمان یاری رسـانیدند و در تـحکیم قـدرت هـیتلر کـوشیدند.نـگاهی به فهرست کمپانیهای آمریکایی-انگلیسی هوادار آلمان نازی در واپسین سالهای پیش از جنگ دوّم جهانی نشان میدهد که تمامی این کمپانیها به شبکه گسترده زرسالاری یهودی وابسته بودند و در قـلب آن مؤسسات عظیم مالی یهودی نیویورک چون کوهن-لوئب204و واربورگ جای داشتند.مؤسسه سولیوان اند کرامول مشاور حقوقی و وکیل دعاوی این کمپانیها بود و به تبع این رابطه آلن دالس در هیئتمدیره بانک شرودر در نـیویورک205 عـضویت داشت.شرودر همان مجتمع عظیم مالی است که دربارهاش سخن گفتهایم.مجتمع شرودر،که در سده نوزدهم به وسیله یک خاندان آلمانی بانکدار تأسیس شد،به عنوان یکی از مراکز مـهم سـرمایهگذاری زرسالاری یهودی و شرکای ایشان شناخته میشود که از طریق بانک شاهی در حیات سیاسی و اقتصادی ایران مؤثر بود.آلن دالس به عنوان نماینده بانک شرودر در لندن،هـامبورگ و کـلن نقش مهمی در تأمین ارتباطات ایـن بـانک با حزب نازی داشت.او در سال 1941 به سرویس اطلاعاتی ایالات متحده پیوست که در آن زمان دفتر هماهنگی اطلاعات206 نام داشت و ریاست آن با یکی از دوستان نـزدیک سـر وینستون چرچیل به نـام ویـلیام دونووان (معروف به"بیل وحشی")207بود.
از همان زمان،برادران دالس با دو خاندان دسیسهگر هریمن و بوش رابطه نزدیک داشتند.این رابطه نقش بزرگی در تاریخ ایالات متحده و جهان در طول سده بیستم مـیلادی ایـفا کرد و امروزه تداوم آن در قالب دولت جرج بوش(پسر)بشریت را با ماطرات جدّی مواجه ساخته است. برادران دالس،هردو،وکلای موسسات متعلق به شبکه هریمن-بوش بودند.بعدها دوستی با فوستر و آلن دالس بـه پرسـکات بوش208(پدر جـرج بوش اوّل)کمک فراوان کرد تا سناتور حزب جمهوریخواه از ایالتکانکتیکت شود و همین رابطه نقش مهمی در ارتقاء پسرش جـرج بوش در سیا و صعود او به ریاست این سازمان ایفا کرد.
ادوارد هریمن،209کـه دو پسـرش-آورل و رولانـد(بانی)هریمن-به عنوان حامیان و برکشندگان خاندان بوش در ساختار سیاسی ایالات متحده آمریکا شناخته میشوند،210به یـک خـانواده صرّاف مهاجر از آلمان تعلق داشت و از نوجوانی در بازار بورس نیویورک مشغول بود. او از اوایل دهـه 1880 مـیلادی بـا سرمایه یاکوب شیف،211زرسالار نامدار یهودی و رئیس مجتمع مالی کوهن-لوئب،فعالیت گستردهای را در زمینه احـدات خطوط راهآهن آغاز کرد و مدتی بعد ریاست کمپانی یونیون پاسیفیک212را به دست گـرفت.در آغاز سده بیستم،ادوارد هـریمن"غـول راهآهن"ایالات متحده به شمار میرفت.هریمن،علاوه بر یاکوب شیف،بالرد اینچکیپ نیز شراکت داشت.لرد یانچکیپ(سر جیمز ماکای)213از کارگزاران مستعمراتی بریتانیا در شبهقاره هند و رئیس کمپانی کشتیرانی شبهجزیره و شرق (PO) بـود که بزرگترین شرکت کشتیرانی جهان به شمار میرفت.لرد اینچکیپ،در کنار اعضای خاندانهای یهودی بغدادی ساسون و عزرا و کدوری و گبای و سایر تجار بزرگ تریاک سده نوزدهم،از بنیانگذاران بانک هنگکنگ و شانگهای (HSBC) نیز بود.لرد ایـنچکیپ در سـالهای 1914-1915 عضو هیئتمدیره بانک شاهنشاهی ایران(بانک شاهی)بود و در سال 1914 از سوی سر وینستون چرچیل به عنوان نماینده دولت بریتانیا در هیئتمدیره کمپانی نفت انگلیس و ایران منصوب شد.
کمپانی کشتیرانی PO و مجتمع عظیم بانکی HSBC در کـنار کـمپانی عظیم جردن ماتیسون214به عنوان مهمترین مؤسسات فعال در قاچاق تریاک سده نوزدهم شناخته میشوند. لرد اینچکیپ برای تأمین نیروی کار کمپانیهای راهآهن ادوارد هریمن حدود 120 هزار نفر باربر چینی را به عـنوان کـارگر ساده به ایالات متحده آمریکا انتقال داد.دکتر جان کولمن، کارشناس بازنشسته سیا در زمینه مواد مخدر،هدف از این اقدام را اشاعه مصرف مواد مخدر در آمریکا میداند و مینویسد:
در حالیکه در آن زمان سـیاهان آمـریکایی از قـدرت بدنی بیشتری برخوردار بودند و کـارهای عـضلانی را بـهتر از معتادان چینی انجام میدادند،در کمال حیرت از ارجاع شغل به آنها خودداری میشد.علت آن بود که تریاک در میان سیاهان آمریکایی بـازار فـروش نـداشت و لرد اینچکیپ برای حمل و توزیع هزارها کیلو تریاک از چـین،کـه از عهده سیاهان ساخته نبود،به باربران چینی نیاز مبرم داشت.215
طبق آمار دولت ایالات متحده آمریکا،حدود 115 هزار نـفر از کـارگران چـینی فوق معتاد به تریاک بودند.هریمن به دلیل عملیات خـلافکارانهاش مورد سوءظن دیوانعالی آمریکا قرار گرفت و در سال 1906 یک کمیسیون ویژه قضایی به بررسی وضع او پرداخت ولی نتوانست چیزی را ثـابت کـند و در گـزارش خود تنها اعلام کرد که دسیسههای هریمن در بازارهای بورس بر خـلاف مـنافع عمومی است.به نوشته آمریکانا،افکار عمومی آمریکا ادوارد هریمن را به عنوان «نماد تمامی فساد و تباهیهای کـمپانیهای بـزر»مـیشناخت.216 در سده نوزدهم،کمپانیهای PO ،جردن ماتیسون و بانک HSBC شبکهای همبسته را تشکیل میدادند که بـخش عـمده فـعالیتهای مربوط به امور حملونقل دریایی و بانکی مرتبط با تجارت تریاک با شرق را در انحصار خـود داشـتند.مـرکز اولیه فعالیت این شبکه در بندر شانگهای بود که سپس به هنگکنگ منتقل شد.جـزیره بـرمودا نیز از دیرباز یکی از مراکز اصلی فعالیت این شبکه بود و لقب اشرافی لرد یانچکیپ بـیانگر پیـوند ایـن خاندان با منطقه برمودا است.217از سال 1990 مجتمع جردن ماتیسون دفتر مرکزی خود را از بندر هـنگکنگ بـه جزیره برمودا منتقل کرد و بانک HSBC نیز مرکز خود را در لندن قرار داد.
این سه کـمپانی امـروزه نـیز به عنوان کانون اصلی تجارت جهانی مواد مخدر شناخته میشوند. سازمان ملل متحد حجم تـجارت مـواد مخدر را سالیانه 400 تا 500 میلیارد دلار تخمین میزند که ده درصد کل تجارت جهانی را شـامل مـیشود و دومـین شاخه اقتصاد جهان،بعد از تجارت اسلحه،به شمار میرود.(تجارت نفت در رده سوم جای دارد.)نوآم چـامسکی،انـدیشمند سـیاسی آمریکایی،مینویسد:
این پول از کجا میآید و به کجا میرود؟این معمایی تقریبا ناشناخته است،ولی تـخمینهای کـلی نشان میدهد که 60 درصد این پول از طریق بانکهای ایالات متحده ردوبدل میشود.
چامسکی توجه میدهد که طـبق آمـار رسمی وزارت بازرگانی هرساله 25 درصد از کل نقدینگی که از ایالات متحده خارج مـیشود بـه جزیره برمودا میرود،15 درصد به جزایر بـاهاماس و کـایمن و ده درصـد به پاناما.چامسکی میافزاید:«آنها کارخانه فـولاد کـه نمیسازند،معلوم نیست این پول صرف چه تجارتی میشود.»218
پس از مرگ ادوارد هریمن(1909)،پسر بزرگ او،ویـلیام آورل هـریمن،219به همراه برادرش-رولاند(بـانی)هـریمن،اداره ثروت عـظیم مـوروثی پدر را بـه دست گرفت و در سال 1919 بانک خصوصی و.آ.هـریمن و شـرکا220را تأسیس کرد که در سال 1931 به بانک برادران بروان-هریمن221تغییر نام داد.ایـن مـجتمع مالی به عنوان یکی از بزرگترین بـانکهای خصوصی جهان شناخته مـیشد.آورل هـریمن عمری طولانی داشت:95 سال زیـست و در 1986 درگـذشت.او بیش از پنجاه سال در حیات سیاسی ایالات متحده و جهان نقش بسیار مؤثر ایفا نـمود.در دوران جـنگ سرد،در مقاطع حساس تاریخی مـأموریتهای مـهم سـیاسی و دیپلماتیک را به دسـت مـیگرفت و به عنوان متنفذترین"کـارچاقکن بـین المللی"سرّیترین مذاکرات را به فرجام میرسانید.آورل هریمن به عنوان فرستاده ویژه رؤسای جمهور ایـالات مـتحده،از روزولت تا کارتر،مأمور مذاکرات سرّی بـا چـهار رهبر اتـحاد شـوروی پیـشین(استالین، خروشچف،برژنف و آنـدروپوف)بود.هریمن نیز دوست صمیمی سر وینستون چرچیل به شمار میرفت و از پیوندهای شخصی عمیق و گـسترده بـا محافل سیاسی و مالی لندن برخوردار بـود.222مـورخین او را بـه عـنوان یـکی از برجستهترین دسیسهگران مـالی و سـیاسی سده بیستم میشناسند که در کنار آلن دالس نقش اصلی را در مداخله نظامی آمریکا در ویتنام ایفا نمود.
آورل هریمن در جریان جـنبش مـلّی شـدن صنعت نفت ایران نقش مرموز و پیچیدهای ایـفا نـمود کـه تـاکنون مـورد مـطالعه جدّی قرار نگرفته است.او در تیرماه 1330 ش./ژوئیه 1951 م. به عنوان نماینده ترومن،رئیسجمهور آمریکا،برای حل اختلافات نفتی ایران و انگلیس تعیین شد و در جریان سفرهای خود به تهران و لندن بـا دکتر محمد مصدق و مقامات دولت کلمنت اتلی از حزب کارگر انگلستان و شرکت نفت انگلیس و ایران به مذاکره پرداخت.طبق بررسی نگارنده،هدف اصلی هریمن انتقال مالکیت پالایشگاه آبادان از شرکت نفت انـگلیس بـه رویال داچ شل بود که به عنوان مهمترین مرکز سرمایهگذاری نفتی این شبکه شناخته میشود.در آن زمان،پالایشگاه آبادان به عنوان بزرگترین پالایشگاه جهان از جایگاهی منحصربهفرد در صنعت جهانی نفت بـرخوردار بـود و ارزش مادی آن حدود 120 میلیون پوند تخمین زده میشد که برابر بود با هزینه احتمالی نوسازی و مدرن کردن صنعت زغالسنگ انگلستان.223در ایالات متحده آمریکا،نقش مـیانجیگری دولتـ ایران و شرکت نفت انگلیس را گـروهی از دسـیسهگران نفتی-مالی وابسته به شبکه هریمن،بهویژه جرج مکگی(معاون و دوست اچسون وزیر خارجه)،224به دست داشتند که به غارت مردهریگ کمپانی دولتی نـفت انـگلیس(بریتیش پترولیوم بعدی)بـه سـود بخش خصوصی(بهویژه رویال داچ شل)چشم دوخته بودند.در مذاکرات ایشان با مصدق مسئله انتقال پالایشگاه آبادان به رویال داچ شل به طور جدّی مطرح بود.به نظر میرسد زمانی که ایـن تـلاش به نتیجه نرسید ساقط کردن دولت مصدق در دستور کار این کانون دسیسهگر قرار گرفت.225
(ادامه در قسمت دوم)
پانوشتها:
(1)- George Kennedy Young
(2)- Wilson Plot
(3)- Secret Intelligence Service(SIS,MI6) اینتلیجنس سرویس بریتانیا به عنوان کهنترین سازمان اطلاعاتی جهان دارای پانصد سال قدمت است.فعالیت این سازمان از اوائل سده شانزدهم مـیلادی و در دوران سـلطنت الیـزابت اوّل آغاز شد.در آن زمان این نهاد به وسیله سـر ویـلیام سیسیل(لرد بورلی)،وزیر و مشاور مقتدر ملکه الیزابت و نیای خاندان سیسیل،تأسیس شد و سر فرانسیس والسینگهام در رأس آن قرار گرفت.این سـازمان در دوران پس از جـنگ دوّم جـهانی به ام.آی.6 شهرت یافت که مخفف نام آن در زمان جنگ اسـت:بخش 6 اطلاعات نظامی. (Militaty Intelligence Section 6) برای آشنایی با تاریخ آغازین اینتلیجنس سرویس و ارتباطات آن با ایران در عصر شاه طهماسب اوّل صفوی بـنگرید بـه:عـبد الله شهبازی،زرسالاران یهودی و پارسی،استعمار بریتانیا و ایران،ج 2 صص 285-378.کتاب کـریستوفر انـدریو،استاد ارشد دانشگاه کمبریج،به عنوان یکی از جدّیترین پژوهشهای موجود در زمینه تاریخ سرویسهای اطلاعاتی و امنیتی بـریتانیا در دوران پس از جـنگ دوّم جـهانی شناخته میشود.این کتاب با مشخصات زیر به فارسی ترجمه و انتشار یـافته اسـت:کـریستوفر اندریو،سرویس مخفی:شکلگیری سازمان اطلاعاتی بریتانیا،ترجمه احمد تدین و داوود حیدری،تهران:مؤسسه مـطالعات تـاریخ مـعاصر ایران،1378.جدیدترین و مهمترین مأخذ قدر این زمینه کتاب استفن دوریل است که به تـاریخ 50 سـاله اخیر ام.آی.6 اختصاص دارد:
Stephen Dorril,MI6:Inside the Covert World of Her Majesty''s Secret Intelligence Service, New York:The Free Press,2000,907 pages. کتاب فوق از سال 2000 تاکنون به وسیله ناشرین متعدد به چاپ رسـیده اسـت.آخـرین چاپ این کتاب در ژوئن 2002 در 928 صفحه به وسیله انتشارات Touchstone Books است.
(4)- Operation Boot آژانس مرکزی اطلاعات آمریکا(سیا)بـر عـملیات کودتای 28 مرداد 1332 در ایران نام رمز"عملیاتی تی.پی. آجاکس" (Operation TP-Ajax) نهاده بود و سرویس اطلاعاتی بـریتانیا آن را"عـملیات چـکمه"میخواند.
(5)-مطالب مندرج در هو ایز هو به وسیله خود صاحب عنوان تنظیم و ارائه میگردد.بیوگرافی جـرج کـندی یانگ در تمامی مجلدات هو ایز هو تا زمان مرگ او در سال 1990 یکسان اسـت.
(16)-بنگرید به زندگینامه رسمی و مختصر روپرت الاسون در Who''s Who 1993,p.24.و زندگینامه مفصل او در: http://www.cicentre.com/ST/STAFF-West.htm
(17)- Nigel West,ibid,pp.469-474.
(18)- Clan Young
(19)-بنگرید به تاریخچه یـانگ در سـایت رسـمی این خاندان:
http://www.electricscotland.com/webclans/stoz/young2.html
(20)- Henry Young
(21)- Gerald Aungier جرالد اونگیر به مدت هشت سال(1669-1677)حاکم بمبئی بود.از او بـه عـنوان بنیانگذار واقعی شهر بمبئی نام میبرند.
(24)-بنگرید به:شهبازی،زرسالاران،ج 4،صـص 214-215.
(25)- Sir William Young(1773-1848)
(26)- Cingalese
(27)- C.E.Buckland,Dictionary of Indian Biography,London:Swan Sonnenschien Co.,1906,p.463.
(28)-زرسـالاران،ج 1،صص 195؛ج 2،صص 408-468
(39)-زرسالاران،ج 3،ص 334.
(40)-برای آشنایی با انـدیشههای صـهیونیستی ارل شافتسبوری هفتم بنگرید به:ناهوم سوکولوف،تـاریخ صـهیونیسم،تـرجمه داوود حیدری،تهران:مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایـران،1377،ج 1،177-181.بـرای آشنایی بار ارل شافتسبوری اوّل بنگرید به زرسالاران،ج 2،صص 214-215.ج 3،صص 359-361.
(41)-بنگرید به:زرسالاران،ج 3،صص 79-93
(42)-اعـضای خـاندان سادات حسینی از دیرباز سه مـنصب مـهم شهر بـیت المـقدس را بـه دست داشتند و مفتی(قاضی)، نقیب الاشـراف(شـهردار)و شیخ الحرام(متولی مسجد الاقصی)بودند.آنان در دوران اشغال بیت المقدس(1831-1840) به وسـیله مـحمد علی پاشا،نقش اصلی را در شورش مـردم منطقه علیه پاشای غـاصب و مـورد حمایت استعمار بریتانیا به دسـت داشـتند.برجستهترین چهره این خاندان عبد القادر الحسینی رهبر اسطورهای مردم فلسطین است کـه در سـال 1948 در جنگ بیت المقدس به شـهادت رسـید.پسـر او،فیصل الحسینی(1840-2001)،نـیز از رهـبران برجسته مردم فلسطین بـود کـه سالها در زندانهای اسرائیل به سر برد و هماره یاسر عرفات به او به چشم رقیب و جـانشین احـتمالی خود مینگریست.
(43)- James Finn(1806-1872)
(44)-برای نمونه،دائرة المعارف یـهود جـیمز فیمن را مـیستاید و از او بـه عـنوان>پیشاهنگ استقرار مجدد یـهودیان در ارض اسرائیل<یاد میکند Judaica,vol.6,p.1300
(80)-احـمد مـجد الاسلام کرمانی،تاریخ انحطاط مجلس،اصـفهان:انـتشارات دانـشگاه اصـفهان،چـاپ دوم،1356، صص 135-136.
(81)- The British Bank of Iran and the Middle East(BBIME)
(82)- The British Bank of Middle East(BBIME)
(83)- Hongkong and Shanghai Banking Corporation
(93)-برای آشنایی با نمونهای از این اسناد بنگرید به:عبد الله شهبازی،"سر شاپور ریپورتر و کـودتای 28 مـرداد 1332"، فـصلنامه تاریخ معاصر ایران،شماره 23،پائیز 1381،صص 162-165.
(102)-مـتن این برنامه به فارسی ترجمه و در ایران منتشر شده است:بریان لپینگ،سقوط امپراطوری انگلیس و دولت دکتر مصدق،ترجمه محمود عنایت،تهران:کتابسرا،1365.
(109)-بـرای آشنایی با تاریخ مؤسسه فوق بنگرید به:
Jehanne Wake,Kleinwort Benson:The History of Two Families in Banking,Oxford University Press,1997.
(110)- Sir Rex Benson(d.1968)
(111)- Sir Stewart Menizies(1980-1968)
(112)-در دو مأخذ زیر اطلاعات مفیدی درباره سر رکس بنسون مندرج است:
Anthony Cave Brown,The Secret Life of Sir Stewart Graham Menzies,Spymaster to Winston Churchill,Macmillan,1987,pp.34-36,629.
(118)-یکچهارم از کل اراضی کشاورزی خصوصی اسکاتلند(408,640,1 هکتار)،در تـملک 66 زمـیندار قرار دارد که هریک دارای املاکی به مساحت 429,12 هکتار و بیشتر میباشند.این افراد همه از خویشان خاندان سلطنتی انگلیساند.
(138)-بنگرید به:ابو الحسن ابتهاج،خاطرات،تهران:انـتشارات عـلمی،چاپ دوم،1375،ج 1،صص 353-359.
(139)-اطلاعات،یکشنبه 5 ابان 1336.
(155)-ظهور و سقوط سلطنت پهلوی،ج 2،صص 119-125.
(179)- Vodafone Group plc.
(180)- Racal Telecom PLC
(181)- Robert Maxwell(1923-1991)
(182)-کارل پاپر،درس این قرن،تـرجمه عـلی پایا،تهران:طرح نو،1376،ص 72.
(191)-والنتین زورین،مستر میلیاردها،ترجمه غ.ن.جویا،تهران:انتشارات ابو ریحان،1360،ص 275.
(197)بـرای آشنایی بیشتر با خـاندان هـوم بنگرید به:شهبازی،زرسالاران،ج 3،صص؟؟؟؟؟
(210)-برای آشنایی با پیشینه خاندان بوش و پیوند ایشان با هریمنها بنگرید به:عبد الله شهبازی،"سیمای خانوادگی جرج بوش"،معاصر،سال اوّل،اردیـبهشت 1381،صـص 31-40؛زمانه،سال اوّل،شماره اوّل،مهر 1381؛صص 6-13.
(211)- Jacob Henry Schiff(1847-1920)
قیاکوب شیف به یک خانواده صرّاف یهودی مهاجر از آلمان تعلق داشت که در فرانکفورت با خانواده روچیلد همسایه بودند. شیف در ایالات متحده آمریکا به عنوان نـماینده بـنیاد روچیلد عـمل میکرد.
(217)-اینچکیپ یکی از جزایر برمودا است.دربار بریتانیا در سال 1911 سر جیمز مـاکای را به عنوان لرد این جزیره منصوب کرد.
(218)- http:www.november.org/Chomsky.html
(219)- W(illiam)Averell Harriman(1891-1986)
(220)- W.A.Harriman Co.
(221)- Brown Brother,Harriman and Co.
(222)-رابطه نزدیک چرچیل و هریمن بـا بـده بـستانهای خانوادگی نیز توأم بود.راندولف چرچیل،پسر هرزه و دائم الخمر سر وینستون چرچیل،با دختری به نام پامـلا دیـگبی ازدواج کرد.مدتی بعد،پاملا از داندولف جدا شد و بعدها با آورل هریمن 80 ساله ازدواج کرد.پامـلا،کـه ایـنک به پاملا چرچیل هریمن شهرت داشت،از ثروتمندترین زنان ایالات متحده و از حامیان مالی حزب دمکرات بـود.او در اواخر عمر سفیر آمریکا در فرانسه بود و در سال 1997 در این سمت درگذشت.
(223)-جیمز بیل،ویـلیام راجر لویس[گردآورندگان]،مصدق،نـفت،نـاسیونالیسم ایرانی،ترجمه عبد الرضا هوشنگ مهدوی،کاوه بیات،تهران،نشر نو،1368،ص 365.
(224)-جرج مک گی از نخبگان رودزی ایالات متحده آمریکا بود یعنی از طریق بورسیه رودز از دانشگاه آکسفورد فارغ التحصیل شد.مک گی به جـناحی از نخبگان آمریکایی تعلق داشت که،مانند اعضای خاندان بوش،به پیوند با کانونهای سیاسی-مالی لندن شهرت دارند.به نوشته جیمز بیل،مک گی خود را"انگلو فیل"میدانست و طی سالیان مـتمادی دوسـتی نزدیک با شخصیتهای متنفذ انگلیسی برقرار کرده بود.(مصدق،نفت،ناسیونالیسم ایرانی،ص 430
(225)-یکی از محورهای اصلی پیشنهادات مک گی،در مذاکرات 80 ساعتهاش با مصدق در نیویورک،این بود: «پالایشگاه آبادان به یک شـرکت غـیر انگلیسی فروخته شود و شرکت مزبور کارشناسان خودش را انتخاب کند.»مذاکره در این زمینه ادامه یافت.پیشنهاد گروه هریمن و آچسون در مذاکرات با مصدق این بود:«تحویل پالایشگاه آبادان به یک شـرکت هـلندی.»ولی این پیشنهاد واکنش نامساعد دولت کلمنت اتلی را در لندن برانگیخت که،به حق،به مذاکرات نیویورک با سوءظن مینگریستند.در طرح دیگری که چارلز راینر،از اعضای بلندپایه وزارت کشور ایالات متحدهه آمیکا،مـطرح کـرد، چـنین پیشنهاد میشد:«دولت بریتانیا بیدرنگ از مـوقعیتی کـه در شـرکت نفت انگلیس در ایران دارد دست بکشد و شرکت مزبور مرجحا تحت اداره هلند یا آمریکا قرار گیرد.»به نوشته رونالد فرییر،دکتر مـصدق در 24 اکـتبر/1951 2 آبـان 1330 به طور فوق العاده محرمانه موافقت کرد کـه پالایـشگاه آبادان«به شرط آنکه تحت کنترل انگلیسیها نباشد میتواند در مالکیت خصوصی باقی بماند.»میدانیم که رویال داچ شل دارای تـابعیت دوگـانه هـلندی-انگلیسی است و بسته به موقعیت خود را هلندی یا انگلیسی مـیخواند.مک گی بعدها در خاطراتش اعلام کرد که در جریان این مذاکرات مصدق ابتدا پذیرفت که قانون ملّی شدن صـنعت نـفت ایـران پالایشگاه آبادان را شامل نشود و موافقت کرد که آن را به کمپانی شـل بـفروشد.(مصدق،نفت، قناسیونالیسم ایرانی،صص 306-307،440-441،446،483)در این زمان مقامات آمریکایی فوق در پی آن بودند که فروش نـفت ایـران نـیز در دست کنسرسیوم بین المللی،مرکب از رویال داچ شل و سایر کمپانیهای بزرگ نفتی،قـرار گـیرد. (مـارک ج.گازیوروسکی،کودتای 28 مرداد 1332،ترجمه سرهنگ غلامرضا نجاتی،تهران:شرکت سهامی انتشار، 1367،ص 26)
فـصلنامه مطالعات تاریخی- زمستان 1382 - شماره 1 صفحه 8
نظرات