آموزگار و دفتر اقتصادی ایران در واشنگتن

درباره : اعلامیه علیه مقامات دولتى



از : یکى از کارمندان سفارت واشنگتن تاریخ 22/8/45

به : پیشگاه مبارک شاهنشاه آریامهر شماره : 1405/303



شرح: شخصى که خود را کارمند سفارت شاهنشاهى در واشنگتن معرفى و از ذکر نامش خوددارى نموده طى نامه‏اى که از واشنگتن براى تیمسار سپهبد یزدان پناه1 ارسال داشته متذکر شده است.

«انتظار روزى را دارد که افتخار شرفیابى حضور مبارک شاهنشاه آریامهر را پیدا کند تا شفاها مطالبى را بعرض ملوکانه برساند و از آنجا که وظیفه وجدانى و شاهدوستى خود دانسته موارد زیر را اختصارا بیان داشته است.» در حدود پنج سال است که دفتر اقتصادى ایران در واشنگتن تاسیس گردیده و هر سال بیش از یکصد هزار دلار مخارج این دستگاه است آقاى بهنیا که داماد خود را در این دستگاه گذارده بود و اکنون آقاى آموزگار وزیر دارائى که برادرش رئیس دستگاه است از این دستگاه پشتیبانى کرده و میکنند. مخارج سنگینى را خرج انتشار مجله‏اى میکنند که جراید آن مطالب را قبلا درج نموده‏اند.

سالى دو سه بار هم رئیس نمایندگى چند قرارداد امضاء میکند که سفیر ایران هم میتواند این کار را بکند و اضافه نموده دفتر اقتصادى با ده نفر کارمند و چند منشى و راننده و اتومبیل کنتینانتال و خانه لوکس هزینه گزافى در بردارد و گذشته از آن رئیس نمایندگى بابت کرایه منزل هرماه 385 دلار میپردازد ولى 750 دلار بانضمام مخارج شخصى از قبیل لباسشوئى. مخارج رستوران و غیره بحساب دولت منظور میکند. هفته گذشته بدون مجوز قانونى آقاى گودرزنیا را که معاون دفتر اقتصادى و مخالف با این اعمال بود اخراج کرده است. یک طغرى پاکت محتوى یکبرگ نامه نامبرده بالا به ضمیمه تقدیم میگردد.

رونوشت برابر اصل است.

اصل اطلاعیه به بخش 315 ارسال شود و رونوشت در پرونده دکتر جمشید آموزگار کلاسه 294 ـ الف ـ م بایگانى شود.



1ـ مرتضى یزدان پناه: مرتضى یزدان پناه فرزند على اکبر در 1270ش در تهران به دنیا آمد. پس از تحصیلات ابتدائى وارد مدرسه قزاقخانه شد. در 1912م عهده دار خدمت شد. چند سال بعد به درجه سرهنگى نائل آمد. به هنگام قیام جنگلى ها در گیلان بود. وى از جمله مامورینى بود که احمد شاه را براى سفر به اروپا همراهى کرد. پس از کودتاى 1299ش به تهران آمد و به سمت فرماندارى نظامى تهران منصوب گردید. پس از مدتى به درجه سرتیپى و فرماندهى پادگان مرکزى رسید. مدتى فرماندهى لشکر مرکز را به عهده داشت که چندى بعد مورد سوء ظن قرار گرفت. اما پس از گذشت چند ماه به ریاست ژاندارمرى کل کشور منصوب شد. یزدان پناه پس از شهریور 1320 به درجه سپهبدى ارتقاء یافت. در 1321ش به ریاست دفتر نظامى شاه رسید و آجودان مخصوص وى گردید. در 1933م به اروپا رفت که چندى بعد به تهران بازگشت. از دیگر مشاغل سپهبد یزدان پناه، مى‏توان به: عضویت در شوراى جنگ، ریاست ستاد ارتش، ژنرال اجودان شاه، وزارت جنگ، وزارت راه، ریاست هیات مدیره بانک سپه و ریاست سازمان بازرسى شاهنشاه اشاره کرد. همچنین در دوره چهارم مجلس سنا، به عنوان سناتور تهران منصوب شد. وى در 14 بهمن 1351 در تهران بر اثر سکته قلبى از دنیا رفت. منابع: احمد، خاطرات نخستین سپهبد ایران، به کوشش غلامحسین زرگرى نژاد، موسسه پژوهش و مطالعات فرهنگى، تهران، 1373ش، قاسمى، ابوالفضل، سیاستمداران ایران در اسناد محرمانه وزارت کار، بریتانیا، آینده، شماره 406، سال 1376