آیت الله گلپایگانی : روحانیت باید مستقل باشد

موضوع : سخنرانى آیت‏اله گلپایگانى پیرو : 3302/21 ـ 6/8/49



از : 21 تاریخ 6/8/49

به : 316 شماره : 34139/21

ساعت 0930 روز 5/8/49 آیت‏اله گلپایگانى طبق معمول بمناسبت تعطیل شدن درسهاى حوزه بعلت فرارسیدن ماه مبارک رمضان در مسجد اعظم در پایان درس سخنرانى و اظهار داشت که حوزه علمیه قم با وجودیکه از تأسیس آن مدت 50 سال بیشتر نمیگذرد ترقى شایانى نموده در بدو تأسیس حوزه با مشکلاتى روبرو شد حوزه در وقتى تشکیل شد که دشمنان خارج و داخل میخواستند دین را از بین ببرند در عین حال روحانیت اینقدر مزاحم نداشت و مملکت ایران مثل حالا مورد حمله بیگانگان قرار نمیگرفت. عده‏اى از ممالک بزرگ صرفا میگویند خدا نیست و باینهم قناعت نمیکنند بلکه در فکر ریشه‏کن ساختن اساس خداپرستى هستند و به هیچ پیامبرى معتقد نیستند مانند دنیاى کمونیست. و براى تحمیل اعتقاد خود از هر امکانى استفاده میکنند اینها با اهل خدا مخالفت دارند دسته دیگر با پیغمبر اسلام مخالفند مانند یهودیان و مسیحیان. همچنین خود مسلمین به دسته‏هاى دیگر تقسیم شده‏اند و تازه فرقه شیعه خودشان به دستجات مختلف قسمت شده. روى این زمینه دشمن روحانیت در وضع فعلى زیاد است بعلاوه وسایل براى از بین [بردن] اینها زیاد شده که قسمت اعظم آن از کفار و از مسلمانان غیر متوجه است. اگر نظر امام زمان روى حوزه علمیه نبود نمیبایست این حوزه منعقد باشد و روزبروز بهتر شود با اینکه میدیدیم بزرگانى از دست میرفتند و هیچکس معتقد نبود که این حوزه بتواند در قم بماند ولى دست غیبى بود بعد از حاج شیخ عبدالکریم همه خیال میکردند که حوزه از بین رفت ولى بهتر شد بعد از فوت آیت‏اله بروجردى بیشتر از این مطلب حس میشد ولى آقایان میبینند که حالا قریب ده سال از فوت ایشان میگذرد و با اینکه اینقدر صدمات لطمات به حوزه علمیه در این چند سال اخیر وارد شده و میشود لیکن خدا بشما یارى کرده و توجه همه بلاد ایران و ممالک دیگر بحوزه قم بیشتر شده اکنون از لبنان، عراق، پاکستان، ترکیه، آفریقا و از ممالک دیگر در قم طلبه داریم باید ما شکر کنیم با اینهمه محظورات خدا ما را حفظ کرده و من بنوبه خود از همه طلاب تشکر میکنم که بعد از فوت آقاى بروجردى چند سال است که محصلین مورد صدمات قرار گرفته‏اند لیکن با استقامت روى پاى خود ایستاده‏اند الحمدلله1 نظم خاصى هم پیدا کرده‏اند، با اینکه ما را متهم کرده بودند که این طلاب از ترس سربازى و نظام وظیفه فرار کرده و در قم جمع شده‏اند و ما بایستى اینها را امتحان کنیم لیکن طلاب امتحان آنها را قبول نکردند و دو سال است که طلاب را بسربازى میبرند و در عین حال تعداد طلاب روزبروز زیادتر میشود و طلبه‏هائیکه بسربازى رفته‏اند و در آنجا هم کاملاً خدمت بدین میکند حتى یکى از آنها نوشته بود در اینجا مسجدى درست کرده‏ام حالا که شما به امتحان خودمان حاضر شدید و به فرهنگ امتحان ندادید فهمیدند که از ترس سربازى نیست انصاف نیست ما در اختیار فرهنگ فعلى قرار بگیریم، زیرا وضع فرهنگ امروز تأسف‏آور است بیشتر قوانین فرهنگ با دین مخالف است و سازش با دین ندارد داد مردم از فساد عمل ناشایسته آنها بلند شده حالا ما برویم تحت قانون آنها روحانیت باید مستقل باشد. میگفتند که طلاب درس صحیح نمیخوانند لذا ما هم امتحان کردیم امتحان بسیار مشکل. حالا دو سال است که بسربازى رفته‏اید چطور شده؟ تعداد طلاب از سابق بیشتر شده اگر واقعا میخواهند در حق ما احسان کنند راستى میخواهند روحانیت را حفظ کنند مدرسین علما و اساتید حوزه را تبعید نکنند و آزار و اذیت ندهند قریب یکسال است آقاى صافى ما را برده‏اند ولى در موقع محاکمه دلیلى بر تبعید ندارند وامیمانند. چه میگویند، میگویند این شخص از حقوق اسلام و شرع دفاع کرده است حرف زده است به غیر از این به چه بهانه‏اى او را محاکمه میکنند و جرمش غیر از حق‏گویى چیز دیگرى نیست درباره آزادى آقاى صافى گفته‏اند که اگر این را آزاد کنید این از همان شیخ‏ها است که همیشه از خلاف شرع جلوگیرى میکنند. ولیکن ما دست از کار خود برنمیداریم حالا که خدا بما تفضل کرده در این زمان سخت مانند جنگ اُحد است زیرا دشمن از هر طرف ما را محاصره کرده لکن کلیه بلاد شیعه بما توجه کرده لذا وظیفه ما سنگینتر شده فعلاً از ما مبلغ میخواهند ولى ما صد یک آنرا نداریم تنها ایران خودمان پنجاه هزار آبادى دارد و هر آبادى یکنفر مبلغ میخواهد پس ما با پنج هزار نفر چه کنیم. وظیفه ما این است که طلبه عالم تربیت کنیم بحمدالله امتحان اخیر محصلین حوزه را بسیار تشویق کرده بعد از ماه رمضان از همه مدرسین حوزه دعوت میکنیم از شاگردان خودشان یک امتحان ورودى و یک امتحان در ضمن تحصیل بعمل آورند بطوریکه خودم اینکار را میکنم همچنین طلاب باید علوم محتاج‏الیه را یاد بگیرند حالا در همه جا مدارس فرهنگى وجود دارد

باید آقایان خودشان را در پاسخ آنها آماده کنند با علوم جدید مانند ریاضى، جغرافى و غیره کار نداریم چون حرفه اصلى ما نیست علاوه از همه باید مسئله تهذیب اخلاق بیشتر مورد توجه قرار بگیرد باید همه رفقا جدیت کنند اختصاص بمن و شما ندارد مطلب دیگر تهذیب نفس است. اخیرا عده‏اى از جوانان دیپلمه آمده‏اند طلبه شده‏اند اگر اینها در جاهاى دیگر بودند منافع و شغل بزرگى را داشتند به بعضى از طلاب بدون تصدیق و مدرک دولت شغلى میداد تا بانها همکارى کنند فقط میگفتند شما ملبس بلباس روحانیت باشید چیز دیگر لازم نیست حتى ششم ابتدائى هم نمیخواستند. حالا که شما از همه اینها دست برداشته‏اید در فکر اصلاح خودتان باشید اگر خودمان را اصلاح نکنیم نمیتوانیم دیگران را اصلاح کنیم.

نظریه شنبه : نظرى ندارد.

نظریه یکشنبه : مفاد گزارش صحیح است گلپایگانى در این سخنرانى به دو موضوع تکیه کرده یکى مسئله امتحان طلاب که بدستور وى طلاب سربازى رفته و حاضر بامتحان دادن نشدند و باصطلاح در مقابل دولت ایستادگى نمودند و دیگرى موضوع صافى و بیگناهى وى. شراره

نظریه سه‏شنبه : مفاد گزارش صحیح و گلپایگانى پس از سخنرانى شریعتمدارى بمسئله سربازى طلاب اشاره مى‏کند و میگوید دستور دادم که طلاب بسربازى بروند ولى امتحانى ندهند و هدفش از اظهار این مطلب این بود که در مقابل گفتار شریعتمدارى که در زمینه سربازى طلاب اظهار کرده من درست کرده‏ام مقابله‏اى کرده باشد. شرربار

نظریه 21 ه: نظریه یکشنبه مورد تایید است.

محترما خلاصه این خبر قبلاً تلگرافى واصل و در بولتن جارى درج شده است. 14/8

9296 بایگانى شود. 18/8



1ـ اصل : الحمدوللّه‏.