کلاه منوچهر مظفریان بر سر دیکتاتور کنگو !


2042 بازدید

کلاهبرداری و کلاه گذاشتن سر همدیگر انگار قدمتی به درازای تاریخ دارد اما کلاه گذاشتن یه جواهرفروش بر سر یک دیکتاتور کمی عجیب به نظر می‌رسد اما به لطف روابط نزدیک محمدرضا پهلوی با کشور زئیر، ‌منوچهر مظفریان توانست بر سر دیکتاتور این کشور کلاه گشادی بگذارد که با دخالت مهمانداران ایرانی بر مبنای ملاحظات سیاسی این کلاه از سر "موبوتو سسه سکو موبوتو" درآمد.

در ۱۹۶۵، سرهنگ "کول یوسف موبوتو" (1997ـ1930) پس از کودتا علیه رئیس‏جمهور قانونی "جمهوری دموکراتیک کنگو"، نام کشور را به "زئیر" و نام خود را به "موبوتو سسه سکو موبوتو" تغییر داد. این کشور تا ۱۹۹۷ "زئیر" نام داشت.
 
در حالی که طی سی و سه سال دیکتاتوری حکومت وی، روز به روز شمار فقیران و گرسنگان کنگو افزایش می‌‏یافت، "موبوتو" بر جلال و شکوه زندگی شاهانه خود می‌‏افزود و در این مدت، بیش از سه میلیارد دلار ثروت ملی را به‏نام خود در بانکهای خارجی سپرد و در مجموع با تاراج پنج میلیارد دلار از ثروت عمومی کشور "زئیر"، مقام سومین رهبر فاسد جهان را به دست آورد. مجموعه اسناد پیوست، در عین حال که گوشه‌ای از زندگی پر تجمل وی را نمایان می سازد، ضعف بینش و آگاهی تجار ایرانی را در معاملات بین المللی آشکار می‌کند. بسیار محتمل است که در همه کشورها، غربت و ناآگاهی خریداری بیگانه سبب مازاد پرداخت نسبت به بهای متعارف کالای خریداری شده گردد. اما وقوع چنین امری در سفرهای سیاسی، خاصه با کشورهایی که روابط فی مابین قدمت چندانی ندارد، آن هم در مورد کالاهای غیر انحصاری که به سهولت قابل استعلام است، می تواند روابط دولتها را خدشه دار کند.
 
ایران در 22بهمن 1351 (11 فوریه 1973) با زئیر روابط سیاسی در سطح سفارت برقرار کرده، در اول آذر 1352 (22 نوامبر 1973) اقدام به تأسیس سفارت در "کینشازا" نمود. سفارت زئیر نیز در اسفند ماه همان سال در تهران تأسیس گردید.
 
به استناد اسناد زیر، "موبوتو سسه سکو"، روابط صمیمانه ای با رژیم شاه داشت و به دعوت مقامات حکومت، از تاریخ چهارم تا سیزدهم اسفند 1352، از ایران دیدار رسمی به عمل آورد. به گواهی این اسناد، "موبوتو سسه سکو" در مدت اقامت در تهران، از "جواهرفروشی مظفریان" خرید کرده بود. متعاقب این خرید، بهای یک سرویس چایخوری طلا به مبلغ 60000 دلار (شصت هزار دلار امریکا) از اقلام خریداری شده، سبب سوء ظن میهمانداران رئیس جمهور و استعلام آنها از "جواهرفروشی لئون" می گردد. نظر به اینکه اختلاف بین دو رقم بسیار زیاد و غیرعادی بوده است، موضوع به محمدرضا شاه گزارش می شود. شاه چون این امر را سبب هتک حیثیت و عدم اعتماد خارجیان نسبت به تجار ایرانی می‌داند، دستور رسیدگی فوری می‌دهد تا مابه التفاوت وجه، به عنوان اشتباه رخ داده، مسترد گردد. نخست دو روز پس از عزیمت رئیس جمهوری زئیر، "هرمز قریب"، رئیس کل تشریفات شاهنشاهی، طی مرقومهای (با چک پرداختی و وجوه نقد و دو صورتحساب به پیوست) به ارتشبد "نصیری"، معاون نخست وزیر و رئیس سازمان اطلاعات و امنیت، خواهان رسیدگی به این امر می‌شود. سند سوم مجموعه، یکی از دو صورتحساب ضمیه مرقومه مزبور است.
 
در سند دوم مجموعه، به تاریخ یک هفته بعد نیز، "هرمز قریب"، مبلغ یک هزار دلار وجه نقد ــ تسلیم شده توسط آجودان نظامی "موتوبو" بابت بهای جعبه خریداری شده از " جواهرفروشی مظفریان" ــ را جهت رسیدگی برای ارتشبد " نصیری" ارسال می نماید.
 
این سفر اولین و آخرین دیدار رسمی دیکتاتور زئیر از ایران بود. نزاع نژادی و جنگ داخلی منجر به سرنگونی رژیم "موتوبو" در ۱۶ مه ١٩٩٧ شد. وی پس از سی و هفت سال زمامداری و سی و دو سال دیکتاتوری، به مراکش گریخت. نامبرده در ۷ سپتامبر ۱۹۹۷ به سن شصت و هفت سالگی درگذشت.
 
[1]
شماره 1384/2ت
تاریخ 21/12/52
مبلغ یک هزار دلار وجه نقد                               تشریفات کل شاهنشاهی
مستقیم
تیمسار ارتشبد نصیری معاون نخست وزیر
و رئیس سازمان اطلاعات و امنیت کشور
پیرو نامه شماره 1378/م ت مورخ 15/12/1352 اشعار می‌دارد: قبل از عزیمت حضرت رئیس جمهوری زئیر از تهران آجودان نظامی معظم له مبلغ یک هزار دلار وجه نقد بابت بهای جعبه خریداری شده از جواهری فروشی مظفریا ن به میهماندار تسلیم نموده است که عینا" به پیوست ایفاد می‌گردد.
رئیس کل تشریفات شاهنشاهی ـ هرمز قریب
اقدام کننده : جناب آقای اکمل
م.ر                           سری
 
[2]
شماره 1378/2ت
تاریخ 15/12/52
پیوست عین یک قطعه چک به مبلغ سه هزار دلار نقد
مستقیم                                              تشریفات کل شاهنشاهی
تیمسار ارتشبد نصیری معاون نخست وزیر و رئیس سازمان
اطلاعات و امنیت کشور
حضرت ژنرال موبوتو سسه سکو هنگام اقامت در تهران به مغازه مظفریان واقع در چهارراه لاله زار و اسلامبول مراجعه و مقداری جواهرات خریداری نموده‌‌اند. از جمله خریدهایی که از مغازه مزبور کرده‌اند یک سرویس چایخوری طلا به مبلغ 60000 دلار (شصت هزار دلار امریکا) بوده است. نظر به اینکه قیمت پرداخت شده به نظر میهماندارانی که همراه حضرت ژنرال موبوتو بوده‌اند غیرعادی رسیده است بطور محرمانه صاحب مغازه جواهرفروشی لئون را احضار و از مشارالیه خواسته شده تا قیمت سرویس مزبور را تخمین بزند. به قرار اطلاع جواهرفروشی لئون با توجه به مقدار طلای مصرفی و هزینه ساخت و غیره قیمت سرویس مزبور را 650000ریال تخمین زده است نظر به اینکه اختلاف بین دو رقم مزبور خیلی زیاد و غیرعادی بود موضوع از شرف عرض خاکپای مبارک ملوکانه گذشت امر و مقرر فرمودند چنانچه این مطلب صحیح باشد باعث هتک حیثیت و عدم اعتماد خارجیان نسبت به تجار ایرانی می‌گردد فوراً موضوع رسیدگی شود و در صورت صحت موضوع ما به التفاوت از فروشنده اخذ و باین عنوان که اشتباهی روی داده است جهت حضرت ژنرال موبوتو سسه سکو اعاده گردد . یک قطعه چک شماره 1098640 بانک BANOUE LAMBERT به مبلغ –/65000 دلار و مبلغ 3000 دلار نقد (جمعا - /68000 دلار امریکا) که بابت دو صورتحساب ضمیمه جهت پرداخت به جواهرفروشی مظفریان به میماندار تسلیم شده به پیوست ایفاد می‌گردد.
رئیس کل تشریفات شاهنشاهی ـ هرمز قریب
     م . ر                             سری
 
[3]
شماره ............
تاریخ ..........
پیوست ..........                                       دربار شاهنشاهی
خریداری شده در مغازه
سری نقره 2100 دلار
1 عدد انگشتر 1500 دلار
یک گوشواره 500 دلار
یک عدد انگشتر 800 دلار
4900 دلار
نقد وصول شد جنس تحویل گردید
در مغازه لاله‌زار
منوچهر مظفریان
 
[357 تا 354- 244- 145د]


موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران