انقراض حکومت قاجاریه توسط مجلس
*واگذاری امتیاز کشتیرانی در کارون به انگلیسی ها در زمان ناصرالدین شاه قاجار(1267ش)
یکی از امتیازاتی که در زمان ناصرالدین شاه قاجار به انگلیسیها واگذار شد، آزادی کشتیرانی در رودخانه کارون در استان خوزستان بود. چرا که سیاستمداران این کشور از سالها قبل به اهمیت رود کارون از جهات تجاری و اقتصادی و سیاسی پی برده بودند و امتیازی در این مورد میخواستند.
این مجوّز که انگلیسیها، نیم قرن برای به دست آوردن آن تلاش کردند، علاوه بر توسعه نفوذ سیاسی و نظارت بر نواحی جنوبی ایران، از نظر منافع تجاری، استفاده از این راه طبیعی برای حمل و نقل اجناس انگلیسی و هندی به شهرهای مرکزی از راه عادی بوشهر - شیراز - اصفهان بود.
علت مخالفت ابتدایی دولت ایران با اعطای این امتیاز، هراس از روسها بود، لیکن پس از اعطای امتیاز شیلات شمالبه روس، امتیاز کشتیرانی در روخانه کارون به انگلیس واگذار شد.
*تصویب قانون سربازگیری در مجلس شورای ملی در جریان جنگ جهانی اول (1294 ش)
به دنبال تاخت و تاز نیروهای بیگانه در کشور در جریان جنگ جهانی اول و به خطر افتادن استقلال ایران، و همچنین ضعف قوای غیر منظم و محدود ژاندارمری موجب شده بود که در مقابل یکّه تازی بیگانگان، هیچ اقدامی از سوی دولت انجام نگیرد و فقط در برخی مناطق، افراد محلی از سر غیرت ملی در مقابل بیگانه مقاومتی کنند، که آن هم به سبب نابرابری تعلیمات و تجهیزات چاره ساز نبود. از این رو، مجلس، بهترین راه را جمع آوری سرباز از ولایات و روستاها پیش بینی کرد و قانون سربازگیری را به تصویب رساند. به موجب این قانون، هر روستا، برای تدارک عدهای سرباز برای حکومت، تعهد مینمود و در مقابل، دولت، خرج سرباز و کمک مالی به خانواده او را عهده دار می‌شد.
*تصویب انقراض حکومت قاجاریه توسط مجلس و آغاز دیکتاتوری «رضا خان پهلوی» (1304 ش)
تغییر حکومت قاجار و جایگزینی پهلوی، از سالهای قبل مد نظر رضاخان میرپنج بود تا اینکه مسافرت طولانی احمدشاه به اروپا، بهترین فرصت را برای او مهیا کرد. در این هنگام با حمایت هواداران رضاخان در مجلس، احمدشاه از فرماندهی کل قوا عزل گردید و این مقام به رضاخان سردار سپه واگذار شد.
پس از مدتی با فشار نظامیان بر مجلس شورای ملی، در جلسه نهم آبان 1304، ماده واحده مبنی بر خلع قدرت و انقراض سلسله قاجار به تصویب رسید.
در پی این جلسه، خاندان کهنسال قاجاریه پس از یکصد و پنجاه سال سلطنت، با یک قیام و قعود ساده، به سرعت منقرض گردید و حکومت ننگینِ 53 ساله پهلوی آغاز شد. تصمیم مجلس در نهم آبان، بازتاب گستردهای در مطبوعات جهان به دنبال داشت و تمام خبرگزاریها، تغییرات ایران را با آب و تاب تمام در صفحات اول روزنامههای خود انتشار می‌دادند. در همان هنگام که دولت فروغی در تهران سرگرم برگزاری جشن تاجگذاری بود، احمد شاه قاجار در پاریس طی یک مصاحبه مطبوعاتی و صدور اعلامیه، عزل خود را از سلطنت، غیرقانونی خواند و آن را به زور اسلحه و قشون دانست. رضاخان سرانجام در 22 آذرماه 1304به سلطنت دائمی دست یافت و در چهارم اردیبهشت سال بعد تاجگذاری رضاخان نمود. پس از آن، محمدحسن میرزا ولیعهد با خواری راهی مرز گردید و رضاخان پهلوی که از آن پس والاحضرت اقدس خوانده می‌شد به ریاست حکومت موقت معین شد. تصویب انقراض حکومت قاجار توسط مجلس شورای ملی ایران، با توطئههای پنهان و آشکار رضاخان پهلوی و وابستگان انگلیسی صورت گرفت. حدود یک ماه و نیم پس از آن، رضاخان، خود را شاه ایران خواند و سلسله پهلوی را تأسیس کرد.
* محمد انورسادات رئیس جمهوری مصر در جریان سفر خود به کشورهای خارجی برای یک دیدار کوتاه مدت از ایران وارد تهران شد(1356ش) و پس از دوازده ساعت توقف تهران را ترک نمود.
*رویدادهای مهم این روز در تقویم هجری ( 17 محرم 1437 )
*پیروزی سپاهیان نادرشاه در جنگ با عثمانی (1148 ق)
نادر شاه افشار، عثمانیها را در قفقاز و داغستان به سختی شکست داد و دولت عثمانی ناچار شد، صلح را بپذیرد. به این ترتیب در سال 1148 ق، صلح بین ایران و عثمانی جاری شد و ایروان و ولایات غربی و شمال غربی به ایران باز گردانده شد.
*درگذشت ادیب و عارف نامی «عبدالرحمن جامی» خاتم شعرای بزرگ ایران (898 ق)
عبدالرحمن بن احمد بن محمد جامی، صوفی، ادیب نحوی و شاعر ماهر در سال 817 قمری در شهر جام خراسان به دنیا آمد. وی در فنون طریقت، از مریدان نقشبندیه بود و ارتباط فراوانی با پیر طریقت داشت. جامی را شیعه دانستهاند و اشعار پرشوری را در مناقب اهل بیت(ع) از او نقل مینمایند. ولی گویا وی مذهب خود را پنهان میساخته و تقیّه میکرده است.
اَشِعَّةُ اللَّمَعات، بهارستان، چهل حدیث، دیوان اشعار، سلامان و آبسال از جمله تصنیفات وی میباشند. غزلیات جامی بسیار شیرین و گاهی تلفیقی از عربی و فارسی هستند. وی را خاتم شعرای بزرگ پارسی گوی خواندهاند. در اشعار جامی، افکار صوفیانه، داستانها، حکمت، اندرز، تصورات خیالی و غنایى، به وفور دیده میشود. او در مثنوی‌های خود، روش نظامی را تقلید میکرد و در غزل از سعدی و حافظ پیروی مینمود. با این حال، نباید جامی را از ابتکار مضامین تازه و قدرت بیان و لطف معانی در اشعارش بیبهره دانست. جامی با آن که کمتر به مرتبه و جایگاه استادانِ بزرگ پیش از خود می‌رسد، ولی از آن جهت که خاتم شعرای بزرگ پارسی زبان است، دارای اهمیت و مقام خاصی است. جامی در سال 898 ق در 81 سالگی در هرات چشم از جهان فرو بست.
**رویدادهای مهم این روز در تقویم میلادی ( 31 اکتبر 2015 )
*برگزاری اولین مسابقه فوتبال در جهان (1901م)
اولین مسابقه بینالمللی فوتبال در جهان بین دو تیم ملی فوتبال مجارستان و اتریش ،انجام شد .گو این که قبل از این مسابقه فوتبال ،مسابقه دیگری نیز بین اسکاتلند و انگلستان انجام شده بود اما ،چون اسکاتلند قسمتی از انگلستان محسوب میشود ،آن را مسابقه بینالمللی به حساب نیاورده و مسابقه اتریش و مجارستان را مسابقه رسمی میشمارند .این مسابقه 5 بر 2 به نفع اتریش تمام شد.
خبرگزاری فارس
نظرات