5 هزار ساعت پرواز برای خرمشهر

امیر سرتیپ خلبان رحمان قضات یکی از خلبانان زبده بالگرد کبرا در دوران 8 سال دفاع مقدس است که از ابتدای جنگ در عملیات  متعدد هوانیروز و پشتیبانی از رزمندگان حاضر شد و افتخارات فراوانی به دست آورد. وی از جمله دلاور مردان هوانیروز است که بیشترین ساعات پروازی را در طول دفاع مقدس داشته و به دلیل لیاقت و کسب افتخارات فراوان، پس از پایان جنگ تحمیلی مدتی جانشین فرمانده هوانیروز بوده است. وی در این گفت وگو به نقش مهم بالگردهای ارتش در حمایت و پشتیبانی از رزمندگان حاضر در عملیات بیت المقدس پرداخته است.
- هوانیروز به عنوان یکی از نیروهای کلیدی ارتش، در پیشبرد و پیروزی عملیات بیت المقدس و آزاد سازی خرمشهر چه نقشی را ایفا کرد؟
* برای تشریح عملکرد هوانیروز در این عملیات ابتدا باید به عملیات فتح المبین و فاصله کمتر از 20 روز بین این دو عملیات اشاره کرد. در عملیات فتح المبین نیروهای عراقی از سمت جبهه شمالی خوزستان به عقب رانده شدند و پس از این عملیات، نیروهای شرکت کننده باید خیلی سریع به منطقه بیت المقدس منتقل می شدند که در این انتقال بالگردهای شنوک هوانیروز نقش بسزایی داشت. عملیات هلی برن در بیت المقدس دارای دو مزیت بود؛ اول این که نیروها به سرعت و بدون خستگی به محل عملیات منتقل شدند و دیگر این که انتقال نیروها از طریق زمین خطرات بسیاری به همراه داشت. در مجموع هلی برن نیروها در عملیات بیت المقدس کار ویژه ای بود که هوانیروز در آن زمان انجام داد.
چند بالگرد هوانیروز در این عملیات حاضر بودند و چه تعداد نیرو توسط هوانیروز به منطقه هلی برن شدند؟
95 فروند از بالگردهای هوانیروز در این عملیات شرکت کردند و در طول این عملیات بالگردهای هوانیروز در مجموع 5هزار و 280 ساعت پرواز انجام دادند. هوانیروز در این عملیات 3هزار و 500نفر نیرو را از منطقه عملیاتی فتح المبین به منطقه بیت المقدس هلی برن و 7هزار و 830 مجروح را نیز از خطوط مقدم جبهه به پشت جبهه منتقل کرد.
بالگردها از کدام پایگاه ها در این عملیات حضور داشتند و از کدام پایگاه مهمات گیری و به دشمن حمله می کردند؟
سه پایگاه هوانیروز در این عملیات شرکت جدی داشتند. من هم پس از عملیات فتح المبین بعد از بازگشت به پایگاه پشتیبانی در اصفهان به همراه دیگر خلبانان به منطقه اعزام و در منطقه خضریه در مسیر بین اهواز و آبادان مستقر شدم. از جا به عنوان پایگاه استفاده می کردیم.علت استقرار ما در منطقه خضریه کم کردن فاصله پروازی تا جبهه بود زیرا اگر می خواستیم از پایگاه های اهواز یا دزفول استفاده کنیم باید در هر بار پرواز مسافت بیشتری را می پیمودیم. البته با مشکلاتی هم روبه رو شدیم چون خلبانان به شرایط زندگی در بیابان و چادر عادت نداشتند و وجود پشه و مگس فراوان و نبود بهداشت در این مدت، برخی خلبانان را راهی بیمارستان کرد. در زمان انجام عملیات بیت المقدس این طور گفته می شد که منافقین در صدد بودند به منطقه خضریه حمله مسلحانه کنند و خلبانان هوانیروز را به شهادت برسانند که خوشبختانه با تیزبینی نیروهای حفاظت هوانیروز این طرح منافقانه نیز با شکست مواجه شد.
بالگردهای کبرا چه تاثیری در پیشبرد عملیات داشتند؟
پس از رسیدن نیروهای زمینی به جاده اهواز خرمشهر این نیروها برای عبور از جاده با مشکلات بسیاری روبه  رو شدند. توپخانه و تانک های دشمن جاده را مورد حمله شدید خود قرار داده بودند و ما به عنوان خلبانان کبرا باید به آن سوی جاده می رفتیم و تجهیزات و نفرات دشمن را مورد اصابت قرار می دادیم تا هم از حجم حمله دشمن کاسته شود و هم اینکه نیروها بتوانند از جاده عبور کنند. این کار آسیب هایی هم برای نیروهای خودی به همراه داشت چون دشمن با دیدن بالگردهای کبرا در صدد انهدامشان بر می آمد و به سمت ما انواع و اقسام گلوله ها را شلیک می کرد و در نهایت بر سر نیروهای خودمان فرود می آمد. به همین منظور تلاش کردیم تا آن جا که امکان دارد از جاده فاصله بگیریم و به دل دشمن نفوذ کنیم که با این کار خطر برای ما بیشتر می شد اما رزمندگان آسیب کمتری می دیدند.
در مراحل بعدی هوانیروز چگونه از عملیات پشتیبانی کرد؟
برای عبور از جاده با مقاومت شدیدی روبه رو شدیم زیرا دشمن احساس می کرد نیروهای ما بعد از رسیدن به مرز به حرکت خود به سمت بصره ادامه خواهند داد به همین دلیل به محض رسیدن نیروها به مرز به سمت جنوب و جاده خرمشهر - شلمچه - بصره تغییر مسیر دادند؛ جاده ای که از لحاظ تدارکاتی از اهمیت ویژه ای برای عراق برخوردار بود. در این مرحله نیز هوانیروز هم پای نیروهای زمینی به نبرد ادامه داد. با تصرف جاده شلمچه - بصره و بستن راه، نیروهای دشمن فوج فوج به اسارت آمدند.
از رشادت های خلبانان هوانیروز در این عملیات چه خاطره ای در ذهن دارید؟
در طول این عملیات 4 نفر از بهترین خلبانان هوانیروز به درجه رفیع شهادت رسیدند. شهید تفضلی و شهید رادفر از پایگاه پشتیبانی که به عنوان گروه اصلی و پشتیبانی کننده از تک اصلی در عملیات حضور داشتند و شهید حراف و شهید خدادادی از پایگاه مسجد سلیمان . در عملیات بیت المقدس شهید رادفر و شهید تفضلی مانند عملیات فتح المبین موشک های ماوریک را که مخصوص هواپیماست و از قدرت تخریبی بالایی نیز برخوردار است به وسیله بالگردهای کبرا به مواضع دشمن شلیک می کردند.علت استفاده از این نوع موشک حجم بالای آتش بود تا در مواقعی که با تعداد بالایی نیرو و استحکامات مواجه می شدیم از قدرت انهدام بالاتری برخوردار باشیم.