اجتماع مخالفین در جلو نخست وزیری

در اجراى اوامر تیمسار ریاست راجع به اجتماع احتمالى تعداد کثیرى از مخالفین در جلو نخست وزیرى و خیابانهاى مجاور آن و حمله احتمالى آنان به نخست وزیرى و احتمالاً به محوطه دفتر و بازرسى ویژه نظامى، با تیمسار سرتیپ نجاتى مذاکره و نظر ایشان در مورد حفاظت پرسنل دفتر در چنین حالتى سئوال و در این‏باره بحث شد، نتیجه به شرح زیر به عرض میرسد :1

1ـ تیمسار سرتیپ نجاتى بدوا در مورد دفاع عامل اظهار نمودند که علاوه بر عوامل پاسدار، 40 نفر سرباز مسلح از گارد شاهنشاهى در محل سابق سراى نظامى شاهنشاهى مستقر مى‏باشند که تحت امر افسر نگهبان گارد شاهنشاهى (مستقر در کاخ والاحضرت شاهپور عبدالرضا پهلوى) مأموریت تأمین را عهده‏دار هستند. علاوه بر آن، معاون گارد شاهنشاهى اطمینان داده‏اند که پیش‏بینى لازم براى مواقع بحرانى و دشوار بعمل آمده و این محل، امن است.

2ـ نظر تیمسار ریاست مبنى بر اینکه «با کسب اطلاع منظم از شهربانى، پلیس تهران و ساواک دفتر قبلاً از تجمع احتمالى مخالفین در جلو نخست وزیرى و اطراف آن آگاه شود و به پرسنل دفتر ابلاغ گردد، در موعدى که قرار تجمع هست، در محل کار خود حاضر نشوند و فقط دو نفر افسر در ساختمان شماره 1 بازرسى شاهنشاهى به منظور مداومت کار، مستقر گردند.» با تیمسار سرتیپ نجاتى در میان گذارده شد، ایشان و اینجانب راه حل مزبور را کاملاً مناسب میدانیم. ضمنا تیمسار سرتیپ نجاتى اظهار نمودند در صورت تصویب تیمسار ریاست دفتر، ایشان همین راه حل را براى حفاظت پرسنل بازرسى ویژه نظامى نیز به ریاست سازمان مزبور پیشنهاد نمایند.

3ـ حالت دیگرى که ممکنست پیش بیاید اینستکه، شهربانى، پلیس تهران و ساواک، از قرار تجمع مخالفین آگاه نشوند و بالنتیجه دفتر بموقع در جریان امر قرار نگیرد (گاهى دیده شده که مخالفین بصورت پراکنده خود را به محل مورد نظر نزدیک نموده، با دادن علامت، در مدت کوتاهى در آن محل اجتماع مى‏کنند) در این حالت نیز پرسنل دفتر مى‏توانند به محض مشاهده و شروع جمع شدن افراد در مقابل نخست وزیرى و اطراف آن، در صورت امکان از درب ورودى مذکور، از دیوار شرقى از محوطه خارج گردند. براى این منظور پیشنهاد مى‏شود مسئول شعبه 1 دفتر به اتفاق افسر حفاظت بازرسى ویژه نظامى در این مورد شناسائى نموده و چگونگى امکان یا عدم امکان آن به عرض برسد. موکول به امر عالى است.

18/11/57

1ـ در اجراى امر، ترتیبات تکمیلى بشرح زیر به عرض میرسد :

الف ـ افسر مسئول در دفتر یا افسر آماده موظف است

خبر تجمع احتمالى مخالفین را، بلافاصله چه در ساعات ادارى و چه در ساعات غیر ادارى (ولو اینکه تیمسار ریاست در دفتر تشریف نداشته باشند) به اطلاع معظم له برساند و هر گاه خبر در ساعات دیر وقت شب بدفتر رسیده باشد، آنرا به اطلاع سرلشگر صفاپور و در غیاب وى به اطلاع سرتیپ نجاتى برساند. دو نفر افسر اخیر الذکر مجازند مطابق ماده 2 روش فوق، دستور صادر نمایند، ضمنا افسر مسئول دفتر یا افسر آماده به محض اینکه میسر شد جریان را به استحضار تیمسار ریاست نیز خواهد رسانید.

ب ـ هر گاه پرسنل دفتر در حین رفتن به محل کار (دفتر) شخصا مشاهده نمودند که مخالفین در این منطقه تجمع نموده یا در حال جمع شدن هستند، مجازند که از رفتن به محل کار، مادام که تجمع وجود دارد، خوددارى کنند.

2ـ مسئول شعبه 1 با راهنمائى تیمسار سرتیپ نجاتى در مورد خروج پرسنل از طریق دیوار شرقى (موضوع ماده 3 روش فوق) شناسائى بعمل آورده و اظهار میدارد که از طریق مزبور، محل مناسبى براى خروج پرسنل وجود ندارد، ضمنا به استحضار میرساند که در دیوار غربى محوطه بازرسى ویژه نظامى و دفتر (نزدیک به سوک شمال غربى محوطه) دربى به کوچه مجاور وجود دارد، لذا در صورتیکه وضع آن کوچه از نظر تجمع مخالفین، مساعد باشد، پرسنل میتوانند از آن درب خارج شوند.

3ـ تیمسار سرتیپ نجاتى اظهار مینمایند، تیمسار ریاست بازرسى ویژه نظامى، عدم حضور پرسنل سازمان خود را در موقع تجمع مخالفین در این منطقه، روشن مناسبى نمى‏دانند، ضمنا عصر روز جارى حضورا در این زمینه مطالبى به عرض تیمسار ریاست خواهند رسانید.

4ـ تیمسار نجاتى پیشنهاد مى‏نمایند که چون فردا قبل از ظهر، مخالفین مبادرت به راه‏پیمائى خواهند نمود و احتمال دارد که احیانا راه‏پیمایان بطرف نخست وزیرى بروند، لذا پرسنل دفتر (بجز افسر آماده و یک افسر کمکى) در محل کار خود حاضر نشوند یا پس از حضور و انجام کارهاى روزمره در یکى دو ساعت اول وقت، محل کار را ترک کنند. (بازرسى ویژه نظامى مطابق معمول، فردا تعطیل است) پیشنهاد تیمسار سرتیپ نجاتى به این ترتیب که پرسنل دفتر طبق معمول در ساعت 0800 در دفتر حاضر شوند و پس از انجام کارهاى روزمره حدود ساعت 1000 محل کار را ترک نمایند، مورد تایید است ؛ توضیح اینکه بر فرض که راه‏پیمایان بطرف نخست وزیرى بروند تا ساعت 1000 به این محل نخواهند رسید.2



1ـ دامنه اعتصابات امروز (17/11/57) به نخست وزیرى هم رسید. کارکنان نخست وزیرى در محوطه نخست وزیرى (تقاطع فلسطین و پاستور) متحصن شدند. «این اقدام به دنبال دستگیرى 4 تن از کارکنان نخست وزیرى ... که توسط ماموران حکومت نظامى در خانه‏هاى‏شان دستگیر شده بودند، صورت گرفت.» کارکنان متحصن شده در قطع نامه‏اى «پشتیبانى خود را از انقلاب مقدس ایران به رهبرى امام خمینى اعلام» داشتند. (بولتن خبرگزارى پارس، ش 312، صص 7 و 8) روز هجدهم بهمن در پى آزادى بازداشت شدگان نخست وزیرى، تحصن پایان یافت اما گفتند تا روى کار آمدن دولت بازرگان اعتصاب خواهند کرد. (آیندگان، ش 3284، ص 2)

2ـ جامعه روحانیت تهران امروز (17/11/57) اعلام کرد که روز پنج شنبه 19/11/57 راهپیمایى بزرگى براى حمایت از نخست وزیرى مهندس مهدى بازرگان صورت خواهد گرفت. این راهپیمایى از 9 نقطه تهران آغاز و به طرف میدان آزادى انجام خواهد شد. (اطلاعات، ش 15778، ص 2)