جزئیات عملیات‌های پارتیزانی شهید چمران به روایت همرزمش

مسئول اسلحه و مهمات ستاد جنگ‌های نامنظم با اشاره به طرح‌های موفق شهید چمران در دفاع مقدس گفت: در روزهای نخست جنگ، ما مشکل کمبود گلوله خمپاره داشتیم و با خنثی‌سازی خمپاره‌ها، شهید چمران ایده ساخت آن‌ها را ارائه کرد و با این اقدام نخستین قبضه خمپاره ۱۲۰ ساخته شد.
 
کاظم زبرجدی، مدیر اجرایی بنیاد شهید چمران اظهار داشت: از‌‌ همان روزهای نخستین انقلاب اسلامی و قبل از آغاز جنگ تحمیلی با دکتر چمران آشنا بودم به خصوص در سپاه امام علی (ع) «سعدآباد» که به عنوان نیروی ویژه نخست‌وزیری حضور داشتم و آموزش‌های لازم را توسط شهید چمران می‌دیدیم.
 
وی در ادامه افزود: با آغاز درگیری‌های حزب خلق عرب در خوزستان، نیروهای محافظت از گارد نخست‌وزیری با همکاری تیپ نوحه (نیروهای ویژه هوابرد) در منطقه پاسگاه «مؤمنی، خیبر، حدود، طلائیه و شلمچه و خین» پوشش‌های لازم نظامی را زیرنظر شهید چمران انجام دادند.
 
 
روایتی از حضور آیت‌الله خامنه‌ای و دکتر چمران
 
همرزم شهید چمران در روزهای آغازین جنگ تحمیلی، یادآور شد: از آنجایی که من عضو نخستین گروه آموزشی نیروهای «ر‌ها گروگان» بودم در آن منطقه توسط دکتر چمران آموزش می‌دیدیم، شش روز پس از آغاز جنگ تحمیلی در تاریخ ۶ مهر ۵۹ به همراه آیت‌الله خامنه‌ای و دکتر چمران به فرودگاه مهرآباد رفتیم تا از نزدیک به منطقه درگیری آشنا شویم.
 
زبرجدی در ادامه تصریح کرد: پس از اینکه به فرودگاه مهرآباد رسیدیم یک گوسفند برای ما قربانی کردند و مقام معظم رهبری در جمع سایر رزمندگان که یک اکیپ خلبان و تعدادی از نیروهای ایران خودرو هم بودند سخنرانی کردند و همگی با هواپیمای ۳۳۰ به مقصد اهواز پرواز کردیم، نزدیک غروب بود که به فرودگاه اهواز رسیدیم و شهید چمران و آیت‌الله خامنه‌ای به همراه ماشین لشکر ۹۲ به محل استقرار نیرو‌ها رفتند و ما که به اندازه یک اتوبوس نیرو بودیم توسط یک دستگاه اتوبوس به محل استقرار لشکر رفتیم.
 
 
اجرای نخستین طرح عملیاتی در اتاق جنگ اهواز ریخته شد
 
همرزم شهید چمران با اشاره به اینکه در نخستین شب حضور در اهواز طرح عملیاتی نظامی ریخته شد، گفت: مقام معظم رهبری در‌‌ همان ساعت نخست حضورشان در اهواز لباس نظامی به تن کردند و به همراه شهید چمران و یک افسر عملیات لشکر ۹۲ و من به داخل اتاق جنگ رفتیم و طرح عملیات نظامی مطرح شد که‌‌ همان شب اول، اجرای آن عملیات به تصویب رسید.
 
زبرجدی در ادامه افزود: پس از توجیه طرح اجرای عملیات ما می‌بایست بی‌صدا نزدیک لشکر ۱۳ عراق می‌شدیم و چنانچه نفوذ عملیاتی ما لو می‌رفت وظیفه داشتیم تانک‌ها را بزنیم و به عقب برگردیم.
 
نیروی اسبق ویژه گارد نخست‌وزیری یادآور شد: سربازان شهید «سید موسی نامجو» به همراه ما دو اتوبوس شدند و از مسیر جاده خرمشهر ـ اهواز به جنگل «گنبوه» رسیدیم اما به دلیل امکان تداخل نیرو درگیر نشدیم و عملیات متوقف شد.
 
این همرزم شهید چمران با بیان اینکه اجرای عملیات در شب بعد دوباره به اجرا گذاشته شد، تصریح کرد: دوباره وارد طرح عملیاتی مورد نظر شدیم باز هم عملیات انجام نشد و برای مستقر شدن به داخل دانشگاه «جندی‌ شاپور» رفتیم.
 
وی با اشاره به اینکه عشایر خوزستان در‌‌ همان روزهای درگیری برای دفاع به منطقه آمده بودند، گفت: با رسیدن اسلحه‌های برنو و m1 از تهران، عشایر خوزستان هم وارد عمل شدند و ما هم‌چنان کارهای شناسایی خود را انجام می‌دادیم.
 
 
گروه چمران در اجرای نخستین عملیات ۱۱ نفر بودند
 
مدیر اجرایی بنیاد شهید چمران درباره نخستین عملیات صورت گرفته ستاد جنگ‌های نامنظم در برابر عراقی‌‌ها یادآور شد: نخستین گروه ۱۱ نفره ما شامل: «ناصر فرج‌الهی، ابوالفضل مجازی، حسین وحدت مرام، حسین میرجانی، کاظم زبرجدی، محسن پورساحل یوسف مرتضی و علی عباس از لبنان، و دو تن از محافظان آیت‌الله خامنه‌ای» بودند که با شناسایی در منطقه‌های سوسنگرد، حمیدیه و روستای سیدحسن و جنگل «گنبوه» طرح عملیات در شب چهارم حضور ما در منطقه ریخته شد.
 
مسئول اسلحه و مهمات ستاد جنگ‌های نامنظم در ادامه افزود: در شب چهارم حضورمان در منطقه با صدای ناصر فرج‌الهی از خواب بیدار و از خبر اجرای عملیات مطلع شدم، بعد از خواندن نماز صبح به سمت درخت‌های گز حرکت کردیم، متوجه موتور سواری شدیم که به دلیل احتمال وجود نیروی ستون پنجم او را بازداشت و میان ستون‌های خود قرار دادیم و در مسیر کانال آب به حرکت درآمدیم.
 
عراقی‌ها به دلیل داشتن تأمین امنیت، شب‌ها عقب می‌کشیدند و در روز به جلو می‌آمدند ما به نحو مطلوبی از این موقعیت استفاده می‌کردیم، پیشروی ما که از سمت کانال آب و درخت‌های گز صورت می‌گرفت، لودرهای عراقی را می‌دیدیم که برای تانک‌های خود سنگرسازی می‌کردند، به دستور دکتر چمران، با دوربین اسلحه‌ام تانک‌های دشمن را شمردم، و بعد از یک ساعت پیشروی به نقطه مواصلاتی که عراقی‌ها حضور داشتند رسیدیم.
 
وی در ادامه افزود: به دستور دکتر چمران از یکدیگر جدا شدیم، ابوالفضل حجازی، حسن‌ پورساحل و شخص دیگری به نام «خطازن» که همیشه اهداف را اشتباه می‌زد و بنده، در جناح چپ موضع گرفتیم، دکتر چمران به سمت جلو رفت و درگیری شروع شد.
 
 
تانک‌های دشمن برای نخستین بار توسط گروه چمران منهدم شد
 
آرپی‌چی اول و دوم به همراه توپخانه‌ها به سر دشمن فرو می‌ریخت و عراقی‌ها متوجه نیروهای ما در مقابلشان نشدند و تصورشان این بود که گلوله‌های توپ است که بر سر آن‌ها فرو می‌ریزد، آقای خطازن‌‌ همان فردی که آرپی‌چی‌ها را درست به هدف نمی‌زد اسلحه‌اش را به «یوسف مرتضی لبنانی» داد و با زدن دو گلوله آرپی‌چی تانک‌ها عراق را منهدم کرد، این شروعی بود برای اینکه عراقی‌ها متوجه شوند که از پهلو ضربه می‌خورند از این رو متوجه حضور نیروهای ایرانی شدند.
 
همرزم شهید چمران خاطرنشان کرد: در این عملیات برای نخستین بار تانک‌های عراق توسط شهید چمران و رزمندگانش منفجر شد و انفجار تانک‌ها باعث شد تا تانک‌های جناح چپ عراقی‌ها عقب‌نشینی کنند، اما دکتر چمران و سایر دوستان ما در محاصره دشمن قرار گرفتند.
 
 
محاصره نیروهای شهید چمران توسط دشمن ۲ ساعت طول کشید
 
وی در ادامه افزود: پس از محاصره دکتر چمران، «ابوالفضل حجازی» را برای اطلاع دادن خبر محاصره به اهواز فرستادیم، محاصره دکتر چمران و همرزمانش به مدت ۲ ساعت به طول انجامید که خوشبختانه در یک نقطه تلاقی نیرو‌ها توانستیم همدیگر را دوباره ببینیم.
 
 
نخستین عملیات ستاد جنگ‌های نامنظم ۱۰ مهر ۵۸ انجام شد
 
زبرجدی با بیان اینکه این نخستین عملیات ستاد جنگ‌های نامنظم در منطقه بود، گفت: این عملیات در تاریخ ۱۰ مهر ۱۳۵۸ با موفقیت انجام شد، آیت‌الله خامنه‌ای با تعدادی رزمنده به سمت دکتر چمران آمدند و خوشحال از نجات دکتر چمران و سایر نیرو‌ها و با محبت فراوان یکدیگر را در آغوش گرفتند و به سمت اهواز حرکت کردند.
 
مدیر اجرایی بنیاد شهید چمران یادآور شد: تنها مجروح این عملیات «حسین میرجانی» بود که بینی او مجروحیت سطحی پیدا کرده بود.
 
زبرجدی که در ستاد جنگ‌های نامنظم مسئول سلاح مهمات بود، درباره «طرح و ابتکارات» شهید چمران اظهار داشت: اجرای موفقیت آمیز طرح «کانال چمران» پروژه‌ای موفق بود که توسط شهید چمران به اجرا درآمد؛ چرا که این کانال باعث می‌شد تا نیروهای عراقی نتوانند به سمت جلو پیشروی کنند.
 
 
تدبیر دکتر چمران؛ هدایت آب به سمت عراقی‌ها و انهدام سدهای خاکی دشمن
 
وی در ادامه افزود: پس از کندن خندق و اجرای طرح، شهید چمران پروژه زمین‌گیر کردن عراقی‌ها را مطرح کرد و با هدایت آب به داخل کانال باعث شد تا عراقی‌ها تا جایی که زیر پای آن‌ها آب می‌رفت عقب بروند.
 
زیرجدی یادآور شد: عراقی‌ها باز زدن خاک‌ریز توانستند پیشروی آب را مهار کنند، اما طرحی دیگر به ذهن شهید چمران خطور کرد و آن این بود که سدهای به وجود آمده توسط عراقی‌ها را که برای جلوگیری از پیش‌روی آب زده بودند و پر از آب شده بود را منفجر کنیم.
 
همرزم شهید چمران تصریح کرد: با فراهم کردن چند لاستیک ماشین موفق شدیم آن‌ها را نزدیک سدهای عراق به هم وصل کنیم و با قدرت چاشنی‌های موجود بر روی لاستیک‌ها، آن‌ها را منفجر کنیم و با انفجار این چاشنی‌ها دهانه آب زیاد‌تر می‌شد و عراقی‌ها به ناچار عقب‌تر می‌رفتند. اجرای موفق این طرح باعث شد تا اهواز از خطر سقوط نجات پیدا کند و موقعیت آن تثبیت شود.
 
 
طرح ساخت نخستین زیردریایی توسط شهید چمران در جنگ مطرح شد
 
وی با بیان اینکه پروژه زیردریایی، طرح دیگری از شهید چمران در دوران دفاع مقدس بود، ‌گفت: طرح زیردریایی با ظرفیت دو نفر جهت انهدام و شناسایی منطقه برای نخستین بار توسط دکتر چمران مطرح شد و هدف از اجرای این طرح این بود که با پیاده کردن نیرو می‌توانستیم سنگرهای عراق را از طریق آب منهدم کنیم.
 
وی در ادامه افزود: این طرح با شهادت دکتر چمران به کندی پیش رفت تا اینکه در سال ۶۸ موفق شدیم جزء نخستین افرادی باشیم که در عمق خلیج‌فارس توسط این زیردریایی به زیرآب برویم.
 
 
نخستین قبضه خمپاره ۱۲۰ توسط ستاد جنگ‌های نامنظم ساخته شد
 
مسئول اسلحه و مهمات ستاد جنگ‌های نامنظم با اشاره به طرح دیگری از سوی دکتر چمران در دفاع مقدس گفت: در روزهای نخست جنگ ما مشکل گلوله و قبضه خمپاره داشتیم و موفق شدیم با راهنمایی‌های دکتر چمران نخستین قبضه خمپاره ۱۲۰ را بسازیم.
 
وی در ادامه یادآور شد: به همراه «مهندس صناعی» این قبضه خمپاره را در مسجد سلیمان آزمایش کردیم و موفق شدیم با کمترین خرج آن‌ها را امتحان کنیم و گزارش آن را به دکتر چمران بدهیم، این گامی شد برای ساخت خمپاره در ایران که کارخانجات «حدید» که متعلق به صنایع دفاع است این طرح را ادامه دادند.
 
زبرجدی در ادامه تصریح کرد: موشک‌های عمل نکرده عراقی‌ها را پس از پیاده کردن جهت توضیحات تکمیلی برای دکتر چمران می‌فرستادیم و ایشان با تشریح کامل قطعات این موشک‌ها به ما پیشنهاد تولید آن را در سطح گسترده می‌داد و همیشه میدان و فضا را برای کار کردن فراهم می‌کرد.
 
 
اصل غافلگیری دشمن از ایده‌های شهید چمران در اجرای عملیات بود
 
همرزم شهید چمران با بیان اینکه تکیه کلام دکتر چمران در صحبت کردن با رزمندگان کلمه «عزیز» بود خاطرنشان کرد: شهید چمران طرح‌های بالقوه فراوانی دیگری داشت که عملی نشد مثلا به دنبال عملی شدن طرحی بود که با کمک سوخت گلوله آرپی‌چی بتوان فردی را تا مسافت معینی به پرواز درآورد و با استفاده از اصل غافلگیری با دشمن روبرو شد.
 
 
«پل یونولیت» یکی از طرح‌های انجام شده دکتر چمران بود که در دفاع مقدس کاربرد مؤثری داشت
 
وی در ادامه افزود: ساخت نخستین «پل یونولیت» از دیگر تفکرات شهید چمران بود که موفق شدیم سیر تکاملی آن را در عملیات‌های مختلف اجرا کنیم از نکات برجسته این پل آن بود که اگر ترکش به آن برخورد می‌کرد هم‌چنان در سطح آب شناور باقی می‌ماند.
 
زبرجدی با اشاره به اکیپ فنی ستاد جنگ‌های نامنظم گفت: مهندس فهمیده، مهندس موسوی و مهندس شهید ابراهیم مجد از افراد گروه اکیپ فنی ستاد جنگ‌های نامنظم بودند که موفق شدند با ساخت سوزن توپ ۱۰۶ سکوهای موشکی تاو را امتحان کنند و نخستین آزمایش سکوهای پرتاب موشک را روی جیپ شهباز آزمایش کردیم که با موفقیت انجام شد.
 
مدیر اجرایی بنیاد شهید چمران با اشاره به داشتن روحیه ایثار و شجاعت در شخصیت شهید چمران گفت: نوع زندگی و تربیت خانوادگی شهید چمران باعث شد تا سنگر دفاع مقدس را به سنگر علم و دانش ترجیح دهد، چرا که از‌‌ همان دوران کودکی با تفکر اسلامی رشد یافت.
 
 
امام علی (ع) الگوی شهید چمران بود
 
وی با اشاره به اینکه شهید چمران از حضرت علی (ع) الگو می‌گرفت، تصریح کرد: پایبندی به معتقدات اسلامی او همواره در تمامی مراحل زندگی شهید چمران دیده می‌شود حتی زمانی که برای تحصیل در دانشگاه‌های خارجی رفته بود موفق شد انجمن اسلامی دانشجویان را پایه‌گذاری کند.