نامه تیمورتاش به دربار در مورد روابط روسها با کشورهای منطقه

از پرا

دفتر مخصوص شاهنشاهی

با مفتاح جدید

از انقوره [آنکارا] برگشتم. فوقالعاده خوب پذیرایی کردند. حاضر [به] همکاری حقیقی با ایران یعنی با اعلیحضرت همایون شاهنشاهی ارواحنا فداه هستند. راپرت مفصل [را] حضورا به عرض خاکپای مبارک همایونی ارواحنا فداه میرساند.

دولت ترک با دعوت دولت ایران برای کنگره ممالک اسلامی موافقت نخواهد کرد. علیرغم عدم ایجاد سابقه مداخله ممالک غیر مستقل اسلامی در امور شرق است. ترکیه [و] روسیه هر دو با ابن سعود موافق، افغانستان را هم موافق کرده اند. خیلی مایل [به] ارتباط مشارالیه با ایران هستند. اگر از حسن موافقت ایران مطمئن باشند به پسر مشارالیه که به انقوره خواهد آمد آمدن -- را توقع دارد -- در صورت تصویب، تلگراف بفرمایید اقدامات شود.

مطابق اطلاعات واصله کارهای روسها تمام نشده است از این باب عصبانی شده اند. از چیچرین [کمیسر امورخارجه شوروی] در اسلامبول اطلاع یافتم که وزیر امورخارجه از قول بنده به یوری نف [یورین اوف] گفته فلانکس به دولت اطلاع داده که چیچرین در هیأت مدیره شیلات چهار نفر عضو ایرانی سه نفر روسی قبول کرده است. در صورتی که هیچوقت همچو مذاکره[ای] نبوده است. همچنین رئیسالوزراء گفته اند تجار پنج میلیون منات را کم میدانند در صورتی که به ترکیه شش میلیون داده شده اگر دولت ایران تصمیم اتخاذ نمیکند مجبوراً سرحدات خودمان را خواهیم بست و از تجدید روابط تیره، دشمنان مشترک استفاده خواهند کرد.

عقیده بنده این است که وضعیت ایران فقط و فقط به واسطه اعلیحضرت همایونی ارواحنا فداه خیلی خوب است. از این موقع باید با عجله استفاده کرد و اراده روسها همیشه -- در سیاست شرق، عامل مؤثر و یا ترکیه در اجرای سیاسات مشترک حقیقی -- ثانیاً به واسطه ارتباط کامل روسیه با ترک و افغان و برای دفع ضرر خود روسیه که یگانه عامل خطرناک است از ایران نگران است. کنار آمدن با روسیه ضرورت دارد. باقی بسته به رأی مطاع اعلیحضرت أقدس همایون شاهنشاهی ارواحنا فداه است.

یک هفته دیگر وزیر امورخارجه ترکیه با کمیسر خارجه روسیه ملاقات خواهند کرد. در صورت اطمینان [از] گذشتن کارهای روسها، اگر اعلیحضرت همایونی ارواحنا فداه سفیرکبیر روسیه را احضار و رفع نگرانی آنها را قبل از هفته معروضه بفرمایند خیلی خوب است. توقف بنده بعد از انقوره مقتضی نیست -- چهارشنبه یا پنجشنبه به برلن خواهم رفت. از خاکپای مبارک همایون شاهنشاهی ارواحنا فداه استدعا دارد امر مطاع به تعیین تکلیف بنده در معاودت ایران صادر شود. متمنی است مراتب [را] به عرض خاکپای مبارک برسانید. منتظر جواب عاجل هستم. 58 تیمورتاش.



[خطچینها و کلماتی که زیر آنها خط کشیده شده نشانه ناموفق بودن یا تردید مأمور رمز در کشف رمز است]