هویدا چگونه می‌خواست خود را از بهائیت تبرئه کند‌‌؟


تاریخ سند: ۱۲ اردیبهشت‌ماه ۱۳۴۷

سرّی

موضوع: بهائیان

مورخه ۴۷/۲/۸ در محفل بهائیان تبریز که عید رضوان[1] را عید گرفته بودند، بهائیان حاضر اظهار می‌داشتند که در ایران به شکایات ما ترتیب اثر داده نمی‌شود، و در این ضمن آقایان ناسوتی و سنائی اظهار داشتند که اقدامات بهائیان را شخص آقای امیرعباس هویدا نخست‌وزیر خنثی می‌نماید و دستور داده که ستون مذهبی به طور روشن در فرم‌های کارمندان دولت به طور وضوح نوشته شود[2]  و این اقدام مشارالیه روی این اصل است که خود را تبرئه نماید... زیرا پدربزرگ آقای هویدا به نام قناد یافتات[3]بهائی و صندوق‌دار حضرت عبدالبهاء بوده، و در این‌باره نیز در مرکز مدرکی در دست بهائیان می‌باشد و قرار است همین جریان را به بیت‌العدل اعظم منعکس نمایند.

 


توضیحات سند:

[1] «عید رضوان» مهمترین عید بهائیت به‌شمار می‌رود که در اردیبهشت‌ماه است.

[2] به نظر می‌رسد هنوز دستور مرکز جهانی بهاییت، به تبریز نرسیده بود که بهاییان را مکلف کرده بودند دین خود را بنویسند. البته در این مورد و در عمل، مشکلی برای بهائیان ایجاد نشد، زیرا به توصیه امثال هویدا، آنها غالباً در فرم کارمندان دولت، خود را مسلمان و شیعه اثنی‌عشری معرفی می‌کردند! نمونه مشهور آن پرویز ثابتی است.

[3] پدربزرگ امیرعباس هویدا، میرزا رضا قناد نام داشت که از حواریون عباس افندی(عبدالبهاء) بود. پروفسور ادوارد براون، آقامحمدرضا شیرازى را، یکى از چند تن رازدار بهاءالله مى‌داند که پس از وى عهده‌دار حفاظت اسرار بهائیت مى‌شود. فاضل مازندرانى پیرامون معرفى وى چنین مى‌نویسد:«دیگر آقامحمدرضا قناد سابق‌الوصف از مخلصین مستقیمین اصحاب آن حضرت شد تا وفات نمود و مدفنش در قبرستان عکا است.» و ابوالفضل قاسمى در سابقه او چنین مى‌نگارد:«در روزهایى که پیدایش میرزا على‌محمد باب، اوضاع شیراز را دگرگون کرده بود... جوانکى قناد که وجود و کارش براى مردم شیراز مرموز به نظر مى‌رسید در سلک یاران باب در مى‌آید... آقا محمدرضا شیرازى از... عناصر کلاس‌دیده و تربیت شده بود که به ظاهر در شیراز به پیشه قنادى مشغول بود و جزء جرگه بابیان درآمد و در اندک مدتى مدارج ترقى را پیمود و جزء خواص بهائیان شد. عمّال استعمار او را به بهاءالله و سازمان جاسوسى بیگانه شناساندند. روى این معرفى، جوانک قناد شیرازى از بسیارى درس‌خوانده‌ها و فعالان پیش افتاد و جزء مقربان و محارم نزدیک بهاءالله شد.»


هویدا چگونه می‌خواست خود را از بهائیت تبرئه کند‌‌؟