آیت الله گلپایگانی : اکنون ما در یک دوره قرار گرفته‏ایم که دوره آزمایش و امتحان است

موضوع : اظهارات آیت‏اللّه‏ گلپایگانى در مسجد اعظم



از : 21 تاریخ 20/9/45

به : 316 شماره : 3014/21



ساعت 9 صبح روز 16/9/45 آیت‏اله گلپایگانى جهت تدریس به مسجد اعظم رفت و عده‏اى در حدود 1500 نفر از طلاب در آنجا حضور داشتند و به علت فرا رسیدن ماه رمضان گلپایگانى پس از خاتمه جلسه درس اظهار داشت مى‏خواهم مطالبى را برایتان یادآورى کنم اول اینکه اکنون ما در یک دوره قرار گرفته‏ایم که دوره آزمایش و امتحان است و باید کارى کنیم که روسپید از آن بیرون آئیم و همچنین موضوعى که باعث ناراحتى ما شده مسئله سربازى طلاب است و همه اطلاع دارند که در زمان مرحوم حاج شیخ عبدالکریم نیز از طرف شاه فقید اعلام کردند که بایستى همه جوانان به خدمت سربازى اعزام شوند سپس حاج‏شیخ تلگرافى براى شاه فقید که در آن موقع در خارج از ایران به سر مى‏بردند مخابره نمود و ضمن آن سؤال کرد که بخشنامه شامل طلاب هم مى‏باشد یا خیر و در جواب تلگراف اعلام نمودند که طلاب معافند در صورتى که امتحانى در بین باشد و ناچار از طلاب امتحان کردند و دو نفر نیز از طرف دولت در آن نظارت داشتند ولى بعدها امتحانات را سخت گرفتند و یک روز حاج شیخ ناراحت شد و به دولت اعلام کرد هر طور که دلشان مى‏خواهد با طلاب رفتار نمایند و خودش کنار رفت ولى چون دولت مشاهده نمود که حاج شیخ ناراحت شده لذا اختیار طلاب را مجددا به دست او سپرد و این روش تا پس از وفات آقاى بروجردى ادامه داشت و از آن به بعد دوباره این موضوع را مطرح نمودند ولى ما هم در این باره کوشش نموده و خواهیم نمود تا بتوانیم نتیجه‏اى بگیریم اگر یادتان باشد پارسال آقاى وزیر آموزش و پرورش با من تماس گرفت و یادآور شد که بایستى با طلاب طبق قانون رفتار نمائیم من پاسخ دادم که خودمان از طلاب امتحان مى‏کنیم و چنانکه دنبال بهانه مى‏گردید آن وقت خودتان مى‏دانید زیرا درس ما با درس اداره فرهنگ فرق دارد و قابل مقایسه نیست. زیرا درس مدارس مادى است ولى درس طلاب بر اساس معنویت مى‏باشد و برایگان مقدور نیست که در حضور یک خانم کارمند آموزش و پرورش امتحان دهیم (خنده حضار) دوم اینکه شنیده‏اید مى‏خواهند افراد را با پول گول بزنند هیچ اشکالى ندارد و شما فقط به دنبال کار خود باشید و اگر آنها مشاهده کردند که کسى دنبالشان نرفت ناچار درب مؤسسه خود را مى‏بندند و اگر هم چند نفرى رفتند لطمه‏اى به کار شما نمى‏خورد. سوم اینکه آقایان طلاب که به شهرستانها و دهات عزیمت مى‏نمایند از وضع کار خود و مردم محل ما را آگاه سازند و ببینند چه احتیاجاتى مردم محل دارند و از نظر مبلغ دینى و تأسیس مسجد نیز اوضاع را تشریح نمایند. پنجم اینکه ما متأسفانه در حوزه علمیه قم حافظ قرآن نداریم و بودجه کافى هم در اختیار ما نیست تا مثل پادشاهان سابق افرادى را که قرآن را حفظ مى‏نمایند مورد تشویق قرار دهیم ولى اگر کسى پیدا شد که این کار را انجام دهد ما حقوق وى را دو برابر مى‏نمائیم در خاتمه اضافه نمود که احتیاج ما به زبان عربى بیش از سایر زبانهاست زیرا دائما با آن سر و کار داریم و بایستى براى آموختن آن چند نفرى را تربیت کنیم تا آنان بتوانند زبان مزبور را به سایرین یاد دهند. این جلسه در ساعت 15ـ10 صبح پایان یافت و طلاب مسجد اعظم را ترک گفتند. ملاحظات به علت فرا رسیدن ماه رمضان آیات و مدرسین حوزه علمیه قم از روز 16/9/45 جلسات درس خود را تعطیل و اغلب از طلاب به سایر شهرستانها و دهات کشور مسافرت نمودند. آقاى ازغندى گزارشى هم در این مورد از شهربانى واصل که مقرر است در بولتن درج شود از مجموع این گزارش و گزارش شهربانى خبرى تهیه تا در صورت تصویب در بولتن درج شود. 23/9