ریاست مجلسی که در کار قاچاق مواد مخدر فعالیت می کرد
کشت تریاک در مزارع سردار فاخر حکمت
1898 بازدید
متن سند پیش رو به شرح زیر است:
در مسافرت اخیر اقای سردار فاخر حکمت رئیس مجلس شورای ملی به شیراز مشارالیه به اتفاق بدر الملوک حکمت همشیره زاده اش به جمع آوری محصول مزارع تریاک املک خود پرداخته و تریاک ها در دو نوبت به وسیله اتومبیل مذکور و به همراهی آقای سردار فاخر تا آخرین نقطه استحفاظی ژاندارمری شیراز حمل و در آنجا به گل مکانی - قاچاق فروش معروف تحویل گردیده و نامبرده نیز به همراهی با ... بدرالملوک حکمت که دارای کارت شناسایی آقای رئیس مجلس بود تریاک ها را به تهران حمل و تحویل حسین سیگاری و داودی قاچاق فروشان معروف نموده اند.
توضیح آنکه پس از ورود تریاک های فوق به تهران بهای تریاک به میزان قابل ملاحظه ای تقلیل یافته و 75 گرم ان از 2800 ریال به 1100 ریال تنزل نموده است.
*******
رضا حکمت فرزند حاج حسام الدین شیرازی معروف به سردار فاخر در سال 1269ش در تهران دیده به جهان گشود. تحصیلات اولیه و مقدماتی خود را در مدرسه علمیه تهران که تحت مدیریت مخبرالسلطنه هدایت بود به پایان برد. و سپس به شیراز رفت و در محضر اساتیدی چون حکیم الهی به فرا گرفتن ادبیات فارسی و عربی پرداخت. او زبان فرانسه را نزد مرحوم هانری خان پسر «پروکسی» آموخت. در اوان مشروطیت به اروپا رفت اما تخصصی نیافت و پس از استبداد صغیر به ایران آمد و وارد سیاست شد. او در تشکیل حزب دموکرات در شیراز بسیار تلاش کرد و ریاست کمیته آن را بر عهده گرفت.در وقایع جنگ بین الملل اول سردار حکمت به مبارزه با اجانب و اجنبی پرستان برخاست و به خاطر جانفشانیهایش در مبارزه با بریتانیا از سوی مخبرالسلطنه والی شیراز به لقب فاخرالسلطنه ملقب گردید. او هنگام انعقاد قرارداد 1919م به مخالفت جدی با وثوق الدوله برمی خیزد و مدتی تبعید می گردد. وی در دوره چهارم و پنجم مجلس شورای ملی از سوی مردم آباده به وکالت مجلس دست پیدا می کند و از طرفداران انقراض قاجاریه و روی کار آمدن سلسله پهلوی می گردد. به همین دلیل در دوره هفتم و هشتم با کمک برادرش که از یاران رضا شاه بود، بر کرسی وکالت دست می یابد.
پس از انقضاء دوره هشتم به حکومت یزد گمارده می شود و سپس حکومت استرآباد (گرگان) را به دست می آورد. در سال 1314ش از فرمانداری گرگان برکنار شده تا سال 1319ش که به فرمانداری کرمان منصوب می گردد، بیکار و خانه نشین می ماند. وی پس از یک سال (1320ش) و سقوط رضاشاه به تهران آمده ریاست اداره کل آمار و ثبت احوال را برعهده می گیرد.
سردار فاخر در دوره چهاردهم مجلس شورای ملی از شیراز به وکالت می رسد. در سال 1325 از یاران قوام السلطنه می گردد و در حزب دموکرات فعالیت می کند و حتی از ارکان حزب مزبور می شود. و در همان سال به استانداری کرمان و بلوچستان نائل می گردد و فعالیت زیادی در خاموش کردن ازادیخواهی عشایر فارس از خود بروز می دهد. در سال 1326ش به تهران آمده و در دوره پانزدهم به وکالت و ریاست مجلس دست می یابد. او با اینکه با قوام السلطنه اظهار دوستی می نماید، در خلال مجلس پانزدهم چند بار با شاه دیدار کرده و تصمیم می گیرد برای بقای خود موضع اش را عوض کند، بنابراین در جناح مخالف قوام قرار گرفته سر انجام با ترفندی باعث سقوط دولت او می شود. وی سپس نزد شاه رفته و اظهار می کند مجلسیان جز من به کسی اعتماد ندارند. بلافاصله فرمان نخست وزیری سردار فاخر صادر می شود و چند روزی در رأس قوه مقننه و مجریه قرار می گیرد و لیکن سرانجام به توصیه دوستان ریاست قوه مقننه را بر صدارت خود ترجیح می دهد و انصراف خود را نخست وزیری به شاه اعلام می دارد. او در دوره شانزدهم به وکالت و ریاست مجلس دست می یابد و در این دوران با دکتر مصدق و یارانش اختلاف پیدا می کند و سرانجام خانه نشین می گردد.
پس از کودتای 28 مرداد 1332ش بار دیگر به نمایندگی و ریاست مجلس می رسد و این عنوان را تا مجلس بیستم حفظ می کند، اما در اواسط مجلس بیستم و صدارت دکتر علی امینی مجلسین (اردیبهشت 1340) تعطیل می گردد. پس از دولت دکتر امینی سردار فاخر حکمت که سن او متجاوز از هفتاد سال بود دیگر به صحنه سیات راه نیافت و باقی عمر خود را تا سن 80 سالگی (1356ش) در منزل شخصی خود با حقوق باز نشستگی خود به سر برد. وی در اواخر عمر دچار فراموشی شد و گاه در خیابانها بی هدف قدم می زد و با خود صحبت می نمود.
موسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی
نظرات