امکانی جدید برای دسترسی به اسناد دفاع مقدس

تشکیل پرونده ویژه قطعنامه 598 شورای امنیت سازمان ملل

دسترسی آسان به اسناد مربوط به قطعنامه 598

پایگاه مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس در اقدامی روشنگرانه به منظور کمک به پژوهشگران علاقه مند در مورد دفاع مقدس در این سایت ، اسناد و کتب مرتبط با پذیرش قطعنامه  598 شورای امنیت سازمان ملل را که تاکنون در سایت مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس منتشر شده است در قالب یک پرونده به صورت یکجا در اختیار مخاطبان خود قرار داده است. 

در توضیح چگونگی صدور قطعنامه در این صفحه می خوانیم:

« در پی رایزنی‌ها و توافق‌های قبلی اعضای شورای امنیت سازمان ملل، اولین نشست رسمی این شورا برای بررسی طرح قطعنامه‌ای که قرار بود پایان جنگ ایران و عراق را رقم بزند، در هشتم خرداد 1366 برگزار شد. هر چند درباره موضوع اصلی این طرح توافق جمعی حاصل شده بود، ولی درباره برخی مفاد آن اختلاف‌نظرهایی وجود داشت. در آخرین روز خرداد 1366 "مایکل آرماکاست" معاون وزیرخارجه امریکا ضمن اعلام توافق پنج عضو دائم شورای امنیت با مفاد طرح قطعنامه، از موافقت نکردن برخی از اعضای این شورا با تصویب طرح قطعنامه‌ای تنبیهی مبنی ‌بر تحریم فروش تسلیحات به طرفی که از قبول قطعنامه سر باز بزند، خبر داد. البته وی بر این نکته تأکید کرد که امریکا و شوروی در جلوگیری از پیروزی ایران دارای منافع مشترکی هستند.

امریکا هم‌زمان با بحث دربارة طرح قطعنامه در شورای امنیت، موضوع اسکورت نفت‌کش‌ها را نیز دنبال می‌کرد. امریکا همچنین به منظور متقاعد کردن شوروی و چین برای همراهی بیشتر و موافقت با بند تحریم تسلیحاتی، نماینده ویژه خود در سازمان ملل را به آن کشورها فرستاد ولی توفیق چندانی نیافت. کشورهای عضو اتحادیه عرب نیز برای تسریع در تصویب قطعنامه، هیئتی سیاسی را به چند کشور از جمله آلمان، ایتالیا، انگلیس و ... فرستادند که با توجه به توافقات قبلی بیشتر جنبه تبلیغاتی و روانی داشت.

از سوی دیگر، نمایندگان برخی کشورهای عضو غیردائم شورای امنیت از جمله آرژانتین، کنگو، غنا، امارات متحده عربی و زامبیا - که قبلاً از روند مذاکرات اعضای دائم شورای امنیت و بی‌خبر نگه‌داشتن آنها از مفاد مذاکرات اظهار نارضایتی کرده بودند - در ملاقاتی با رئیس شورای امنیت خواستار گنجاندن موادی از جمله محکوم شدن حملات شیمیایی در متن قطعنامه شدند که این درخواست با حداکثر ملاحظه‌کاری در قطعنامه گنجانده شد. ذکر این نکته ضروری است که اغلب گزارش‌های موجود از روند پیشرفت کار و نحوه تنظیم طرح قطعنامه به وسیله امریکا، عموماً حاکی از نارضایتی اعضای غیردائم شورای امنیت و تلاش آنها برای تعدیل مفاد قطعنامه بود. در گزارش خبرگزاری رویتر در این‌باره آمده است: برخی کشورهای عضو غیردائم شورای امنیت شامل آلمان غربی، غنا و ژاپن دربارة لحن طرح پیشنهادی شک و شبهه دارند و پیشنهاد دیگری مطرح کرده‌اند. منابع آلمانی گفتند متن کنونی با لحنی تند تهیه شده و عمده آن توسط امریکا تدارک دیده شده است و تدارک قطعنامه‌هایی که بر سر یکی از طرفین بکوبد، بیهوده است؛ ما مایل هستیم عناصر دیگری را نیز در قطعنامه در نظر بگیریم که ایران بتواند بگوید، مواضع ما نیز مورد توجه قرار گرفته است.

در آخرین روزهایی که کشورهای عضو شورای امنیت برای نشان دادن اهمیت موضوع در پی اعزام وزیران خارجه خود برای شرکت در جلسه تصمیم‌گیری شورای امنیت درباره طرح قطعنامه بودند، ایران که با وجود تلاش فراوان نتوانسته بود بندی را که در آن به صراحت عراق به عنوان آغازگر جنگ و به عنوان کشور استفاده کننده از سلاح‌های شیمیایی شناخته و محکوم شود، در طرح قطعنامه بگنجاند و قبلاً نیز نارضایتی خود را از این طرح به اطلاع دبیرکل سازمان ملل رسانده بود، از طریق "دیتریش گنشر" وزیرخارجه آلمان درخواست کرد تا تصمیم‌گیری درباره طرح قطعنامه حداقل 6 هفته به تعویق بیفتد که با این درخواست موافقت نشد و سرانجام شورای امنیت در 29 تیر 1366 با حضور وزیران خارجه کشورهای امریکا، فرانسه، انگلیس، آلمان و نمایندگان سایر کشورهای عضو شورای امنیت تشکیل جلسه داد و بدون توجه به نظرهای ایران طرح قطعنامه 598 را که الزام آور و در قالب فصل هفتم منشور سازمان ‌ملل تهیه شده بود، به اتفاق ‌آرا تصویب کرد.

برای دیدن پرونده ویژه قطعنامه 598 شورای امنیت سازمان ملل میتوانید به نشانی زیر مراجعه کنید:

http://www.defamoghaddas.ir/portal/page/61