انس با قرآن، راز توفیقات هاشمی

یادداشتی از: حجت الاسلام و المسلمین محمدعلی خسروی
 

این روزها همه جا سخن از آثار، خدمات و موفقیت¬های کم نظیر بزرگمرد تاریخ ایران آیت الله هاشمی رفسنجانی است. دلیل بزرگی او چیست؟ چگونه یک انسان گمنام روستایی توانست به¬رغم موانع بیشمار و دشوار¬های طاقت¬ فرسا به قله¬ هایی از افتخارات ملی و دینی دست یابد که نظیری برای آن، حد¬اقل در جامعیت و تنوع خدمت¬ رسانی، نتوان یافت. او به صدها موفقیت بزرگ دست یافت که هر کدام به تنهایی برای عظمت و ماندگاری یک انسان بزرگ کافی بود. از پدید آوردن «تفسیر راهنما» در بیست مجلد که گویاترین تفسیر کاربردی قرآن کریم است تا تأسیس «دانشگاه آزاد اسلامی» بزرگترین دانشگاه وقفی جهان. از فرماندهی کل قوای مسلح، نه در صلح، که در پیچیده ترین روزهای جنگ گرفته تا مدیریت کلان اقتصادی، عمرانی و سازندگی کشور در دوران پس از ویرانی¬های جنگ. از فن نویسندگی با تألیف کتاب ارزشمند « امیر کبیر یا قهرمان مبارزه با استعمار » تا مهارت سخنوری در ایراد خطبه¬های جاودانه نماز جمعه تهران که با طرح مباحث دسته¬بندی شده وعمیق اجتماعی و تحلیلهای کارساز سیاسی طرحی نو در شیوه ایراد خطابه جمعه را درافکند.
بدیهی است برجستگی و موفقیت یک فرد بستگی به عوامل مختلف دارد. اما بدون تردید یکی از مؤثرترین عوامل توفیقات روز افزون آیت الله هاشمی عنایات ربانی و توفیقات الهی بود.
 این نکته هم روشن است که توفیق الهی و عنایت ویژه خداوند به برخی افراد بدون دلیل و از روی شانس و اتفاقی نیست. زیرا بر اساس آموزه های متقن دینی، در دستگاه الهی ترجیح بلامرجح و اقدام بی حساب و کتاب نامعقول است. « و ان لیس للانسان الا ما سعی» هرچه به انسان می رسد در اثر تلاش اوست. خداوند متعال از دریای کرم خود به هرکس به اندازه ظرفیت و پیمانه او و به میزان تلاش و کوشش او می بخشد. پس باید در حد توان فکری در جستجوی دلایل و اسباب توفیقات برآییم تا با بهره¬گیری از آنها راه های وصول به کمال و سعادت را در یابیم، ره چنان رو که رهروان رفتند.  اساسا نقل داستان زندگی انبیا و اولیا در قرآن نه از سر داستان¬سرایی و سرگرمی بلکه با هدف عبرت جویی و یافتن راه توفیق آنان در کسب کمالات می¬باشد.
بر اساس عقل و نقل و تجربه، یکی از اموری که سبب توفیق انسان برای انجام خدمات وکارهای بزرگ می گردد ارتباط دائمی و انس مدام با منبع نور و کلام وحی است. « ان هذا القرآن یهدی للتی هی اقوم» به اعتقاد نگارنده آنچه هاشمی را هاشمی کرد وزمینه آن¬همه توفیقات را برای او را فراهم نمود مطالعات مستمر ایشان در کلام الله مجید و حضور طولانی در محضر آیات قرآن و تلاش برای فهم و عمل به آن بود، او سعی کرد قرآن را از مهجوریت درآورد قرآن هم او را از مهجوریت درآورد. 20 جلد «تفسیر راهنما» و 33 جلد «فرهنگ قرآن»  دو میراث گرانبها و ماندگار از آیت الله هاشمی رفسنجانی است که می تواند تداوم بخش اندیشه همیشه پویای او و چراغ راهی برای نسل امروز و نسلهای بعدی باشد. برای مزید اطلاع خوانندگان از میزان عشق و انس این مرد الهی با کلام خداوند ذکر خاطره¬ای از ایشان شنیدنی است. آن مرحوم حدود دو ماه قبل از وفات در مراسمی که در محل دانشگاه آزاد اسلامی به منظور تجلیل از برترین¬های مسابقات قرآنی دانشجویان برگزار شده بود سخنرانی بسیار جامع و محققانه¬ و عالمانه¬ای را در باب تدبر در قرآن ایراد کرد. اگر صدا و سیما در این ایام که بحمدالله فضای همدلی در کشور باز شده و از سخنرانی¬ها و فیلم¬های ایشان رفع حصر شده است آن سخنرانی را پخش کند تأثیر فوق العاده¬ای در ایجاد شوق برای انس با قرآن در مخاطبان خواهد داشت. آن روز آیت الله هاشمی در مطاوی سخنانش اشاره¬ای هم به خاطرات زندان داشت و فرمود وقتی مرا با شلاق شکنجه می¬کردند و می¬دیدند بی حال شده¬ام بازجو و شکنجه¬گر می¬گفت او دیگر درد را حس نمی¬کند به سلولش برگردانید و پس از ساعتی استراحت مجددا بیاورید تا درد را احساس کند. در آن یک ساعت که زجرش کشنده بود و می دانستم پس از خنک شدن بدن ضربات شلاق روی زخمها چه قدر طاقت فرساست به قرآن پناه می بردم و با تلاوت آیاتی از قرآن از همه دردها فارغ می¬شدم و روحیه¬ تازه و امیدی دوباره می یافتم. اعتقادم به راهی که انتخاب کرده بودم راسخ تر می¬شد  وشکنجه¬ های بعدی نمی¬توانست زبانم را به کشف اسرار نهضت امام خمینی بگشاید. به هرحال اگر هاشمی در زندگی به توفیقات بی¬مانند دست یافت انس باقرآن از عوامل اصلی آن بود. خداوند حکیم کسی را بی¬جهت به کارهای خیر و ماندگار موفق نمی¬کند مگر به خاطر سعی و اخلاصی که او خود داشته و زمینه ای که او خود فراهم کرده است « و ان لیس للانسان الا ما سعی»