تاسیس نهضت آزادی

رونوشت اطلاعیه شماره 596/311 س ـ ن 31/2/40

اخیرا در تهران جمعیت آزادى ایران که باصطلاح جناح تندرو جبهه ملى هستند تأسیس شده که در بین آنان افراد سابقه‏دار زیر شناخته شده‏اند .

1ـ سید محمود طالقانى واعظ مسجد خیابان اسلامبول

2ـ مهندس مهدى بازرگان استاد دانشگاه

3ـ دکتر یداللّه‏ سحابى استاد دانشگاه

4ـ مهندس منصور عطایى1 که زندانى بوده است

5 ـ حسن نزیه قاضى دادگسترى که در خیابان رامسر دفتر وکالت دارد.

6ـ رحیم عطایى2 اخیرا زندانى بوده است.

7ـ عباس سمیعى اخیرا زندانى بوده است.

8ـ سیدرضا یا سیدصادق فیروزآبادى ساکن خیابان هدایت خیابان خیام کوچه درویش شماره 31

9ـ آیت‏اللّه‏ زنجانى3 که بعد از 28 مرداد مدتها نهضت مقاومت را اداره مى‏کرد. عده فوق اکثرا مؤسس این جمعیت نیز مى‏باشند و اعلامیه‏هاى پیوست را نیز توزیع نموده‏اند رونوشت برابر اصل است

اصل در پرونده ج ـ 432 (جمعیت آزادى مردم ایران)

مظفرى

در پرونده مهندس مهدى بازرگان ضمیمه شود.

اقدامى ندارد

22/6/40





1ـ منصور عطایى در سال 1283 در تهران متولد شد. پس از فارغ‏التحصیلى از مدرسه کشاورزى کرج، براى ادامه تحصیلات به فرانسه رفت و در رشته کشاورزى ادامه تحصیل داد. منصور عطائى که خواهرزاده بازرگان است، در سال 1332 در دولت دکتر مصدق کفیل وزارت کشاورزى بود. پس از آن، دو دوره به ریاست دانشکده کشاورزى انتخاب گردید. او از جمله معترضان به لایحه قرارداد کنسرسیوم در مجلس بود، به دنبال این اعتراض، در دیدار دکتر سیاسى رئیس دانشگاه تهران باشاه، فهرست دوازده نفره‏اى توسط وزیر دربار به دکتر سیاسى داده شد، شاه از او خواست این افراد که عدم وفادارى به تاج و تخت را دنبال مى‏کنند، از دانشگاه اخراج شوند با این دستور منصور عطائى، مهندس بازرگان، دکتر رحیم عابدى، دکتر یداللّه‏ سحابى، دکتر محمد قریب، دکتر بیژن و مهندس خلیلى از کار برکنار شدند. عطایى از مؤسسان نهضت آزادى ایران است که در دستگیرى اولیه سران نهضت نیز بازداشت شد. از ایشان دو کتاب در رشته تخصصى خود به نام: «گندمهاى ایران» و «زراعت عمومى و خصوصى» منتشر شده است.

2ـ رحیم عطایى (1298 ـ 1356) در سال 1298 در تهران متولد شد. از اوایل دهه 1320 وارد فعالیت سیاسى شد. پس از کودتاى امریکایى 28 مرداد 1332 دستگیر ولى پس از مدتى آزاد گردید. در سال 1340 جزو مؤسسان نهضت آزادى و مسئول کادر سیاسى بود. در جریان 15 خرداد 1342 به همراه برخى از رهبران نهضت آزادى دستگیر. پس از چند ماه به علت بیمارى آزاد شد. وى در سال 1356 در تهران درگذشت.

3ـ آیت‏اللّه‏ سیدرضا موسوى زنجانى فرزند سیدمحمد در سال 1282ش در زنجان متولد شد وى مقدمات علوم را نزد پدرش سیدمحمد موسوى زنجانى و اساتید دیگر زنجان فرا گرفت سپس براى تکمیل تحصیلات عازم حوزه علمیه قم شد و از محضر آیات عظام : حجت کوه‏کمره‏اى، حسین آقا قمى، صدر و شیخ عبدالکریم حائرى بهره برد و به درجه اجتهاد رسید. وى فعالیت‏هاى سیاسى خود را در سال 1322ش شروع کرد در زمانى که دموکراتهاى آذربایجان تا زنجان آمده و شهر و حومه را تسخیر کردند وى به مبارزه با آنها برخواست که منجر به تبعید او به تهران شد وى در تهران نیز همراه با مصدق در ملى شدن صنعت نفت فعالیت داشت و پس از سقوط دولت مصدق در کودتاى 28 مرداد 1332 همراه تعدادى از همرزمانش به تشکیل نهضت مقاومت ملى به طور مخفیانه پرداخت و پس از آن در سال 1340 فعالیت‏هاى این نهضت را به صورت رسمى ادامه داد. سرانجام آیت‏اللّه‏ سیدرضا زنجانى در دیماه 1362 دارفانى را وداع گفت و پیکر او را در جوار حضرت معصومه (س) قم به خاک سپردند. (مجله کلک ش 71 سال 74؛ قیام پانزده خرداد به روایت اسناد ساواک ج 1)