ظل السلطان دیوانه روانی
1939 بازدید
مسعود میرزا فرزند ناصرالدین شاه قاجار ملقب به ظل السلطان معروف به شازده لوچه بدون شک اگر شاه می شد مقتدرترین شاه قاجار لقب می گرفت.
از سال 1291 تا 1325 حکومت 34 ساله این والی ظالم فقط بدان جهت استحکام یافته بود که علیرغم شکایات و نارضایتی فراوان مردم از طرف حاکم اصفهان مالیات خوبی به تهران ارسال می شد و این مالیات به هر قیمتی از مردم گرفته می شد.
حتی اگر لازم بود مودی به قتل رسیده می شد و اموالش مصادره می شد.
ظلم و تعدی ظل السلطان زبانزد برادران ظل السلطان یعنی فتحعلیشاه و مظفرالدین شاه بود چنانکه مظفرالدین شاه نقل می کند در بچگی مسعود میرزا امر می کرد تا غلامان و خواجگان حرم شاهی گنجشکان را از هوا بگیرند سپس وی با میخ و چاقو چشم گنجشک ها را از حدقه در می آورد و در هوا رها می کرد و به من می گفت نگاه کن چگونه پرواز می کند.
قتل محمد رحیم خان بیگلر بیگی بانی مسجد رحیم خان به بهانه عدم پرداخت مالیات از جمله جنایات اوست که باعث شد این مسجد همچنان ناتمام بماند.همچنین از جمله لئامت مسعود میرزا اعمال او در مراسم خلعت پوشان است.
بی شک سیاه ترین نقطه حکومت وی تخریب بناهای نفیس دوران صفوی است که همواره غیر از خودی ها جهانگردان آن زمان نیز بر آن تاسف خورده اند.
بعد از آنکه به دستور ظل السلطان تمام آینه های ستونهای چوبی چهلستون که به ظرافت نمام آیینه کاری شده بود را کندند و روی نقاشی های بی نظیر داخل تالار آن گچ کشیدند و روی مرمر های بی نظیر دیواره ها رنگ صورتی مالیدند.کرزن جهانگرد معروف این چنین می گوید:اگر آن کافر را گیر آورده بودم با خوشحالی وی را در بشکه ای از رنگ خودش خفه می کردم.
همچنین جهانگرد دیگری که چهارباغ زمان شاه عباس را دیده بود و در دوران ظل السلطان نیز این خیابان را می بیند گزارش می دهد که دیگر از جلال و جبروت آن خیابان که با خیابانهای پاریس رقابت می کرد اثری نیست و چنارهای چند صد ساله را بریده اند و بجای آن خیار و گرمک کاشته اند.سردر باغ های چهارباغ را تخریب کرده اند و سنگهای کناره جدول های جوی آب روان را برده اند.
سال 1317-1318 اوج دیوانگی این شاهزاده قاجار بود چنانکه عمارت بی نظیر کاخ آیینه خانه و هفت دست و عمارت نمکدان را که دقیقا روبروی پل جویی بود و تا کارخانه وطن سابق ادامه داشت و محل استقبال رسمی از مهمانان خارجی بود را با خاک یکسان کرد .
عمارت هفت دست را با تمام وسایل و تزییناتش و مصالح آن به شرط تخریب به 4000 تومان فروخت ملک التجار حاضر شد این بنا را به 7000 تومان بخرد اما اصرار او بی فایده بود اگرچه بعدها موفق شد عالی قاپو را بخرد تا ظل السلطان از تخریب آن منصرف گردد وی با اصرار ظل السلطان را از تخریب چهلستون نیز بر حذر داشت..یادگاری از هفت دست باقی مانده که بعدا از آن سخن خواهیم گفت.همچنین عمارت کشکول و کاخ سعادت آباد نیز که از شاهکارهای هنری و معماری دوران صفوی بود و در آن سوی زاینده رود حدفاصل پل خواجو و سی و سه پل واقع شده بود با خاک یکسان گردید.
تخریب چهل عدد از سردر های بی نظیر باغهای چهارباغ بالا از جمله خدمات حاکم اصفهان می باشد.
عمارت قصر سه طبقه جهان نما به بهانه مشرفیت بر عمارت هشت بهشت که در اوایل حکومت ظل السلطان حرمسرای شاهی شده بود تخریب گردید اگرچه در سالهای بعد ضمن تیشه تیشه کردن تزیینات دیواره های آن تبدیل به محلی برای بستن اسبهای ایشان گردید.......
مدرسه ده ده خاتون - مدرسه والده –مدرسه جعفر قلی آغا که هنوز بنایان در حال کار در آن بودند و روزهای پایانی ساخت این بنا بود و نقل است روبروی مدرسه چهارباغ واقع شده بود و هیچ کم از آن نداشت نیز تخریب گردید.وی 20 مدرسه یادگار دوران صفوی را نیز تخریب کرد و کاشی های نفیس آنرا به یهودی ها به بهای نازل فروخت تا ایشان به موزه های اروپا ببرند.
کاروانسرای عباسی را تبدیل به اصطبل اسب ها کرد.تالار طلاکاری شده اشرف را نیز انبار علوفه کرد.
کاخ های نقش جهان –فتح آباد-عمارت باغ گلدسته- عمارت خورشید-عمارت سرپوشیده-خسروخان -دروازه نقش جهان را نیز تخریب کرد.
باغ های صفی میرزا-باغ چرخاب-باغ محمود-قوشخانه-هزارجریب-و باغ زرشک نیز به جرم صفوی بودن تبدیل به مخروبه گردید.عمارت صدری نیز که اکنون زمین فوتبال پشت مدرسه سعدی شده است از تخریب در امان نماند(سال 1317)
در کل تخریب قریب صد اثر ارزشمند از جمله خدمات ماندگار این حاکم اصفهان می باشد.آنچنان کرد که هنگامی که در سال 1325 برای مراسم تاجگذاری برادرش به تهران رفت مردم به ابتکار آقا نجفی دست به تحصن زدند به گونه ای که جمعیت مردم که چادر زده بودند از مسجد امام به محوطه کاخ چهلستون و کوچه تلفنخانه رسید.و بالاخره ظل السلطان از حکومت اصفهان عزل گردید.مطلب در مورد ظل السلطان در پست های آینده ادامه خواهد داشت.......
نام منبع
نظرات