نامه‌هایی از اصفهان به کربلا از استاد سیّد محمدعلی روضاتی به سیّد سلمان هادی آل طعمه

مینوروان، استاد مدقق و محقق، سیّد محمدعلی روضاتی الگو و سرمشق پژوهشگران بود، حیف که تن نازنیش در بین زمین فسرده‌ رفت. ایشان در طول حیات خود با علما، دانشمندان و پژوهشگران زیادی در ارتباط بود. چند نامه از ایشان به پژوهشگر برجسته عراقی، جناب آقای سلمان هادی آل طعمه در دست هست که خدمت محققان گرامی ارائه می‌شود. در این نامه‌ها باز می‌توان روحیه پژوهشگری و دقت مرحوم روضاتی را دید.

استاد سیّد محمدعلی روضاتی روز 13 رجب سال 1348ق مطابق با آذر 1308ش در اصفهان دیده به جهان گشود. از صباوت، حیات علمی خود را شروع کرد و تا چند روز قبل از وفات (29 تیرماه 1391) دست از تحقیق و پژوهش نکشید. با این که در اواخر حیات از لحاظ جسمی خیلی رنجور بود، ولی باز دنبال کارهای علمی را دنبال می‌کرد.

ویژگی بارز استاد روضاتی آن بود که از همان اوان قلم برگرفت و نویسندگی را شروع کرد. شروع به تحقیق و نگارش به همراه تسلط علمی، از ایشان محقق کم نظیری ساخت با آثاری که در چند ساحت علمی از خود بروز داد. تسلط وی در زمینه‌های مختلفی مانند فقه، حدیث، انساب، ادبیات، رجال، کتابشناسی و... قابل انکار نبود. افزون بر آن، دقت در تحقیق ویژگی بارز آثار استاد روضاتی بود که سرمشق و الگویی برای محققان است.

استاد روضاتی از خود آثار گوناگونی برجای گذاشت که برخی از آنها رفع کننده اشتباهات انباشته شده در چند قرن است و برخی نیز چنین استوار است که تا مدت‌ها کسی حرفی برای گفتن در آن زمینه ندارد. فهرست آثار وی به طور خلاصه عبارت است از:

زندگانی آیت الله چهارسوقی، جامع الانساب، شرح روضات الجنات فی تراجم العلماء و السادات، فهرست کتب خطی اصفهان، نخستین دو گفتار، دومین دو گفتار، تکملة الذریعه الی تصانیف الشیعه، تکملة طبقات اعلام الشیعه، هدیه نجفیه، آثار التقوی، مرآة الزمن أو الوجیزة المستحسن فی الاجازه لسیّدنا الفقیه الامامی الحسن، رساله خاصه حول عقاید ابن عربی و صاحب المثنوی، الدلیل الاحسن فی الاجازة الاخ الفاضل مظاهری الحسن، ریاض الابرار، مستدرک الجزء 25 من البحار فی اجازات علمائنا الاخیار، کواکب منتشره در احوال اعیان شجره، عترت طاهره، دیوان الاکابر، فیض الباری فی ترجمة الامام الانصاری، تذکرة النسابین، شرح حال سیّد رضی و شرح حال میرزا رفیعا نائینی.

از استاد روضاتی مقالات زیادی چاپ شد که برخی از آنها تصحیح رسائل کوچک است. 50 مقاله مهم ایشان توسط مؤسسه کتاب‌شناسی شیعه جمع‌آوری و در کتابی با عنوان در پرتوی روضات منتشر شد. فهرست این مقالات عبارت است از:

مؤلف کتاب حدیقة الأفراح و غیره، نسخه‌ای از تفسیر کتاب کشف الأسرار، پیشنهادهایی به مجله آئین اسلام، فهرست اسامی و شاگردان و راویان از شیخ انصاری، مرحوم میرزا محمد علی مدرّس تبریزی، نسب‌نامه سید محمد نوربخش، چند مجموعه خطی از مجموعه‌های روضاتی، چند نکته تاریخی راجع به زندگی شیخ طوسی و یک پیشنهاد درباره دو رساله کلامی از شیخ طوسی، فهرست‌نسخه‌های مصنّفات شیخ طوسی، ترجمه دو رساله کلامی از شیخ طوسی، هدیه نجفیه ملقب به گل محمدی، آثار التقوی: شرح احوال و آثار صاحب مکیال المکارم، کیفیت انتساب شیخ هادی تهرانی به خاندان علامه مجلسی، رساله داوودیه، حاج میرزا ابوطالب اصفهانی: مؤلف حاشیه شرح سیوطی، خوشنویسان تبریز، دهکده کرمند کجاست؟، تجارب السلف هندوشاه نخجوانی، قصص الانبیاء (معرفی یک نسخه خطی نفیس)، پیشگفتار عبقات الانوار در اثبات امامت ائمه اطهار (حدیث منزلت)، خاتمة الطبع عبقات الانوار (حدیث ثقلین)، دو دانشمند طوسی، نامه استاد همایی به شیخ محمد رضا حسام الواعظین، انحرافات عقیدتی چند تن از رجال عامه و اجازه روایت حدیث شریف، ملاحظاتی درباره کتاب خلاصة السیر سید محمد معصوم، نکاتی درباره امثال و حکم دهخدا، نامه‌ای درباره برخی اصطلاحات2.       مصابیح الهدایة فی انوار الولایة، چگونگی مرجعیت و نشر فتاوای شیخ اعظم انصاری، رساله معزّیه، کتابخانه مرحوم آقا میرزا سید محمد هاشم مجتهد چهارسوقی، خاندان صفوی، سیادت و امارت، خواجه عبدالله انصاری مشهور، مفسر فقیه علامه حویزی و تفسیر ادبی ـ روایی صوافی الصافی، افراط در به کارگیری کلمات با تنوین، تعلیقه‌ای بر وقایع السنین و الاعوام، تاریخ شهادت شهید ثانی، یادی از چند تن کتابفروشان و صحافان درگذشته اصفهان، مقاله طالبیه: جستاری پیرامون کتاب فقهی مطالب مظفّریه، مصنّف آن و متفرّعات تاریخی، الشیعة الامامیة، رسالتان کلامیتان للشیخ الطوسی، کلمة حول مؤلف کتاب المشکول، کلمة حول النوبختی و کتابه، احادیث شریفة فی وظائف الولاة، ابن نما الحلّی و آثاره و بیته، الدر و اللآلی فی ترجمة سلیم بن قیس الهلالی، تصحیح عمدة الطالب، رسالة الترتب لآیة الله ضیاء الدین العراقی و لمحة عن حیاة أحد الخواص من تلامذته و حکایة ما کتبه اخو صاحب الروضات.

آنچه اکنون به پژوهشگران محترم ارائه می‌شود، چند نامه از ایشان به جناب سیّد سلمان هادی آل طعمه محقق معروف اهل کربلا است. سیّد سلمان هادی، در بین محققان ایرانی فردی شناخته شده بوده و وی را به علت کارهای متعددش درباره کربلا می‌شناسند. وی به تنهایی بار دو سه مؤسسه پژوهشی را بر عهده گرفته و نزدیک صد عنوان کتاب چاپ شده یا چاپ نشده درباره کربلا نوشته است. زمینه‌های مختلف تاریخی، فرهنگی، اجتماعی و تراثی در کارهای سلمان هادی دیده می‌شود. از آنجایی که بسیاری از تراث کربلا که توسط وی احیا شده، به ایرانیان و خاندان‌های ایرانی مربوط می‌شود، می‌تواند در ایران نیز برای وی بزرگداشت گذاشته شود. نسب آقای سیّد سلمان بن سیّد هادی با هفت واسطه به سیّد طعمه موسوی حائری حسینی می‌رسد که همین علت انتخاب فامیل آل طعمه برای این خاندان است.

آل طعمة در قرن سیزدهم هجری به کربلا مهاجرت کرده و کم کم عهده‌دار مناصب مهم کلیدداری و... در آستان حسینی  شدند. این خاندان دانشمندان زیادی تربیت کرد که اکثرا اهل ادب و شعر نیز بودند. حفظ تراث شهر کربلا را تا حدودی می‌توان وام‌دار این خاندان دانست. برخی از آثار وی در ایران نیز ترجمه و منتشر شده است. سلمان هادی با بسیاری از علما و محققان ایران در ارتباط و مراوده است و از تعداد زیادی هم اجازه روایت دارد. هر سال چند روزی نیز در ایران به سر می‌برد.

سیّد سلمان در سال 1354 هـ (1935 م) در کربلا متولد شد و در جوانی، اولین اثر خود را که مجموعه‌ای از اشعارش بود منتشر کرد. در همین زمینه، یکی از اولین آثار سیّد سلمان، کتابی بود با عنوان «ابوالمحاسن، الشاعر الوطنی الخالد» درباره ابوالمحاسن شاعر بزرگ کربلا و پدربزرگ نوری المالکی نخست وزیر کنونی عراق. دیوان حسین کربلایی نیز از دیگر آثار وی است. کتاب تراث کربلا از مهم‌ترین کتاب‌های وی در دوران جوانی است که در بیروت چاپ شد.

الانتفاضة الشعبانیة، معجم غذاهای کربلا، علمای کربلا، مخطوطات کربلا و آثار دیگری مانند الامل الضائع، شاعرات العراق المعاصرات، دیوان حسین الکربلائی، ابو المحاسن الشاعر الوطنی الخالد، الاشواق الحائرة، تراث کربلاء، دیوان ابی الحب، شعراء کربلاء 3 جلد، ومضات من تاریخ کربلاء، مخطوطات کربلاء، دلیل کتاب کربلاء، خزائن کتب کربلاء الحاضرة، من اعلام الفکر العربی، ریاض الذکریات، المخطوطات العربیة فی خزائن کربلاء، احمد الصافی شاعر العصر، خزانة السید محمد باقر الحجة الطباطبائی، اعلام الشعراء العباسیین، کربلاء فی الذاکرة، دراسات فی الشعر العراقی الحدیث، خواطر اسلامیة، ام البنین، تاریخ مرقد الحسین والعباس، عشائر کربلاء واسرها، معجم خطباء کربلاء، غزلیات الشعراء العرب، معجم رجال الفکر والادب فی کربلاء، کربلاء فی ثورة العشرین، دیوان الحاج جواد بدقت، دیوان السید مرتضی الوهاب، الحسین فی الشعر الکربلائی، دیوان عباس ابو الطوس، دیوان المدح والرثاء، دلیل کربلاء المقدسة، فاطمة الزهراء ام السبطین، رواد الشعر الحر فی العراق، الموروثات والشعائر فی کربلاء، الموال، العشق والحریة، صحافة کربلاء، حکایات من کربلاء، اعلام من بلادی، الشعراء الشعبیون فی کربلاء اعلام النساء فی کربلاء، مشاهداتی فی لندن، از وی چاپ شده است.

برخی از آثار نیز هنوز منتشر نشده است از جمله: محاسن المجالس فی کربلا، مزارات و آثار کربلا. سیّد سلمان در مصاحبه‌ای اعلام کرده که 54 کتاب چاپی و 47 کتاب منتشر نشده دارد.

آنچه در ذیل می‌خوانید چند نامه از استاد سیّد محمدعلی روضاتی خطاب به ایشان است که توسط خودشان در اختیار قرار گرفت. در این نامه‌ها می‌توان کیفیت تعامل آن مینوروان با محققان شهرهای مختلفرا  دانست؛ دقت و پیگیری برای دستیابی به تحقیقات جدید در این نامه‌ها نمودار است. یک انتقاد هم استاد روضاتی به برخی از نویسندگان وارد می‌کند که مصداق «آنچه خود داشت ز بیگانه تمنا می‌کرد»، می‌باشد. علامه روضاتی در یکی از نامه‌ها انتقاد کرده است که چرا از رواج تاریخ میلادی در پشت کتاب‌ها جلوگیری نمی‌کنند.

از خلال یکی دیگر از نامه‌ها می‌دانیم که هادی آل طعمه در سال 1397 ق وفات کرده و یک سال قبل از آن، یعنی سال 1396 نیز والده استاد روضاتی فوت کرده است. همچنین ارتباط استاد روضاتی با دکتر حسین علی محفوظ از خلال همین نامه آشکار می‌شود. مطالب و نکات دیگری در این نامه‌ها هست که خدمت محققان ارائه می‌شود. از  آقای رسول جعفریان که نامه‌ها را در اختیارم گذاشتند و جناب آقای علیرضا اباذری که در نگارش مقدمه و تصحیح متن یاور اینجانب بودند، سپاسگزاری می‌کنم.

(1)

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمدالله رب العالمین و الصلوة و السلام علی سیّدنا و نبینا محمد و عترته الطیبین الطاهرین

السلام علی الامام الهمام أبی عبدالله الحسین بن علی بن ابی طالب و رحمة الله و برکاته.

و بعد حضور محترم سیّدنا العالم الفاضل المحقق المدقق الجلیل السیّد سلمان السید هادی آل طعمه الحائری ـ دامت ایام افاضاته العالیه ـ.

سلام علیکم و رحمه الله و برکاته

امید که پیوسته حالات شریف آن سرور گرامی و متعلقین محترم مقرون به صحت و عافیت و موفقیت بوده، هیچگاه کسالت و نقاهتی عارض و طاری نباشد ـ بالنبی و آله الامجاد ـ مرحمةً جویای احوال ما باشید. بحمده تعالی نعمت سلامتی کما بیش برقرار و به وظایف دعاگویی و ثناخوانی اشتغال داشته و دارم. دو ماه قبل یک نسخه از کتاب مستطاب مخطوطات کربلا و یک نسخه از اثر مبارک ذکری شهید کربلا  توسط پست عزّ وصول ارزانی داشته، از الطاف و مراحم آن دوست ارجمند بسیار مسرور و سپاسگزار شدم. وظیفه‌دار بوده‌ام که در همان ایام به ارسال عریضه و تشکّر از الطاف عالی مبادرت نمایم، چون در راه سفر خراسان بودم و پس از مراجعت نیز مشاغل و گرفتاری‌های گوناگون الی الان موجب تأخیر در این وظیفه گردیده، علی ایّ حال رجاء عفو دارم؛ و العذر عند کرام الناس مقبول.

بسیار خرسندم که توفّیقات الهیّه شامل حال و کافل احوال آن سیّد والا مقام است که پیوسته به امر خطیر تألیف و نشر آثار هامّه اشتغال دارید و هر سال به جهان علم و دانش اسلام هدایا و تحف ارزنده‏ای پیشکش می‌کنید.

اوضاع و احوال این دعاگو کما فی السابق استمرار دارد و توان گفت که ده سال متجاوز است چیزی نشر نکرده‌ام و این هم یکی از دلایل بی‌سعادتی است.

امید که به دعاهای شما و سایر سروران عزیز در آن امکنه مقدسه و عتبات مطهره رشحه‌ای از الطاف و عنایات حضرت احدیت ـ جلّت عظمته ـ شامل حال این ضعیف گردیده، خدمتی به انجام رسانم.

لطفاً به سروران عظامی که جویای احوال این اخلاص کیش می‏شوند ابلاغ سلام و تحیت و احترام فرموده، از همگی از زبان حقیر عذرخواهی بفرمایید. چون که نسبت به همه آن ذوات محترم که در عتبات عالیات اقامت دارند خود را مقصر می‌دانم و از ضعف حال و عدم مجال توفیق ارسال عریضه‏ای حتی نیافته‌ام.

ضمناً عمو و خالوزاده معظم ما جناب حاج سید نورالدین کاظمینی سلمه الله (آیت الله زاده) در اصفهان به سر می‌برند و مکرر ذکر حضرت عالی با ایشان بوده و کتب مرحمتی شما را نیز زیارت کردند و مخصوصاً تأکید نمودند که سلام و تحیت ایشان را به شما ابلاغ نمایم.

فعلاً با اجازه، ختم عریضه نموده و همواره مترصد بشارت سلامتی و ارجاع اوامر عالیه می‌باشم و در مظان استجابت در آن مکان شریف مخصوصاً ملتمس دعا هستم؛ و سلامه لکم و السلام علیکم و رحمه برکاته.

دعا گو

سید محمدعلی روضاتی

فی لیلة 16 شهر رجب 1394

تذکراً به عرض می‌رسانم که در عرف ما بسیار این مطلب غریب به نظر می‌رسد که می‌بینیم در بلاد اسلامی به خصوص در ظهر کتب دینی و علمی اسلامی تاریخ مجعول میلادی چاپ می‌شود. می‌خواهم استدعا کنم که با اینکار به شدت مبارزه کنید، آخر ماها مسلمان هستیم و خود، تاریخ صحیح که یکی از شعائر ما می‌باشد داریم. ما را چه به تاریخ میلادی که تاریخ اعداء اسلام و مسلمین است؟ محض حق و حقیقت لازم است که این تاریخ میلادی استعماری فرنگیان را از بلاد مطهره اسلامی دور کنیم؛ ان‌شاالله.

و السلام

(2)

بسم الله الرحمن الرحیم

السلام علی الامام الهمام السّبط الشهید سید الشهداء و ابی عبدالله الحسین و علی سائر المستشهدین بین یدیه و رحمة الله و برکاته و تحیاته و رضوانه.

و بعد حضور محترم سیّدنا العالم الفاضل الادیب الکامل المحقّق المدقّق سماحة السیّد السلمان المرحوم السیّد هادی الطعمة، المحترم ابقاه الله تعالی.

سلام علیکم و رحمة الله و برکاته

سیّدی العزیز

گرامی تعلیقه انیقه مورخه 3 ع 2/97 مصحوب کتاب شریف (خزائن کتب کربلا الحاضرة) در 26 ع 2 عزّ وصول ارزانی فرمود و از سلامتی و موفقیت شما سپاسگزار شدم؛ امّا از نبأ وفات مرحوم مغفور والد ماجدتان ـ اعلی الله تعالی مقامه فی دارالسلام ـ بسیار متألم و متأثر گردیدم؛ انا لله و انا الیه راجعون، حشره الله تعالی مع اجداده الطیبین الطاهرین و الهمکم الصبر و السلوان، نعزّیکم و نشارککم فی مصابکم، اطال الله تعالی بقائکم بالنبی و آله الامجاد.

در سال گذشته مرحوم علویّه والده حقیر نیز به عارضه بغتی سکته مغزی از دنیا رفت و هنوز ما در حزن و اندوه و الم از دست دادن او به سر می‌بریم؛ رحم الله معشر الماضین.

باری؛ دیگر اوضاع و احوال ما کما فی السّابق است و عمری به بطالت می‌گذرد. خوشا به سعادت شما در جوار روضه شریف مقدسه حسین ـ روحی له الفدا ـ و سایر روضات طیبات طاهرات.

مدتی است مدید که از حضرت علامه استاد الدکتور حسین‌علی محفوظ کاظمینی اطلاعی ندارم، با این‌که کتب و رسایلی برای ایشان فرستاده‌ام. عندالملاقات یادآوری فرمایید ممنون می‌شوم. فعلاً با اجازه، ختم عریضه می‌کنم و التماس دعا دارم.

کما لا انساکم ان‌شاالله و سلامه لکم و السلام علیکم و رحمة الله و برکاته و تحیاته من المشتاق، سیّد محمدعلی روضاتی.

فی 27 ج 1/1397

سید محمدعلی روضاتی

اصفهان چهارسو

28 شهر ذی القعده 83

(3)

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمدالله رب العالمین و صلّی الله علی سیّدنا محمد و آله الطیبین الطاهرین

السلام علیک یا اباعبدالله و علی الارواح الّتی حلّت بفنائک و رحمة الله و برکاته

حضور محترم سیّدنا المعظم الاستاد الفاضل السیّد سلمان هادی آل طعمه دامت ایام افاضاتهم

عنی السلام و التحیة و الاحترام

گرامی رقعه مبارکه مورخ پنجم شهر جاری عزّ وصول ارزانی داشته، از زیارت خط مبارک حضرت آقای والد ماجد ـ دامت برکاته ـ و سلامتی وجود محترم ایشان و حضرت عالی و بستگان کمال مسرّت و امتنان حاصل گردید.

از اشتغال به تألیف کتاب جامع (تراث کربلا الفکری) بسیار مسرور شدم. امید که به زودی طبع و منتشر گردیده، مورد استفاده واقع شود.

راجع به آقای استاد قاسم رجب، نامه‏ای در چهار پنج ماه قبل از ایشان واصل گردیده (عدد 5254 مورخ 4/11/63) در خصوص مبادله کتب نوشته بودند با مدیر مکتبه جعفری در طهران مذاکره نمایم و در خصوص اعداد مجله هم نوشته بودند که خواهند فرستاد.

بنده چندی قبل به طهران رفتم. از مذاکراتی که با آقای جعفری نمودم صرفه‏ای در مبادله به نحوی که ایشان می‌خواستند ندیدم. علاوه بر اینکه تمام کتبی که استاد رجب نوشته بودند نمی‏خواستند. چنانچه این مبادله مستقیماً انجام بگیرد آن هم نسبت تعداد قابلی از مطبوعات ما در این صورت ارزشی دارد و الا در طهران مبادله لطفی ندارد.

و در باب مجلّه (المکتبه) اعدادی که برای ما فرستاده شده، کلاً به شرح ذیل است:

هذه الاعداد توجد عندنا: (عدد 3 سنه 3 و عدد 7 سنه 3 و عدد 8 سنه 3 و عدد 9 سنه 3 و عدد 10 سنه 3 و عدد 33 و 35/36 و 37 و 38 و 39) مابقی را نداریم و لازم داریم.

بنده نامه‌های خود را به فارسی می‌نویسم چون سر کار به زبان فارسی آشنایی کامل دارید، لکن در نوشتنِ جواب لازم نیست به فارسی مرقوم دارید؛ بلکه به عربی مرقوم فرمایید استفاده کامل می‌کنیم.

بنده از این‌که حضرت مستطاب سیّدنا المعظم آقای حاج سید محمدهادی والد ماجد شما ـ دامت برکاتهم ـ قبول زحمت نوشتن نامه را فرموده‌اند، بسیار بسیار سپاسگزار هستم. عرض سلام و تحیّت و احترام حضور مبارک معظّم له و سایر عشیره و عموم رجال علم و دین آن بلاد مقدسه موکول لطف عالی است.

ضمناً (عدد 8) الاخلاق و الآداب امروز داخل گردید و مقاله‏ای به قلم میمنت‌شیم سرکار به عنوان (ابن فهد الحلی) مشاهده شد؛ مع الأسف نمی‌دانم به چه سبب صفحه 301/302 را از نسخه جدا کرده‌اند! لطف فرموده برگه مفقوده یا یک نسخه کامل مرحمت فرمایید که نسخه ما ناقص نماند.

ضمناً چون دو مجله جلیله (الاخلاق و الآداب) و (اجوبة المسائل الدینیة) را نیز اداره آن دو مجله برای حقیر اهدا و ارسال فرموده‌اند. بعضی اعداد آنها را نداریم و چون می‌خواهیم جلد کنیم ناچار از تکمیل هستیم؛ لطف فرموده در این باره نیز اقدام فرمایید که کسری اعداد جبران شود. مزید بر مراتب امتنان و سپاسگزاری است.

کسری اعداد مجلّه الاخلاق و الاداب:

لم تصل الینا: (السنة الاولی ـ العدد التاسع مورخ محرم 78.

السنة الثانیة ـ العدد الثانی مورخ صیام 78.

السنة الرابعة ـ العدد الاول و الثانی و الثالث و الرابع و الخامس و السابع.

کسری اعداد مجله اجوبة المسائل

لم تصل الینا: الدورة الاولی ـ العدد الاول و الثانی و 3 و 4 و 5 و 6 و 7 و 8 و 10

الدورة الثانی ـ العدد الاول و الثامن و التاسع.

الثالثة ـ لا یوجد عندنا اصلا

الدورة الرابعة ـ العدد الاول

الخامسة ـ العدد التاسع

السادسة ـ العدد الثالث فما بعدها.

گمان می‏کنم علت اصلی نرسیدن مجلّات، رقّت غلاف آنهاست. اگر در پاکت مرغوب یا غلاف محکم بگذارند یا آن‌که آدرس مرسل الیه را روی جلد مجلّه بنویسند، حتماً به مرسل الیه می‌رسد و در بین راه مفقود نمی‌شود یا بی‌آدرس نمی‌ماند.

فعلاً بیش از این تصدیع ندهیم. ان شاء الله تعالی، چنانچه نشریات دیگری هم در کربلای معلی و سایر بلاد مقدسه که برای کارهای علمی ما مفید باشد، تذکر فرمایید برای ما ارسال دارند موجب مزّید امتنان و سپاسگزاری است و السلام علیکم عدد شوقی الیکم و رحمة الله و برکاته.

ارادتمند صمیمی /  سید محمدعلی روضاتی/ اصفهان ـ چهارسو / تاریخ 18 جمادی الاولی 83

(4)

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمدلله ربّ العالمین و صلی الله علی سیّدنا و نبیّنا محمد و آله الطیبین الطاهرین

حضور مستطاب سیّدنا الاجل العالم الفاضل آقای سیّد سلمان آل طعمه ـ دامت ایام افاضاته الشریفة.

السلام علیک و رحمة الله و برکاته و تحیّاته

و بعد به عرض شریف می‌رساند امید که همیشه اوقات در کمال صحت و سلامت و موفقیت به سر باشید.

حالات حقیر نیز بحمده تعالی بد نیست و دعاگو هستم و

گرچه دورم به ظاهر از بر تو                         انما القلب و الفؤاد لدیک

چند یوم قبل شماره 36/35 مجلة المکتبه مرحمتی سرکارْ واصل، و از بذل لطفی که درباره این بنده فرموده بودید بسیار بسیار سپاسگزار شدم؛ ولی حقیقت این است که تشریف فرمایی سرکار به اصفهان به آن صورت برای ما اسباب شرمندگی فراهم گشت و حظّمان از زیارت شما قلیل بود، مع الوصف شما به اقتضای خوی سیادت و بزرگواری که دارید، آن هم در مجله اظهار لطف فرموده بودید.

باری؛ رقیمه گرامی مورخ 24 شوال 79 شما که در آن مطالب مهمّه‏ای راجع به جامع الانساب مرقوم داشته بودید الآن حاضر و مدّ نظر است و امیدوارم استدراکات شما را در مجلدات آتی وارد کنیم ان شاء الله تعالی و امیدوارم از قصورهای حقیر در باب تأخیر نامه و عرض تشکّر به لطف خود اغماض فرمایید.

ضمناً به عرض برسانم که اولاً اعداد مجله جلیله (مکتبه) که حضرت عالی و جناب آقای ناجی محفوظ و مکتبة المثنی مرحمت فرموده‌اید جمعاً از این قرار است: از سنه ثالثه اعداد 3 ـ 7 ـ 8 ـ 9 ـ10 و از سنه رابعه اعداد 33 ـ 35/36 ـ 37. بسیار بسیار محتاج بقیّه اعداد از سابق و لاحق می‌باشیم چنانچه میسّر شود ترتیبی با مکتبه بفرمایید که دوره‌های ما از شماره اول سنه اولی تا حال تکمیل شود (و ثانیاً) مقداری از مطبوعات مکتبة المثنی مورد احتیاج شدید حقیر است و چون صاحب المکتبة هم نسبت به مطبوعات ما اظهار تمایل کرده بودند، در صورت امکان با ایشان مذاکره فرمایید صورت ضمیمه را ببینند و ترتیبی برای مبادله بدهند، یعنی تعدادی از مطبوعات ما را که می‌خواهند تعیین کنند تا برایشان بفرستیم و در مقابل ایشان کتبی که مورد احتیاج ما است بفرستند. از لطف جناب عالی که در این باره می‌فرمایید قبلاً تشکر می‌کنم.

حاشیه: فعلاً بیش از این تصدیع‌افزا نشده، منتظر وصول مرقومات و بشارت سلامتی می‌باشم. ضمناً ما می‌توانیم کتاب‌ها را توسط پست سفارشی بفرستیم و کذلک ایشان یا چنانچه در طهران نمایندگی داشته باشند که کتاب‌های مورد احتیاج ما را داشته باشند حواله‏ای بفرستند تا به آنجا ارائه دهیم و کتب را تحویل بدهیم و آنها را بگیریم. خیلی خیلی از این زحمت معذرت می‌خواهم.

و السلام علیکم و رحمة الله برکاته

سید محمدعلی روضاتی

(5)

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمدالله رب العالمین و صلی الله علی سیّدنا و نبینا محمد و آله الطیبین الطاهرین.

و بعد فقد اجزت لصدیقی العزیز العالم الفاضل الصالح المصنّف المکثر السیّد سلمان السیّد هادی آل طعمة الکربلائی أن یروی عنی ما یجوز لی روایته من اخبار اهل البیت الاطهار ـ صلوات الله علیهم اجمعین ـ عن مشایخی الاعلام و کذلک ما افرغته فی قالب التألیف و اسأل الله له السلامة و التوفیق، ان شاء الله.

حررته مستعجلاً فی زاویة بیتی باصفهان فی اوائل جمادی الاولی. سنة 1423 من الهجرة و انا الضعیف محمدعلی بن محمدهاشم الموسوی الروضاتی. عفا الله تعالی عنهما بالنبی و آله.