سفر موشه دایان به ایران

موشه دایان در منزل لطف‌الله حی

موشه دایان، لطف‌الله حی، و مئیر عزری سفیر اسرائیل در تهران، در ضیافتی که حی به افتخار سفر موشه دایان به ایران در منزل شخصی خود ترتیب داده است.

این تصویر احتمالاً مربوط به سفر موشه دایان در سال ۱۳۴۱ به ایران، و در زمانی که وی وزیر کشاورزی کابینه رژیم صهیونیستی بود، می‌باشد. این سفر در پی دعوت حسن ارسنجانی، وزیر وقت کشاورزی ایران، از وی انجام گرفت. ارسنجانی چندین بار به دعوت عزری به فلسطین اشغالی سفر و با مقامات بلندپایه اسرائیلی ملاقات و دیدار کرده بود. میزبانی مقامات اسرائیلی از حسن ارسنجانی در هتل کینگ دیوید و دیدارها و نشست‌های مکرر او با گلدا مایر، لوی اشکول، پینحاس سیبر، موشه دایان و عزرا دانین و... او را به دوست نزدیک اسرائیلی‌ها تبدیل کرده بود. از سوی دیگر، ارسنجانی نیز مکرر از مقامات اسرائیلی در ایران پذیرایی کرده بود که دعوت از موشه دایان وزیر کشاورزی وقت اسرائیل برای سفر به تهران و میزبانی گرم ارسنجانی از او تنها یک نمونه از آن است. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد سفر موشه دایان به ایران در سال ۱۳۴۱ می‌توانید به کتاب «ایران و اسرائیل در دوران سلطنت پهلوی؛ محمدتقی تقی‌پور؛ جلد اول؛ مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی؛ ص ۳۸۳ و ۳۸۴» مراجعه فرمایید.

****

لطف‌الله حی در سال ۱۲۹۶ش، در یکی از محله‌های کلیمی‌نشین تهران متولد شد. پدرش اسماعیل از چهره‌های سرشناس جامعه بازرگانان یهودی و از پایه‌گذاران اصلی انجمن کلیمیان بود. او پس از طی دوران دبستان و دبیرستان در مدارس یهودی ایران، وارد دانشگاه آمریکایی بیروت در لبنان گردید. او در لبنان عضو حزب کمونیست شد و هم‌زمان با کارگزاران صهیونیستی پیوند خورد. لطف‌الله حی در اکثر مؤسسات و کانون‌های یهودی داخل ایران عضویت داشت و از سران انجمن کلیمیان تهران و «تشکیلات صیونیت ایران» بود. نامبرده به علت نزدیکی و ارتباط عمیق با یعقوب نیمرودی به موساد نیز وصل بود. در سال ۱۹۷۳، به طور رسمی از سوی گلدا مایر نخست‌وزیر وقت اسرائیل دعوت شد تا در سومین کنفرانس اقتصادی اسرائیل شرکت کند. لطف‌الله حی در دوره‌های بیست‌ودوم و بیست‌وسوم، نماینده یهودیان ایران در مجلس شورای ملی بود و با اکثر سران و مقامات بلندپایه مملکتی روابط نزدیک داشت. در مجلس عروسی پسران او در تاریخ ۵۱/۵/۴ هویدا نخست‌وزیر وقت، عبدالله ریاضی رئیس مجلس شورای ملی و عده‌ای از وزیران و نمایندگان مجلس شورای ملی و مقامات عالی‌رتبه کشور شرکت داشتند. لطف‌الله حی ضمن عضویت در سازمان فراماسونری، در سال ۱۳۴۶ برای عضویت در حزب مپام یا ماپام اسرائیل نیز داوطلب شده بود. اسناد ساواک او را فردی عیاش و قمارباز معرفی کرده است، اما در عین حال او اولین یهودی ایرانی بود که به فرمان محمدرضا پهلوی، نشان همایون و نشان تاجگذاری گرفت. نامبرده با اوج‌گیری انقلاب اسلامی، از ایران فرار کرد و به آمریکا رفت.(سازمان‌های یهودی و صهیونیستی در ایران؛ مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی؛ ص ۱۰۲ و ۱۰۳)