داستان مایه کوبی آبله در ایران

شانزده سال پس از آنکه ادوارد جنر، پزشک انگلیسی روش پیشگیری از ابتلا به آبله را یافت، آبله کوبی در ایران توسط دکتر جان مک کورمیک، پزشک مخصوص عباس میرزای نایب السلطنه در تبریز آغاز شد. در واقع نخستین آبله کوبی در ایران توسط این پزشک انگلیسی بر روی فرزندان ولیعهد انجام شد و سپس به دستور عباس میرزا حدود 80 هزار نفر در آذربایجان با انجام این عمل از ابتلا به آبله نجات یافتند.
بعدها در طی سال های 1332 تا 1338 ه – ق آبله کوبی بخش های زیادی از مناطق غرب ایران و استان های مازندران و گیلان با مجاهدت ها و فعالیتهای بی وقفه شخصی به نام اوانس مرادیان (EvansMoradian) از ارامنه مقیم بغداد که به ایران آمد ه بود، به انجام رسید. اما جهل مردم و خرافات غالب در میان آنها سد بزرگی در برابر اوانس ایجاد کرده بود، تا اینکه میرزا تقی خان امیرکبیر تصمیم گرفت آبله کوبی را در ایران اجباری نموده و آن را به صورت همگانی در آورد. او ابتدا دستور داد تا پزشکان در تهران به عده ای از افراد نحوه آبله کوبی را تعلیم دهند تا پس از فرا گرفتن روش تلقیح آبله راهی مناطق مختلف کشور شوند.
او سپس دستور داد تا در شهر تهران آبله کوبی اغاز شود، اما مردم کماکان بواسطه جهل و اعتقادات خرافی که داشتند در برابر مامورین آبله کوبی مقاومت می کردند چنانکه بر اساس نوشته مندرج در روزنامه "وقایع اتفاقیه" نمره چهارم سال 1276 ق ، در طی بیست و هشت روز از ماه ربیع الاول سال 1276 تنها 330 نفر زیر بار آبله رفتند!
به این دلایل امیرکبیر دستور داد تا هر کس که از آبله کوبی فرزندش ممانعت نماید و آن فرزند دچار آبله شده، چشمانش صدمه ببیند، 2 تومان و اگر بر اثر بیماری جان بسپارد باید 5 تومان به دولت جریمه و تاوان بدهد.