شاخص‌ترین کتاب‌های مرکز اسناد انقلاب درباره امام (ره) و 15 خرداد

موسسه فرهنگی هنری و انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی، به مناسبت فرارسیدن 14خرداد، سالروز ارتحال امام خمینی(ره) و قیام 15 خرداد، اقدام به معرفی کتاب‌های شاخص و برتر خود برای شناخت بهتر زوایای شخصیتی امام خمینی(ره) و درک بهتر واقعه قیام 15 خرداد کرده است. 

شناخت جنبه‌های مختلف شخصیت و اندیشه‌های امام خمینی(ره) 

کتاب حاضر به قلم مصطفی رافعی و ترجمه مالک عبدی به جنبه‌های مختلف شخصیت و اندیشه‌های امام خمینی پرداخته است. این کتاب ضمن بیان خاستگاه تاریخی و نظری اندیشه سیاسی امام خمینی، جایگاه فلسطین، آمریکا، جهاد، انقلاب، اجتهاد، حکومت اسلامی و مسایل مربوط به زنان را در اندیشه و دیدگاه‌های وی تبیین کرده است که می‌تواند در فهم اندیشه و عمل سیاسی مفید باشد. این کتاب ترجمه‌ای از کتاب «الامام الخمینی؛ بعد اساسیه ـ فی سوسیولوجیته و سیکولوجیته و سیاسته و فقهه» است. همچنین در فصول مختلف به تناسب، مباحث دیگری را نیز در ارتباط با سیره عملی اهل بیت(ع)، قواعد و اصول مختلف فقه اسلامی در حوزه‌های گوناگون، مساله مهدویت و ظهور منجی و بازشناسی ریشه‌های آن در ادیان مختلف مطرح کرده و با استفاده از دیدگاه‌های حضرت امام (ره) و مبانی فکری و اندیشه‌ای ایشان به تناسب به شبهات مطرح شده در حوزه‌های مذکور پاسخ داده است.

تاکتیک‌های مبارزاتی امام خمینی(ره) در یک کتاب 

این کتاب یکی از موضوع‌های طرح تدوین تاریخ انقلاب اسلامی است که به قلم حسین احمدی نوشته شده است. نگارنده در این اثر، سیمای کلی رهنمودهای مبارزاتی حضرت امام خمینی(ره) را ترسیم کرده و از روش موضوع‌نگاری بهره برده و بر این باور است که شناخت راهبردهای انقلابی و مبارزاتی امام خمینی(ره)، در ابتدا باید با توجه به چارچوب‌های نظری و فکری ایشان صورت گیرد. بر این اساس، بخش نخست پژوهش حاضر، به بررسی ویژگی‌های مهم قیام امام خمینی(ره) اختصاص دارد. در این بخش، تاثیر تربیت دینی و خصوصیات شخصیتی و عرفانی امام و نقش ایشان به عنوان احیاگر دینی مورد توجه قرار گرفته است. بخش دوم تبیین‌گر استراتژی مبارزاتی امام در یک فاصلة زمانی از ابتدای ورود به مبارزه تا تبعید به فرانسه است. نویسنده در بخش پایانی، تاکتیک‌ها، راهکارها و راهبردهای مبارزاتی امام را در چهار حوزه فرهنگ، سیاست، اقتصاد و بخش نظامی، توصیف و تفسیر کرده است.

تاریخ قیام 15 خرداد به روایت اسناد 

آمریکا از چه‌ زمانی‌ به‌ دخالت‌ فعالانه‌ در ایران‌ اسلامی‌ دست‌ یازید؟ برای‌ بسط‌ سلطه‌ خود چه‌ راه‌هایی‌ را پیمود و چه‌ نقشه‌هایی‌ را ترسیم‌ کرد و چگونه‌ با موانع‌ احتمالی‌ به‌ مبارزه‌ برخاست‌؟ چگونه‌ دخالت‌ امریکا منجر به‌ قیام‌ 15 خرداد شد و پیامدهای‌ آن‌ چه‌ بود و چگونه‌ بعد از آن‌ به‌ سلطه‌گری‌ بی‌رقیب‌ در ایران‌ مبدل‌ شد؟ این‌‌ها سوالاتی‌ هستند که‌ در کتاب «تاریخ‌ قیام‌ 15 خرداد به‌ روایت‌ اسناد» به آن‌ها پاسخ‌ داده می‌شود و گوشه‌هایی‌ از آن را به‌ روایت‌ اسناد بازگو می‌کند. این‌ اثر تالیفی است از جواد منصوری‌. 

در بخشی از این کتاب نوشته شده است: «دستگیری‌ یک‌ مرجع‌ معترض‌ و کشتار صدها تن‌ از مؤمنان‌ و مقلدان‌ وی‌ در تاریخ‌ ایران‌ بی‌سابقه‌ به‌شمار می‌رفت‌ و نشانه‌ای‌ بود از پیدا شدن‌ عاملی‌ جدید و تأثیرگذار در تصمیم‌گیری‌ سردمداران‌ رژیم‌. در آن‌ روزگار، رهبری‌ نهضت‌ دست‌های‌ پنهان‌ این‌ عامل‌ نوپدید را به‌خوبی‌ احساس‌ می‌کرد و برآن‌ بود که‌ به‌ افشای‌ آن‌ بپردازد. این‌ نیروی‌ پنهان‌ چیزی‌ نبود جز امپریالیسم‌ امریکا که‌ امام‌ خمینی‌ در بیانیه‌ها، پیام‌ها و سخنرانی‌های‌ خود، ام‌الفسادش‌ می‌خواند و شاه‌ را نیز آلت‌ اراده‌ی‌ امریکا معرفی‌ می‌کرد. آن‌ روزها درک‌ این‌ موضع‌ برای‌ اکثر مردم‌ دشوار بود؛ امّا روند حرکت‌ رژیم‌ از کاپیتولاسیون‌ تا ژاندارمی‌ منطقه‌ و دخالت‌های‌ آشکار امریکا، آن‌چنان‌ موضوع‌ را مبرهن‌ ساخت‌ که‌ در حرکت‌های‌ سال‌های‌ 56ـ57، «مرگ‌ بر امریکا» شعار اصلی‌ مردم‌ گشت‌. بنابراین‌ 15 خرداد اوّلین‌ رویارویی‌ نیروهای‌ اسلامی‌ با امریکا و پی‌ریزنده‌ و بیان‌گر هویت‌ نهضت‌ اسلامی‌ ایران‌ به‌ رهبری‌ امام‌ خمینی‌ بود.»
 
بررسی جنبه‌های مختلف دیدگاه‌های سیاسی امام خمینی 

محمدرضا دهشیری در این اثر، مبانی اندیشه و دیدگاه‌های سیاسی امام خمینی (ره) را از جنبه‌های مختلف بررسی و تبیین می‌کند. در این کتاب سعی شده است نظریه‌های سیاسی امام خمینی در چهار حوزه نهضتی، دفاعی، مبانی سیاست حکومتی و سیاست خارجی طی چهار بهره مورد بررسی قرار گیرد. 

«بهره نخست» در سه فصل به بررسی نهضت اسلامی از مرحله فرآیند تا مرحله استقرار نهادی اختصاص دارد که عبارتند از1- تجربه‌های تاریخی و آسیب‌شناسی نهضت‌های اسلامی صد ساله اخیر از دیدگاه امام خمینی (ره)
2ـ نظریه انقلاب اسلامی از دیدگاه امام خمینی (ره) 
3ـ بررسی تطبیقی نظریات امام خمینی (ره) و اندیشه‌گران غربی درباره انقلاب اسلامی. 

«بهره دوم» که متضمن بررسی دیدگاه‌های دفاعی امام خمینی (ره) است نیز در سه فصل تدوین شده است.
1ـ جلوه‌های شهادت و مرگ آگاهی در اندیشه امام خمینی (ره) 
2ـ استراتژی بازدارندگی مردمی از دیدگاه امام خمینی (ره)
3ـ دیپلماسی جهاد در اندیشه امام خمینی (ره). 

موضوع «بهره سوم» بررسی بنیادهای نظری و زیربناهای اندیشه‌ای حکومت اسلامی در دو عرصه سیاست داخلی و سیاست خارجی از دیدگاه امام خمینی (ره) است که مباحث آن در سه فصل با این عناوین فراهم آمده است.
1ـ مناسبات دین و دولت در اندیشه سیاسی امام خمینی (ره)
2ـ مبانی دیپلماسی اسلامی از دیدگاه امام خمینی (ره) 
3ـ پیوند سیاست داخلی و سیاست خارجی در اندیشه امام خمینی (ره)

در «بهره چهارم» اندیشه سیاسی امام خمینی(ره) در مواجهه با چالش‌های نظری سیاست خارجی ذیل این مباحث بررسی می‌شود.
1ـ راه‌کارهای نیل به نظم بین‌الملل مطلوب از دیدگاه امام خمینی (ره)
2ـ آرمان‌گرایی و واقع گرایی در سیاست داخلی از دیدگاه امام خمینی (ره)
3ـ درون‌گرایی و برون‌گرایی در سیاست خارجی از دیدگاه امام خمینی (ره)
4ـ امام خمینی (ره) و راهبردهای سیاسی خارجی

ولایت مطلقه فقیه از دیدگاه امام خمینی(ره)
 
کتاب «ولایت مطلقه فقیه از دیدگاه امام خمینی» به قلم بهرام اخوان کاظمی است. موضوع این کتاب، شرح دیدگاه‌های حضرت امام خمینی(ره) پیرامون مساله «ولایت فقیه» است. کتاب حاضر، با هدف گشودن منظر و رهیافتی جدید در موضوع نظریة ولایت مطلقة فقیه به وسیله بررسی ثبات، تداوم، یا گسست این نظریه در سیرة نظری و عملی امام خمینی(ره) و تلاش به منظور ارایه واقعیت‌های تاریخی و تئوریک نظریه مزبور به شیوه عملی تدوین شده است. در این نوشتار، تلاش شده که با بررسی علمی و دقیق آثار و اندیشه‌های حضرت امام خمینی(ره)، ثبات و استمرار ولایت مطلقه فقیه در اندیشه و سیره وی تبیین شود. 

این کتاب، مشتمل بر هفت بخش است که از آن میان، می‌توان به این عناوین اشاره کرد: گفتاری در باب ولایت مطلقه فقیه، برخی برداشت‌ها درباره گسست نظریه ولایت مطلقه فقیه، اجتهاد و نظریه ولایت مطلقه فقیه، جایگاه مردم در نظریه ولایت مطلقه فقیه و جایگاه برخی سیاست‌ها و اصول در ارایه تدریجی نظریه ولایت مطلقة فقیه و پاسخ به پاره‌ای شبهات. 

بررسی اندیشه سیاسی امام خمینی(ره)

کتاب «اندیشه سیاسی امام خمینی(ره)» نوشته مریم‌السادات حسینی مبانی و زمینه‌های نظری، فلسفی و معرفتی فقهی و غیرفقهی اندیشه سیاسی امام خمینی (ره) را بررسی می‌کند. همچنین این کتاب مبانی فلسفی، نظری، عمومی در بحث‌هایی همچون انسان‌شناسی، معرفت‌شناسی، هستی‌شناسی، تمایزات نظری و روش‌شناسی و همچنین مبانی و مبادی عرفانی اندیشه سیاسی امام خمینی (ره) را تحلیل و تبیین می‌کند تا یک نظرگاه جامع و کاملی را از تفکر سیاسی بنیانگذار انقلاب اسلامی ارایه دهد. 

در بررسی مباحث مهم اندیشه‌ سیاسی امام خمینی هم به بحث از دین و سیاست، ضرورت حکومت، حکومت مطلوب، ویژگی‌های حاکم اسلامی، شرایط ولی‌فقیه، اندیشه‌ جمهوری اسلامی ایران، نقش مردم در مشروعیت حاکم و حکومت اسلامی، محدوده‌ اختیارات حکومت اسلامی و وظایف و جهت‌گیری‌های حکومت اسلامی پرداخته شده است. این کتاب شامل چهار بخش دیدگاه کلی اندیشه شیعه و جایگاه امام، مبانی نظری و فلسفی، روش شناسی اجتهادی امام و مبانی عرفانی اندیشه امام خمینی (ره) است. 

زندگی و مبارزات امام خمینی در نجف به روایت یاران و شاگردان وی 

این کتاب نوشته اکبر فلاحی است که در آن موضوع‌هایی چون تعامل حضرت امام(ره) با مراجع عظام تقلید و طلاب ایرانی، شیوه برخورد با رژیم بعثی عراق، فعالیت‌های علمی و مبارزاتی در نجف و شرح زندگی و تلاش‌های سیاسی حضرت امام خمینی(ره) در دوران تبعید در عراق مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد.کتاب حاضر، حاصل 12 مصاحبه با یاران و شاگردان امام خمینی(ره) است. 

نگارنده، در این نوشتار کوشیده است که طی 14 فصل به بیان سرگذشت و مبارزات سیاسی حضرت امام خمینی(ره) در دوران تبعید در نجف اشرف بپردازد. عناوین برخی مطالب مندرج در کتاب، عبارتند از: دلایل و انگیزه‌های رژیم شاه از تبعید امام خمینی(ره) به نجف، کلاس درس امام خمینی(ره) در نجف، امام خمینی(ره) و علمای نجف، مبارزات امام خمینی(ره) در نجف، تئوری حکومت اسلامی، مرجعیت جهانی امام خمینی(ره)، امام خمینی(ره) و مسالة فلسطین، شهادت حاج آقا مصطفی و هجرت امام خمینی(ره) از عراق. 

در پیش‌گفتار تاریخ شفاهی زندگی و مبارزات امام خمینی در نجف، تاریخ انقلاب اسلامی به چند مقطع تقسیم شده که از دوره آغاز نهضت اسلامی سال 1341 تا 1342 و در دوره دوم دوران تبعید امام از ایران از سال 1343 تا 1356 و دورره سوم اوج‌گیری نهضت اسلامی از آبان 1356 تا شهریور 1357 و دوره چهارم پیروزی انقلاب اسلامی در نیمه دوم 1357 را مورد بحث قرار می‌دهد.