انفجار در دقیقه هشتم پرواز 655


1966 بازدید


چیزی در حدود 10ماه پس از آنکه کشتی ایرانی «ایران اجر» مورد حمله نظامی نیروهای آمریکا قرار گرفت، این بار نوبت ایرباس بود که در راستای سیاست بین‌المللی کردن جنگ خلیج فارس توسط عراق ، مورد هجوم ناو آمریکایی قرار گیرد.
 در واقع قبل از این حادثه آمریکا با اسکورت نظامی نفتکش‌ها و حمله به سکوهای نفتی و کشتی‌های ایرانی، ‌دخالت آشکار خود را در منطقه به نفع عراق نشان داده بود.
دوازدهم تیرماه 1367، هواپیمای ایرانی ایرباس با 27دقیقه تأخیر از فرودگاه بندرعباس بلند می‌شد. 24دقیقه پس از ساعت10 هواپیما سطح پروازی خود را 12هزار پا گزارش داد.
دقیقاً در همین لحظه و در دقیقه هشتم پرواز، هواپیما مورد اصابت دو فروند موشک زمین به هوای ناو وینسنس آمریکا قرار گرفت و در نزدیکی هرمز بین شارجه و بندرعباس منفجر شد. هیچ کدام از 290 مسافر و خدمه این هواپیما زنده نماندند. 66کودک زیر 12سال، 52 زن و 36 تبعه غیرایرانی در این هواپیما بودند.
تحرکات نظامی ناو وینسنس در خلیج فارس در کنار ناو مونتگومری، نشان از آن داشت که روز حادثه ویلیام را جرز فرمانده وینسنس، ‌قصد و غرضی در گشودن آتش به سوی اهداف ایرانی داشته است. راجرز در ساعت 7:42 در واکنش به گزارش خلبان‌ هلی‌کوپتر این ناو مبنی بر اینکه قایق‌های ایرانی به دور یک کشتی بازرگانی آلمانی گردش می‌کنند به مرکز جنگی ناو می‌رود و با اعلام وضعیت فوق‌العاده به سرعت به سوی محل شناور آلمانی رهسپار می‌شود این در حالی است که بنابر گزارش‌های رسمی هیچ کشتی بازرگانی در محل مورد بحث درخواست کمک نکرده بود.
با وجودگزارش گارد  ساحلی عمان مبنی بر اینکه نشانی از قایق‌های  ایرانی در آبهای عمان وجود ندارد، ناو وینسنس، به سوی شمال تنگه هرمز حرکت می‌کند. چند دقیقه بعد کاپیتان مک کنیا، فرمانده مرکز عملیات نیروی دریایی آمریکا، از اینکه وینسنس 64 کیلومتر بالاتر از محلی قرار دارد که می‌بایست در آن مستقر باشد تعجب کرده و از فرماندهان ناوهای وینسنس و مونتگومری می‌خواهد که به سوی جنوب خلیج فارس بازگردند.
ساعت 9:10 خلبان هلی‌کوپتر، بار دیگر به راجرز گزارش می‌دهد که قایق‌‌های ایرانی به سوی او تیراندازی کرده‌اند. ویلیام راجرز در واکنش به این گزارش از دستور  فرمانده مرکز عملیات، سر باز می‌زند و مجدداً راهی شمال تنگه هرمز می‌شود. روزنامه شیکاگو تریبیون در این باره نوشت که این هلی‌کوپتر آمریکایی بود که با کم کردن فاصله‌اش با قایق‌های ایرانی، قوانین درگیری را نقض کرده و دست به اقدامی خصمانه نسبت به واحدهای سطحی ایران زده بود. در واقع هلی‌کوپتر وینسنس مورد اصابت هیچ گلوله‌ای هم قرار نگرفته بود و ضرورتی نداشت ویلیام راجرز به سرعت مسیر خود را به سمت قایق‌های ایرانی طی کند. راجرز آماده استقبال از یک فاجعه بزرگ بود.
9:37 راجرز از فرمانده مک‌کنیا اجازه آتش به سوی قایق‌های ایرانی می‌خواهد. وی با ارائه گزارشی که قایق‌ها به او نزدیک شده‌اند و آرایش تهاجمی گرفته‌اند مرکز عملیات را قانع می‌کند تا اجازه شلیک به سوی واحدهای ایرانی را به او بدهند. در حقیقت تحرکات ناو وینسنس به فرماندهی
9:42 توپ‌های ناو وینسنس قایق‌های ایرانی را غرق می‌کنند.
47 :9 رادارهای ناو وینسنس هواپیمای C-130 را که از فرودگاه بندرعبارس بلند می‌شد، نشان می‌دهند. چند دقیقه بعد خدمه راداری وینسنس گزارش نزدیک شدن یک اف- 14  را  می‌دهند، این در حالی است که اسناد نشان می‌دهد ایرباس ایرانی علایمی را که مبنی برغیرنظامی بودن خود بوده می‌فرستاده و با سرعتی کم در حال اوج گرفتن بوده است. فرمانده وینسنس با غرق کردن دو قایق ایرانی، توهم تهاجم از سوی مقابل را در سر داشته است. راجرز از مرکز عملیات در بحرین برای شلیک به هدفی که به عنوان یک اف- 14  در فاصله 32 کیلومتری شناخته است، اجازه آتش می‌خواهد. لحظاتی بعد به راجرز اطلاع می‌دهند که جت اف- 14 در حال نزدیک شدن است، و چند ثانیه بعدتر، افسر تسلیحاتی وینسنس از روی عصبانیتی که حتی قادر به فشار دادن کلید موشک نبود، وظیفه شلیک به ایرباس ایرانی را به افسر دیگری محول می‌کند و دو فروند موشک، به سوی پرواز شماره 655 ایران ایر پرتاب می‌شود تا 290 مسافر این هواپیما هیچ‌گاه به مقصد نرسند. ویلیام راجرز به خاطر این اقدام مدال شجاعت گرفت.
خدمه ناو وینسنس بعدها در پاسخ به این اقدام، ادعا کردند که علایم ایرباس ایرانی را با علایم راداری یک اف- 14 که در حال فرود آمدن بر روی ناو هواپیمابر فورستال که در حدود 160 کیلومتر دورتر از وینسنس بود اشتباه گرفته‌اند. این ادعا زمانی مضحک به نظر می‌رسد که بدانیم، وینسنس مجهز به سیستم راداری «ایجیز» (Agies) بوده که یکی از معروفترین و پیشرفته‌ترین سیستم‌های راداری در تمام جهان محسوب می‌شود. به نحوی که برخی کارشناسان نظامی آن را متعلق به جنگ جهانی سوم می‌دانند.
این سیستم در واقع، سیستم تشخیص دشمن از دوست است تا در صورت انتشار امواج غیرقابل قبول از سوی مهاجم احتمالی، سیستم دفاع موشکی وارد عمل شود. ادعای فرمانده ناو وینسنس در اشتباه پنداشتن ایرباس از اف- 14 به این معنی است که مدرنترین سیستم جهان قادر به تشخیص یک هواپیمای مسافربری از هواپیمای جنگی نیست. در حالی که گفته می‌شود قدرت سیستم راداری ایجز به حدی است که همزمان چند هدف را کشف و مورد رهگیری قرار می‌دهد.
اظهارات ضد و نقیض مقامات آمریکایی در باره فاجعه ایرباس زمانی رنگ باخت که 4 سال بعد از این حادثه روزنامه نیویورک تایمز در گزارشی نوشت که ناو وینسنس در آب‌های فلات قاره ایران بوده است نه در آب‌های بین‌المللی! بعدها، ویلیام کراو، رئیس وقت ستاد مشترک نیروهای مسلح آمریکا هم در گفت‌وگویی با بی‌بی‌سی تأکید کرد که ناو وینسنس بدون هیچ دلیل روشنی با وجود برخورداری از توپ‌ها و موشک‌های دور برد به کرانه آبهای ایران رفته بود.


همشهری آنلاین ، 11 تیر 1386