عکس - اردشیر زاهدی در حال افتتاح یکی از نشستهای سنتو


2811 بازدید

عکس - اردشیر زاهدی در حال افتتاح یکی از نشستهای سنتو

اردشیر زاهدی در حال افتتاح یکی از نشستهای سنتو

پیمان سنتو در حقیقت ادامه پیمان بغداد بوده است. پیمان بغداد حلقه واسط بین پیمان ناتو در غرب و پیمان سیتو در شرق آسیا بود؛ و هدف از تشکیل آن جلوگیری از نفوذ کمونیسم بود. این پیمان در تاریخ پنجم اسفند 1333 در بغداد، بین کشورهای پاکستان، ترکیه، عراق و انگلستان منعقد شد. هدف اعلام شده این پیمان «تضمین دفاع و امنیت منطقه خاورمیانه» بود. براساس ماده 5 پیمان بغداد ورود به این پیمان برای کشورها ی ذینفع در منطقه آزاد بود. به همین دلیل انگلستان در دهم فروردین 1334، پاکستان در اول مهر 1334 و ایران در 19 مهر همان سال وارد پیمان بغداد شدند. اما آمریکا که خود بانی تشکیل این سازمان بود، از ورود به این پیمان خودداری کرد. پس از کودتای 1337 عبدالکریم قاسم در عراق و خروج این کشور از پیمان، نام آن به سنتو (Central Treaty Organization) تغییر یافت. آمریکا به خاطر حساسیت شوروی رسماً در آن عضویت نداشت اما در کمیته‌های اصلی آن مانند «کمیته مبارزه با خرابکاری» پیمان که تحت نظارت کارشناسان آمریکایی فعالیت داشت عضو بود و وزیر خارجه آمریکا، مجری سیاستهای آن کشور در سنتو بود. این کمیته نقش عمده‌ای در سرکوب مبارزات مردمی ایفا می‌کرد. در سال 1350 کمیته مشترک ضد خرابکاری با حضور نماینده آمریکا در سنتو و با مشارکت نمایندگان ارتش، ژاندارمری، شهربانی و ساواک به منظور سرکوب مبارزات مردمی ایجاد شد.

اعلان بی‌طرفی و عدم کمک آمریکا به پاکستان در جنگ 1965 با هند و تجزیه بخشی از خاک این کشور در 1971 که منجر به تأسیس کشور بنگلادش شد، باعث خروج پاکستان از پیمان سنتو پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران بود. پیمان سنتو در سال 1357، پس از خروج ایران از آن، منحل شد.