چهل و یکمين شماره فصلنامه مطالعات تاریخی منتشر شد . در مقدمه اين شماره خاطرنشان شده که : توسعه علوم انسانی در هر جامعه ای منوط به تولید اندیشه در همان جامعه و سپس آفریدن محصولات آن است. علم تاریخ نیز برای گسترش و توسعه خود نیازمند زایشهای فکری بومی و تولیدات ناشی از آن است. ما نمی توانیم مبانی دیدگا ههای تاریخی را از بیرون وارد کرده، اقدام به تولید منابعی کنیم که حاوی حقایق تاریخ سرزمینمان باشد. تجربه اعمال نظرات دیالکتیکی در نگارش تاریخ ایران توسط مورخان معتقد به ماتریالیسم تاریخی هنوز پیش رویمان است و یا نظریه پرداز یهای اندیشمندان غرب راجع به چرایی حدوث انقلاب اسلامی که کماکان در میان خودشان محل چالش و دگرگونی است، نمی تواند پایه پژوهشهای ما برای نگارش تاریخ انقلاب اسلامی قرار گیرد. باید اذعان کرد که تولید دانش ، همدوش تولید منابع تاریخی نبوده و کند بودن توسعه علم تاریخ در کشورمان ناشی از این ناترازی است. کوششهای مراکز آموزش عالی در سوادآموزی رشته تاریخ معطوف به انتقال اطلاعات از حوادث دور ه های مختلف است. درصد بسیار کمی از این اطلاع رسانی متوجه رو شهای پژوهش در تاریخ بوده، و تقریباً تلاشی برای وادار کردن علم آموز به تولید اندیشه از میان مواد آموزشی رخ نمی دهد. به همین جهت آن گروه از فار غ التحصیلان علاقه مند که پا به حوزه تتبعات تاریخی می گذارند، همّ خود را مصروف تولید محصولات (بیشتر مقاله و گاه کتاب) می کنند؛ تولیداتی که معمولاً بر مبنای نظرات و دیدگاههای ترجمه شده استوار است. در کنار دانشگاهها، سازمانهای تاریخ پژوه، فعالیت اصلی خود را در تولید منابع قرار داده، و با اینکه موفقیتهای چشمگیری به دست آورده اند، اما از تولید فکر و دانش در علم تاریخ دور مانده اند. همه علاقه مندان و فعالان حوزه تاریخ می دانند که تعالی فرهنگی جامعه بدون توجه به تاریخ امکا ن پذیر نخواهد بود. بدون نگاه و غور در گذشته، گام نهادن در راه آینده عین بی احتیاطی و نابخردی است. دریافت وقایع بازمانده در گذشته زمانی می تواند بهره رسان آینده گردد که دربردارنده درصد بالایی از حقایق باشد؛ و این دریافت بدون عبور از گذرگاه تولید دانش، آن هم دانش بومی، دستیاب نخواهد شد.