روابط ایران و اسرائیل در دوران پهلوی دوم

بیوگرافی مئیر عزری نماینده سیاسی اسرائیل در ایران

اشاره: مئیر عزری، فرزند صیون، متولد ۱۹۲۳، ایران بود. صیون عزری از صهیونیست‌های فعّال و دوآتشه در ایران بود که در مسیر آرمان صهیونیسم و برپایی دولت یهودی در فلسطین از هیچ تلاشی فروگذار نکرد. وی در ایران با برخی مقامات بلندپایه سر و سرّ و ارتباط بسیار نزدیک داشت. بعدها خود و فرزندانش به فلسطین اشغالی کوچ کردند و با اشغالگران صهیونیست همکاریِ سازمانی پیچیده و همه‌جانبه‌ای داشتند. مئیر عزری در دوران اقامت در فلسطین اشغالی به عنوان عضو فعال حزب صهیونیستی «ماپای»، هم‌چون پدرش در خدمت به اهداف صهیونیسم سر از پا نمی‌شناخت. آن‌چنان که خود مئیر عزری گفته است در ۱۹۵۵ یکی از کاندیداهای این حزب برای انتخابات مجلس سوم اسرائیل بود. عزری پروانه انتشار هفته‌نامه «ستاره شرق» را در ژوئیه ۱۹۵۵ به کمک حزب ماپای از وزارت‌خانه مربوطه دریافت کرد و با کمک صیون رکنی و آبراهام حاخامی و... آن را در دوهزار نسخه منتشر می‌کرد که چهارصد نسخه آن به ایران فرستاده و توزیع می‌شد. وی در ۱۹۵۶ نماینده حزب ماپای در هشتمین کنگره سندیکای کارگران و کارمندان(هیستادروت) بود. او در همان سال عضو شورای عالی هیستادروت و نماینده «جنبش کارگران صهیونیست» در کنگره جهانی صهیونیسم بود. به گفته خودش، وی در ۱۹۵۸ دبیرکل حزب ماپای در «استان دان» و عضو شورای‌ عالی یهودیان خاورزمین و وابسته به هیأت اجرایی هیستادروت برگزیده شد و از این پس سرپرستی امور جذب مهاجران یهودی در سراسر فلسطین اشغالی از سوی حزب ماپای به وی سپرده شد. سرانجام مئیر عزری از سوی حزب حاکم صهیونیستی «ماپای» برای حضور و استقرار در ایران به عنوان نماینده سیاسی اسرائیل انتخاب و در سال ۱۹۵۸ به تهران فرستاده شد، و جای زِوی دوریئل، اولین نماینده سیاسی اسرائیل در ایران، را گرفت. آمدن عزری به ایران و استقرار او در دفتر نمایندگی اسرائیل در تهران، نقطه عطفی در روابط رژیم پهلوی و رژیم صهیونیستی بود. عزری خود در این‌باره می‌گوید:«در سال ۱۹۵۸ پس از این که به نمایندگی دیپلماسی اسرائیل در ایران برگزیده شدم، پدیده دوستی دو ملت ایران و اسرائیل را در نامه‌ای به پادشاه ایران زمین در میان نهادم و هفته‌نامه «ستاره شرق» را زبان گویای این آرزو خواندم.»

****

بیوگرافی تهیه‌شده توسط ساواک از مئیر عزری نماینده سیاسی (سفیر غیر رسمی) اسرائیل در ایران

تاریخ سند: ۱۲ اردیبهشت ۱۳۴۰

بیوگرافی رَبی* مئیر عزری

ربی مئیر عزری فرزند صیون متولد بخش سه اصفهان، ساکن تهران خیابان وصال شیرازی کوچه شهناز کاشی ۲۱، تحصیلات ابتدایی را در اصفهان گذرانده. چند سال قبل از تشکیل حکومت اسرائیل در دوران جنگ[جهانی دوم] به تهران آمده و مأمور اعزام یهودیان و اغلب جوانان به سرزمین اسرائیل بود و با همکار سابق خود دوادیو اتریشی که با نمایندگان ترانس اوشن آمریکایی در تهران برای فرستادن یهودیان که اغلب بدون گذرنامه بودند به اتفاق عده زیادی از یهودیان مهاجرِ عراقی به اسرائیل فعالیت شدیدی نمود و از این راه سوءاستفاده‌های زیادی نمود و به اتفاق والدین و برادران و خواهران خود به اسرائیل مسافرت کرد و در مدارس آنجا زبان عربی را تحصیل کرد و از آن تاریخ به سِمت عضو وزارت خارجه اسرائیل درآمد و در حدود ۶ سال قبل در دوران ریاست سوخنوت[=آژانس یهود] و تصدی آقای یوسف بِنیسان به تهران آمد. ابتدا در تجارتخانه دکتر دوریل تبعه اسرائیل به نام «ایریس کمپانی» مشغول فعالیت شد. از طرفی در کانون[فرهنگی]کورش کبیر فعالیت می‌کرد و بالاخره توانست بین مقامات ایران رخنه نماید و عده ای در حدود ۷۰ نفر را به اسرائیل اعزام و پس از مدتی به ساختمان فوقانی آژانس یهود منتقل و از آنجا مشغول فعالیت شد. ربی مئیر عزری نه تنها مأمور فعّال سیاسی اسرائیل در ایران و دوست بسیار نزدیک دکتر دوریل است. با اینکه در بین یهودیان ایرانی راننده بسیار دیده می‌شود، نامبرده با تحمل مخارج سنگین یک نفر خارجی را استخدام و یک نفر یهودی ایرانی را به نام الیاس خاکشور با گذرنامه اسرائیلی و ویزای خارجی به تهران، خیابان بهار آورده تا عملیات و رفتار او کاملاً محرمانه بماند. ربی مئیر عزری با اغلب از سرمایه‌داران یهودی ایران رابطه و آشنایی دارد. نامبرده دستیاری دارد به نام خانم کتل(روس سفید) که مرتباً بین ایران و اسرائیل مسافرت می‌نماید. ربی مئیر عزری، نیز با روزنامه‌نگاران معروف ایران از قبیل کیهان و اطلاعات و اغلب مخبرین و خبرنگاران رابطه دارد. از کلیه نشریات ایرانی که در مورد اسرائیل به چاپ می‌رسد به وسیله کانون فرهنگی کوروش کبیر تهیه و به اسرائیل ارسال می‌دارد. مشارالیه به اتفاق پدر و دوست صمیمی خود موسی کرمانیان که عضو فعال صهیونیست و عضو وزارت خارجه اسرائیل می‌باشد، در شرکت ساختمانی مشغول می‌باشد. کرمانیان در سال چند مرتبه به اسرائیل مسافرت کرده و در کلیه انجمن‌های بین‌المللی یهودی شرکت می‌نماید. توضیح آن که ربی مئیر عزری دارای دو برادر می‌باشد که مشغول نظام وظیفه بوده، به بهانه این که از چشم معیوب می‌باشند از کشور خارج و پس از چند سال به ایران مراجعت نموده‌اند.

------------------------

* «رَبی» در زبان عبری به آموزگار تورات گفته می‌شود. «رَبی» گاهی به صورت «راو» به معنی «استاد» یا «ارباب» نیز استفاده می‌شود.