01 مرداد 1393
مرگ احمد قوام تا رأی مثبت دادگاه نسبت به حقانیت ایران
مرگ احمد قوام سیاستمدار، درگذشت قطب الدین شیرازی، رأی مثبت دادگاه "لاهه" نسبت به حقانیت ایران در اختلاف با انگلیس رویدادهای تاریخی است که در 31 تیر روی داده است.
رأی مثبت دادگاه "لاهه" نسبت به حقانیت ایران در اختلاف با انگلیس (1331 ش)
پس از ملی شدن صنعت نفت ایران در آخر اسفند 1329، شرکت نفتی انگلیس که طرف قرارداد شرکت نفت ایران بود، به این دلیل که متضرّر شده است خواهان ادامه همکاری با ایران گردید. ولی چون نفت، ملی اعلام شده بود، شرکت انگلیسی به دیوان بینالمللی دادگستری شکایت برد و خواهان احقاق حقوق خود بود. ایران، دیوان را برای رسیدگی به این پرونده دارای صلاحیت نمیدانست زیرا مسأله بر سر دولتها نبود، بلکه دو شرکت با هم اختلاف داشتند. سرانجام رأی دیوان بر حقانیت ایران صادر شد و از انگلستان در امور نفتی ایران خلع ید شد.
*مرگ "احمد قوام" سیاستمدار و نخست وزیر دوره قاجار و پهلوی (1334ش)
احمد قوام، معروف به قوام السلطنه، از بزرگترین رجال و سیاستمداران دوران معاصرایران در سال 1252 ش در تهران به دنیا آمد. وی از زمان سلطنت ناصرالدین شاه قاجار وارد امور دیوانی شد و بعدها رئیس دفتر صدر اعظم گردید. بعدها فرمانروای خراسان و سیستان شد و پس از سیدضیاءالدین طباطبائی دوبار به صدارت رسید. قوام پس از دوره دوم نخستوزیری ظاهراً به جرم توطئهای علیه رضاخان وزیر جنگ تحت تعقیب قرار گرفت و پس از مدتی زندانی شدن، راهی اروپا شد. او پس از چند سال به ایران بازگشت و در لاهیجان به کشاورزی پرداخت. قوام السلطنه از آن پس در کارهای سیاسی دخالت نکرد تا اینکه رضاخان پهلوی سقوط کرد. در این هنگام قوام بار دیگر به نخستوزیری رسید و در سالهای 1324 و 1331 نیز در این مقام بود. وی در سال 1324 جهت حل مسأله حضور نیروهای روسی در ایران راهی مسکو شد و مذاکراتی انجام داد. در سال 1331 پس از اختلافی که بین مصدق و شاه بروز کرد، شاه برای اینکه حریف قَدَری در مقابل مصدق بتراشد، سراغ قوام السلطنه رفت. قوامالسلطنه جاهطلب که در آن هنگام 80 سال از سنش میگذشت با اکثریت ضعیفی از مجلس رای اعتماد گرفت. اما این صدارت بیش از چهار روز دوام نیاورد و با مقاومت و خروش ملت مسلمان ایران به رهبری آیتاللَّه کاشانی، قوام در سی تیر 1331، مجبور به استعفا شد. قوام پس از استعفا، مدتی در حالت اختفا میزیست و احساس خطر میکرد. مجلس حکم به مصادره اموال او داد و او که بعد از این جریان، کاملاً تاب و توان خود را از دست داده بود سرانجام در 31 تیرماه 1334 در 83 سالگی درگذشت. احمد قوام، روی هم، پنج بار به نخست وزیری رسید و بیش از بیست بار به وزارت دست یافت.
تهاجم وسیع ارتش بعث عراق به خاک ایران پس از پذیرفتن قطعنامه 598 (1367ش)
برگزاری جلسه مشترک شورای فرماندهی انقلاب عراق به ریاست صدام در 30 تیرماه 1367 نشان میداد که دولت عراق درصدد اقدام مهمی است که نشانههای آن با آغاز پیشروی نیروهای ارتش عراق به خاک ایران آشکار شد. هدف این پیشبرد و تهاجم، آزاد کردن باقی مانده سرزمینهای عراق، انهدام نیروهای ایران و به اسارت درآوردن تعداد بیشتری از نیروهای ایرانی برای ایجاد برابری با تعداد اسرای عراقی اعلام شد. بدین ترتیب، تنها سه روز پس از پذیرفتن قطعنامه 598 از سوی ایران، عراقیها در روز 31 تیرماه 1367 در شرایطی که وزیر خارجه وقت ایران در حال مذاکره با دبیر کل سازمان ملل بود، تهاجم خود را از دو محور کوشک و شلمچه در منطقه جنوب آغاز کردند و در سی کیلومتری شمالی خرمشهر مستقر شدند. در این میان پیام امام به سپاه باعث گسیل نیروهای بسیجی به جبههها گردید که با کمترین امکانات در برابر یورش دشمن مقاومت کردندو طی چند روز درگیری با انهدام سنگینی که به قوای عراقی تحمیل شد، آنان را مجبور به عقب نشینی نمودند. این تهاجم وحشیانه رژیم بعث عراق در حالی صورت میگرفت که با ادعاهای دروغین صلحطلبی در طول جنگ، مظلوم نمایی میکردند و ایران را متجاوز میخوانند. این حرکت عراق علاوه بر اینکه ناتوانی آنان را در برابر قوت اعتقاد و باور سپاه اسلام نمایان کرد، باعث رسوایی آنان در میان افکار عمومی گردید.
رویدادهای مهم این روز در تقویم هجری ( 24 رمضان 1435 )
آغاز دعوت "ابومسلم خراسانی" علیه حکومت بنی امیه(129 ق)
عبدالرحمن بن مسلم معروف به ابومسلم خراسانی، از مشاهیر رجال خراسان میباشد. وی به سبب دوستی که باخاندان عباسی داشته با ابراهیم بن محمد، از نوادگان عباس بن عبدالمطلب پیمان میبندد که برای او از مردم بیعت بگیرد و او را به خلافت برساند. ابومسلم با استفاده از نفوذ فراوانی که در بین مردم خراسان داشت، در سال 129 هجری، خراسان را به تسخیر درآورد و چون مروان حمار، آخرین خلیفهی اموی، ابراهیم بن محمد را به قتل رساند، ابومسلم برادر ابراهیم به نام عبداللَّه سَفّاح رابه جانشینی وی برگزید و به شام حمله برد. در این نبرد، قوای خراسان بر نیروهای خلیفهی اُمَوی پیروز شدند و خاندان ستمکار اموی را برانداختند. سرانجام در سال 132 مروان به قتل رسید و ابومسلم از این پس مردم را به بیعت با سَفّاح دعوت کرد و از این زمان خلافت خاندان عباسی که بیش از پانصد سال بر ممالک اسلامی به طول انجامید، آغاز شد. گویند که ابومسلم از اینکه دولت طاغوت را بر سرکار آورده بود پشیمان شد و بعدها توسط منصور دوانیقی دومین خلیفهی عباسی در حدود سالهای 137 الی 140 هجری در نزدیکی شهرمداین با مکر و حیله به قتل رسید.
*درگذشت "قطب الدین شیرازی" پزشک، منجم و دانشمند بزرگ ایرانی(710 ق)
ابوالثّناء محمود بن مسعود بن مُصلح فارسی کازرونی اشعری شافعی معروف به قطب الدین شیرازی یکی از دانشمندان بزرگ قرن هشتم هجری و از شاگردان خواجه نصیرالدین طوسی، صدرالدین قونوی و کاتبی قزوینی بود. قطب الدین شیرازی، پزشک، ریاضیدان، فیزیکدان، منجّم و فیلسوف بزرگ ایرانی، اولین کسی بود که دربارهی رنگین کمان و چگونگی تشکیل آن تحقیق کرد و به تفسیری علمی دربارهی آن دست زد. وی همچنین علومی چون منطق، عرفان و هندسه رانزد دانشمندان مشهور آن زمان آموخت. او در فراگیری طب نیز بسیار کوشا بود و سالها در بیمارستان شیراز به طبابت و مداوای بیماران مشغول بود. قطب الدین، کتب متعددی در طب، حکمت، ریاضی و نجوم نگاشته که از آن جمله میتوان به شرح کلیات قانون ابن سینا در طب، اختیاراتُ المُظَفّری در هئیت، شرحُ الاَشراف، شرح حکمةُالاشراق، ترجمهی تحریر اُقلیدس اثر خواجه نصیرالدین طوسی و نهایةُ الادراک فی درایةِ الافلاک در علم نجوم و ستارهشناسی، اشاره کرد. وفات قطبالدین شیرازی در 24 رمضان سال 710 یا 716 ق در 82 76 یا 86 سالگی در تبریز اتفاق افتاد و در همان شهر به خاک سپرده شد.
رویدادهای مهم این روز در تقویم میلادی ( 22 جولای 2014 )
درگذشت "یوهان سباستین ژان باخ" موسیقیدان و آهنگساز شهیر آلمانی (1750م)
یوهان سباستین ژان باخ موسیقیدان نامدار آلمانی در 21 مارس 1685م در آیْزْناخْ آلمان به دنیا آمد. وی از خانوادهای هنرمند بود و پدر و برادرش نیز موسیقیدانان بزرگی بودند. وی زیرنظر برادرش فراگیری موسیقی را آغاز کرد. علاقه به این هنر در یوهان به قدری بود که قطعاتی را که برادرش برای تمرین به او میداد در زمان کوتاهی فرا گرفت و پس از چندی، خود در این فن، به مهارت دست یافت. وی از سال 1723م در لایپْزیک سکنی گزید و تا آخر عمر در آنجا به اداره امور موسیقی در چندین کلیسا مشغول بود. به عبارتی دیگر خط سیر زندگی فعال و سازنده باخ از شغل نسبتاً پایین نوازندگی مجلسی آغاز شد تا آن که به رهبری ارکستر دربار آلمان دست یافت. نبوغ باخ به عنوانِ موسیقیدان و آهنگساز برجسته قرن هجدهم، در عصر خود شناخته نشد. آهنگهای باخ، یک قرن پس از مرگ او به طبع رسید و اجرای یکی از موسیقیهای معروف وی، در واقع پس از 100 سال، آغاز تجدید حیات وی بود. آثار باخ در باب موسیقی دینی از لحاظ غنا و عُلُوّ الهام و آهنگ، ممتاز است. باخ به واسطه علاقه شدیدی که به مذهب داشت، آهنگهایی با رنگ دینی میساخت که ای مسیح(ع) و روح از آن جملهاند. وی موسیقی را به درجه کمال رسانید و در راه تعلیم موسیقی، شنوایی خود را از دست داد. یوهان باخ سرانجام در 22 ژوئیه 1750م در 65 سالگی درگذشت.
وقوع نبرد معروف "ایزونزو" بین ایتالیا و اتریش در جریان جنگ جهانی اول (1915م)
پس از آغاز جنگ جهانی اول و بروز اختلاف بین اتحاد سهگانه شامل آلمان، اتریش و ایتالیا، نیروهای ایتالیا از متحدین جدا شده و به متفقین پیوستند. ورود ایتالیا به جنگ، اهمیت زیادی نداشت، چرا که این کشور نه دارای صنایع وسیعی بود و نه از قشون و نیروهای عالی برخوردار بود، بلکه تنها باعث این میشد که اتریش عده زیادی از نیروهای خود را بدون اینکه فعالیتی ازخود نشان دهند، در مرزهای ایتالیا نگه دارد. سرانجام در 22 ژوئیه 1915م، نبرد معروف ایزُونْزو در ناحیهای کوهستانی به همین نام در ایتالیا بین ارتشهای ایتالیا و اتریش در گرفت و تا پانزدهم اوت همان سال ادامه یافت. در این نبرد، در حدود هفتاد هزار نفر کشته شدند که اکثر آنها ایتالیایی بودند. با این حال، در پایان جنگ ایزونْزُو، اتریش از ایتالیا شکست خورد.
وقوع نبرد نیروهای فرانسه و تونس در بندر "بِیْزرْتْ" در تونس (1961م)
پس از استقلال تونس از فرانسه در سال 1956، فرانسه بندر بِیْزرتِ تونس را به عنوان یک پایگاه هوایى در اشغال خود نگه داشت که این امر با مخالفت تونس مواجه شد. از این رو، در 17 ژوئیه 1961م نیروهای تونسی به این بندر حمله نمودند که با مقاومت نیروهای اشغالگر فرانسوی مواجه شدند و بیش از 700 نفر از نیروهای تونسی کشته شدند. در جریان این نبرد، نیروهای تونس با ایجاد راهبندان به محاصره پایگاه دریایى و محل استقرار نیروهای فرانسوی اقدام نمودند، اما فرانسه با اعزام 800 چترباز به این منطقه، موفق شد در 21 ژوئیه 1961 محاصره را شکسته و بندر بیزرت و اطراف آن را به تصرف خود درآورَد. دو ماه پس از آن در 18 سپتامبر همان سال دو کشور جهت خروج نیروهای فرانسوی به توافق رسیدند تا اینکه در سال 1963 پایگاه دریایی بیزرت از نیروهای فرانسوی تخلیه شد.
فارس