مقایسه نشر در ایران قبل و بعد از انقلاب

آمار کتاب‌های منتشر شده در ایران از 274 عنوان در سال 1357 به 52 هزار و 798 عنوان در سال 1385 رسید این ارقام 19 هزار درصد رشد را نشان می‌دهد.
نشر کتاب در سه دهه اخیر بعد از پیروزی انقلاب نسبت به قبل از آن رشد و افزایش قابل ملاحظه‌ای داشته است. این رشد در واقع بازتاب افزایش چند برابری تعداد ناشران از یک سو و افزایش مراکز آموزش عالی از سوی دیگر است.
طبق آمار موجود تا قبل از انقلاب تعداد ناشران ایران در تهران و شهرستان‌ها به بالای 200 مؤسسه و شرکت نشر رسید. این در حالی است که این رقم در سه دهه اخیر به بالای سه هزار مؤسسه و بنگاه نشر رسیده است.
سال 84 کتابی با عنوان «نشر کتاب در ایران؛ بررسی آماری دو دهه اخیر» از سوی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فن‌آوری منتشر شد که در آن کارنامه 24 ساله نشر کتاب را بعد از انقلاب بررسی کرده است.
بر اساس آن تحقیق که آخرین پژوهش آماری رسمی درباره نشر بعد از انقلاب اسلامی است، در 24 سال گذشته بین سال‌های 57 تا 81 در ایران 249 هزار و 532 عنوان کتاب منتشر شده است و کتاب‌های منتشر شده از 274 عنوان در سال 1357 با رشدی 22 درصدی به 30 هزار و 541 عنوان در سال 1381 رسیده است.
کتاب‌هایی که بعد از انقلاب در ایران منتشر شده‌اند در ده موضوع کلیات، فلسفه و روانشناسی، دین، علوم اجتماعی، زبان، علوم طبیعی و ریاضیات، علوم عملی، هنر، ادبیات و جغرافیا و تاریخ دسته‌بندی شده است. کتاب‌های دینی با 52 هزار و 634 عنوان، بیشترین سهم را در میان کتاب‌های منتشر شده دارد و ادبیات با 51 هزار و 521 عنوان در رتبه بعدی قرار دارد
سال 1357 یعنی سال پیروزی انقلاب اسلامی به دلیل وضعیت خاص کشور وضعیت نشر با شرایط بحرانی روبرو بود و تنها 274 عنوان کتاب منتشر شد اما در سال 1360 آمار عناوین کتاب‌ها به 1438عنوان رسید.
بر اساس آماری که در این کتاب منتشر شده وضعیت نشر ایران در دوره 4 ساله بین سال 57 تا 61 از رشد 52 درصدی برخوردار بود. اما از شروع جنگ تحمیلی تا پایان آن رشد آماری کتاب‌ها 5 درصد بوده که نسبت به چهار سال قبل و سال‌های بعد از جنگ دوران رکود نشر ایران به حساب می‌آید.
سال 68 آمار کتاب‌های منتشر شده در ایران 6 هزار و 850 عنوان بود که این رقم در سال 75 به 16 هزار و 575 عنوان رسید که در واقع رشدی 10 درصدی را نشان می‌دهد.
به گزارش فارس، بین سال‌های 68 تا 75 بیشترین آمار کتاب‌های منتشرشده مربوط به حوزه کتاب‌های زبان‌های خارجی بود که رشد 28 درصدی داشت. در واقع این رشد کتاب‌های زبان‌های خارجی بی‌ارتباط با سیاست‌های مربوط به توسعه اقتصادی و بحث‌های سازندگی نبود. سال 81 آمار کتاب‌های منتشر شده به 31 هزار و 451 عنوان رسید. در این 24 سال بیشترین آمار کتاب‌ها مربوط به حوزه دین بوده است. هرچند که در دوره‌هایی این آمار افزایش یا کاهش داشته است.
اما سال 1385 طبق آمار خانه کتاب که در این چند سال متولی آمارهای رسمی حوزه نشر کتاب در ایران بوده 52 هزار و 798 عنوان کتاب در سراسر کشور منتشر شد. بین این کتاب‌ها باز هم عناوین حوزه دین با تعداد 12 هزار و 378 عنوان بیشترین تعداد را داشت.
از میان 54 هزار و 308  عنوان کتابی که سال گذشته (1386 )منتشر شد، شش هزار و 996 عنوان برای کودکان و نوجوانان و نه هزار و 720 عنوان  به کتاب­های کمک درسی و آموزشی اختصاص داشته است.
بر اساس آمار اعلام شده در کارنامه نشر 1385 موضوع کتابهای دینی با سهم 22 درصدی بالاترین سهم تولید کتاب را از آن خود کرده است. در این مدت، بیشترین کتاب ها با 11 هزار و 588 عنوان در موضوع دین منتشر شد و پس از آن به ترتیب موضوع های ادبیات با 9 هزار و 770 عنوان، علوم عملی با 7 هزار و 688 عنوان، علوم اجتماعی با 7 هزار و 278 عنوان، علوم طبیعی و ریاضیات با 5 هزار و 603 عنوان، زبان با 3 هزار و 693 عنوان، تاریخ و جغرافیا با 2 هزار و 540 عنوان، فلسفه با 2 هزار و 130 عنوان، هنر با 2 هزار و 101 عنوان و کلیات با یک هزار و 917 عنوان قرار گرفته اند.
گفتنی است 43 هزار  عنوان از کتاب ها را ناشران تهرانی و 11 هزار و 308 عنوان از کتاب های منتشر شده توسط ناشران شهرستانی به چاپ رسیده است. (به نقل از کتاب نیوز)  
کتابهای منتشر شده در سال 1386نسبت به 53 هزار و 147 عنوان کتابی که در سال 1385 به چاپ رسیده بود، دو درصد افزایش داشته است.
براساس آمار موجود در بانک اطلاعاتی خانه کتاب، این کتاب ها در شمارگان 208 میلیون و 888 هزار و 580 جلد منتشر شد که شمارگان متوسط هر عنوان 3877 جلد بود.
این 54 هزار و 308 عنوان در 45 میلیون و 46هزار و 640 صفحه انتشار یافت و هر کتاب به طور متوسط در 249صفحه منتشر شده است.
از میان 54 هزار و 308 عنوان کتابی که به چاپ رسیده، 23هزار و 458 عنوان چاپ نخست و 30هزار و 850 عنوان چاپ مجدد، 42هزار و 758 عنوان تالیف و11 هزار و 550 عنوان ترجمه بوده است.