انتشار نخستین تک نگاری فارسی درباره «احمد آقایف»

«از جامعه ایرانی تا میهن ترکی» نوشته دکتر علی کالیراد که به تازگی از سوی انتشارات پردیس دانش منتشر شده است کوشیده است با دستمایه قرار دادن زندگی احمد آقایف/آقااوغلو (۱۸۶۹-۱۹۳۹) به بررسی بُرهه‌ای سرنوشت‌ساز در تاریخ معاصر جهان اسلام بپردازد؛ برهه‌ای که با ورود اندیشه‌های سیاسی مدرن به جهان اسلام، نخبگان مشرق‌زمین در پی در انداختن طرحی نو در جوامع‌شان برآمدند.

احمد آقایف از جمله پُرتکاپوترینِ این روشنفکران بود که فعالیت‌های سیاسی و مطبوعاتی او نه تنها در زادگاهش قفقاز بلکه در ترکیه و ایران نیز اثرگذار بودند.

احمد آقایف که وی را می‌توان جزو نخستین منادیان و نظریه‌پردازان ملی‌گرایی ایرانی قلمداد نمود بعدها به یکی از بنیانگذاران و فعالان سرشناس جنبش تُرک‌گرایی بدل گشت. با وجود نقش‌آفرینی احمد آقایف در تحولات فکری و سیاسی جمهوری آذربایجان و ترکیه و همچنین پیوندهای او با ایران و روشنفکران ایرانی، زندگی و آثار او در قیاس با سایر روشنفکران همعصر وی چندان مورد توجه پژوهشگران قرار نگرفته است.

«از جامعه ایرانی تا میهن ترکی» به قلم دکتر علی کالیراد، پژوهشگر تاریخ معاصر ترکیه، نخستین تک‌نگاری است که به زبان فارسی در مورد احمد آقایف (آقااوغلو) به رشته تحریر در آمده است.

این اثر در قالب پنج فصل، دوره‌های مختلف زندگی احمد آقایف در روسیه تزاری، فرانسه، عثمانی و جمهوری ترکیه را مورد بررسی قرار می‌دهد و می‌کوشد ضمن ارائه روایتی خواندنی از دگرگونی‌های فکری او طی زندگی هفتادساله‌اش، به واکاوی گوشه‌ای از فرآیند نوگرایی و نوسازی در خاورمیانه بپردازد. کتاب «از جامعه ایرانی تا میهن ترکی» با پیشگفتاری از کاوه بیات به تازگی توسط انتشارات پردیس دانش به چاپ رسیده است.