25 مرداد 1400

حسین قلى‏ خان ایلخانى


علیرضا ابطحى

 حسین قلى‏ خان ایلخانى

 حسینقلى‌خان ایلخانى پسر بزرگ جعفرقلى‌خان، مادرش بى‌بى شاه‌پسند دختر على صالح‌خان است. حسینقلى‌خان در سال 1252ه ق متولد شد. او بعد از کشته شدن پدرش و پس از مدتها معارضه با عمویش کلبعلى‌خان ناچار شد در سن بیست سالگى به خدمت منوچهرخان معتمدالدوله حاکم اصفهان درآید، منوچهرخان در همان ایام جهت سرکوبى محمدتقى‌خان به منطقه بختیارى لشکرکشى کرده بود، او با حمایت معتمدالدوله مورد توجه میرزا تقى‌خان امیرکبیر قرار گرفت و این پشتیبانى باعث شد که طایفه بابادى که از طوایف رقیب بود نیز به قلمرو وى اضافه گردد و از آنان پس رئیس طایفه بابادى نیز شد حسینقلى‌خان در سال 1269ه ق از طرف ناصرالدین‌شاه به لقب ناظم بختیارى مفتخر گردید و در سال 1276ه ق رسماً فرمان ایلخانگرى بختیارى را به دست آورد و بر تمام طوایف بختیارى مسلط شد و مدت سى سال حکمران بختیارى شد و همین باعث شد که ثروت هنگفتى به دست آورد.

     او در این مدت توانست نظم و امنیت را در بختیارى ایجاد کند، و ریشه راهزنان را براندازد، و به عمران و آبادى و ساختن کاروانسراى بسیارى بپردازد و داراى قدرت و نفوذ بسیارى شود، و چون در اصفهان نیز ثروت، نفوذ، قواى نظامى و طول حکمرانى، رابطه با شرکت مکنزى باعث گردید تا نسبت به موقعیت وى سوء ظن حاصل شده؛ ظل‌السلطان با رضایت ناصرالدین‌شاه دستور قتل وى را صادر کردند به همین دلیل در تابستان سال 1299ه ق حسینقلى‌خان براى دیدار ظل‌السلطان به اصفهان رفت و در همین سفر بود که او را به قتل رسانیدند. به این ترتیب که ابتدا ایلخانى و پسرانش و جمعى از اعیان براى تماشا مشق سربازان دعوت شدند پس از اتمام مراسم و مراجعت ایلخانى و پسرانش، مراجعت کردند و در همان شب ایلخانى را به قتل رساندند و صبح شهرت دادند که ایلخانى سکته کرده است و نعش او را با کمال احترام در تخت فولاد در تکیه میر به خاک سپردند.

     حسینقلى‌خان در مدت زندگیش هشت همسر اختیار کرد که دلیل اصلى آن ازدیاد نسل و افزایش ثروت در یک خانواده، رفع اختلافات بین طوایف و ایجاد وحدت و یکپارچگى ایلى بود و ماحصل این ازدواجها جمعاً شش پسر و دوازده دختر بود.


کتاب «نفت و بختیاریها» ، مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران