26 تیر 1400
مقاله انتقادی روزنامه فرانسوی «لاپروونس» در مورد متحدالشکل شدن لباس در ایران
ایرانی‌ها حق دارند لباس ملی خود را دوست داشته باشند
ترجمه روزنامه فرانسوی «لاپروونس»؛ 20 ژوئیه 1935(28 تیر 1314)
«دولتی که فاقد معرفت الروح است
از قرار معلوم در ایران بار دیگر انقلابی برپا شده است. ملت شورش نموده و حتی اسلحه برداشته تا از حقوق خود دفاع نماید. نظامی‌ها شلیک کرده و اشخاصی [در مسجد گوهرشاد] به قتل رسیده‌اند. علت این شورش خونین چیست. دولت می‌خواسته پوشیدن لباس اروپائی را اجباری سازد. در این ضمن باید اعتراف کرد که این فکر حقیقتاً مضحک، و عدم رضایت و تنفر اهالی، به جا بوده است. ایرانی‌ها لباس ملی خود را دوست داشته و حق هم دارند. به عقیده من متحدالشکل ساختن البسه که دُول آسیائی یکی بعد از دیگری اتخاذ می‌کنند، خیلی نفرت‌آور است.
البسه ملی به مثابه یک قوّه به شمار می‌رود. چون مظهر ایام گذشته و عادات و اخلاق بوده و بهتر از سایر چیزها با طرز زندگانی و اخلاق ملل وفق می‌دهد و در واقع لباس هم مثل بیرق می‌ماند. تقلید از سایرین علامت ضعف است. اگر موضوع لزوم این اقدام در نظر گرفته نشود، به عقیده من دولت ایران فاقد معرفت الروح[=روانشناسی] است، زیرا یک‌مرتبه[=ناگهان] با خشونت برخلاف میل رعایای خود رفتار کرده و محرک هیجان آنها بوده است، و ممکن نبود از این پیش‌آمد احتراز شود...»