08 شهریور 1399
شهید رجایی در قاب تصاویر
شهید رجایی در سال 1312، در قزوین متولد شد. پدرش پیشه‌ور بود و در بازار قزوین، به کسب خرازی اشتغال داشت. در چهار سالگی پدر را از دست داد. مخارج خانه را مادر با کار پنبه پاک کردن شبانه روزی، و برادرش تقبل می‌کردند. در سیزده سالگی، دورة ابتدائی را به پایان رساند. به دلیل فقر و نداری، در بازار قزوین مشغول کار شد. پس از مدتی، راهی تهران شد و به کار دست‌فروشی مشغول شد. فقر و فشار زندگی در تهران، خاصه در منطقة کوره‌پز خانه، او را در هاله ای از غم و اندوه قرار داد. برای ادامة تحصیل، به نیروی هوائی رفت و گروهبان شد. با آغاز فعالیت فدائیان اسلام، مجذوب شهید نواب صفوی گردید. در نهضت ملی شدن نفت، فعال گردید. در کلاسهای شبانة «مرکز تعلیمات جامعة اسلامی»، به تحصیل ادامه داد. در سال 1332، دیپلم گرفت. پس از کودتای 28 مرداد، به همراه چند تن از دوستانش، به نیروی زمینی تبعید شد. در سال 1334، استعفا نمود و در بیجار، معلم گردید و خود، به تدریس و تکمیل زبان انگلیسی پرداخت. کار مطالعه را در تنهائی پیش گرفت. تنها مونسش در شهر بیجار، کتاب بود. پس از بازگشت به تهران، به دانشسرای عالی تربیت معلم راه یافت. در همین سالها بود که با مرحوم آیت الله سیدمحمود طالقانی آشنا و به مجالس سخنرانی ایشان راه یافت. پس از پایان تحصیل، به استخدام آموزش و پرورش درآمد و مدتی در خوانسار، مشغول تدریس شد. در آن شهر، جلسات تفسیر قرآن هفتگی گذاشت و تعدادی از معلمان را جذب نمود. پس از بازگشت به تهران، فوق‌لیسانس را در رشتة آمار گرفت. تدریس در مدرسة کمال را شروع و در سال 1341، ازدواج نمود. در اردیبهشت 1342 دستگیر شد. و پس از پنجاه روز، آزاد گردید و به تدریس در مدارس تهران پرداخت. در سال 1346، همکاری با جمعیت مؤتلفه را آغاز و به سال 1350 مسافرت به فرانسه، ترکیه و سوریه نمود. در 1353، بار دیگر دستگیر و مورد شکنجه‌های شدیدی قرار گرفت و تا سال 1357 در زندان بود. سال 1358، تصدی کفالت وزارت آموزش و پرورش را عهده‌دار شد. سپس به وزارت رسید. در سال 1359، به مجلس شورای اسلامی راه یافت و به رای نمایندگان و حمایت مردم، به نخست وزیری رسید. پس از آنکه مجلس، ابوالحسن بنی صدر را به دلیل بی‌کفایتی برکنار کرد، شهید رجائی به ریاست جمهوری رسید (1360) و در هشتم شهریور 1360، با توطئة سازمان منافقین و انفجار بمب در ساختمان نخست وزیری، به همراه شهید حجت الاسلام دکتر محمدجواد باهنر (نخست وزیر)، به شهادت رسیدند.
موسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی