20 دی 1392
«کربلای 5» آغاز تسلیم دنیا به خواسته‌های ایران
به گزارش خبرگزاری فارس از آبادان، پس از عملیات "کربلای 4" که زمینه‌ساز یک فتح بزرگ در کربلای 5 بود، سنگینی شرایط دشوار پس از "کربلای 4" ضرورت انجام عملیات دیگری را ایجاب می‌کرد. عملیاتی که پیروزی آن تضمین شده باشد و ضمنا از جنبه نظامی و سیاسی بسیار ارزشمند باشد تا آثار نامطلوب عدم فتح "کربلای 4" را جبران کند.
به دلیل دست نیافتن ایران به اهداف پیش‌بینی شده در عملیات کربلای 4، بحران بزرگی برای فرماندهان جنگ به وجود آمده بود، به همین سبب با توجه به آمادگی یگان‌ها و نیروهای داوطلب برای انجام عملیاتی دیگر، طرح عملیات "کربلای 5" در مدتی اندک یعنی 12 روز پس از کربلای 4 ریخته شد.
ناحیه مرزی استراتژیک شلمچه در منطقه شمال غربی خرمشهر واقع شده که از جنوب با اروند رود، از شمال با منطقه عمومی اهواز و از غرب با مرزهای بین‌المللی ایران و عراق، محصور شده است، وجود اروندرود در جنوب آن، دریاچه ماهی و جزایر بوبیان، ویژگی نظامی خاصی را در این منطقه به وجود آورده است و به خاطر نزدیکی جغرافیایی آن با شهر صنعتی بصره، از نظر کارشناسان نظامی، دارای اهمیت فوق‌العاده‌ای بوده است.
ارزشمند‌ترین منطقه موجود "شلمچه" بود که دشمن در آن مستحکم‌ترین مواضع و موانع را داشت، به طوری که عبور از آنها را غیرممکن می‌کرد و با توجه به اصول نظامی شناخته شده و محاسبات کمی، ضریب موفقیت بسیار ناچیز بود و بالطبع تضمین پیروزی از سوی فرماندهان عملیات را غیرممکن می‌ساخت، لیکن ضرورت غیرقابل انکار ادامه جنگ در آن موقعیت و لزوم تسریع در تصمیم‌گیری پس از عملیات کربلای 4 سبب شد که صرفا برای انجام تکلیف و با امید به نصرت الهی، تمام نیروهای خودی اعم از رزمنده و فرمانده برای عملیات بزرگ کربلای 5 آماده شوند.
دشمن با توجه به اهمیت منطقه، زمین شرق بصره را مسلح به انواع موانع و استحکامات کرده بود و با رها کردن آب در منطقه، انجام هرگونه عملیاتی را غیر ممکن ساخته و فضای امنی را برای خود به وجود آورده بود تا بتواند حرکت هر نیروی مهاجم را قبل از دستیابی به خط اول خود سرکوب کند.
رزمندگان شجاع سپاه اسلام در مرحله اول عملیات، با هجومی مرگبار و غافل‌گیرانه به قلب دشمن، شلمچه را آزاد کردند و با گسترش عملیات خود، هر لحظه فاصله خود را با بصره کم کردند به طوری که صدای شلیک مسلسل‌ها مردم شهر را سراسیمه به خیابان‌ها می‌ریزد.
در دومین مرحله این عملیات، رزمندگان اسلام با عبور از موانع ایذایی و بسیار محکم، هجوم سنگین خود را علیه مواضع دشمن آغاز می‌کنند که پاسگاه‌های شلمچه، بوبیان و کوت سواری در این هجوم، آزاد می‌شود، رزمندگان اسلام با هجوم دیگری چندین کیلومتر از جاده آسفالته شلمچه ـ بصره را آزاد می‌کنند و به عمق مواضع دشمن نفوذ کرده، خود را به دژ فولادین بصره می‌رسانند.
این دژ توسط کارشناسان خارجی احداث شده بود که دارای خاکریزهای مثلثی، هلالی، سنگرهای مستحکم بتونی و موانع ایذایی سنگین بود و ساخت آن پنج سال طول کشیده بود.
نخستین خط دفاعی دشمن دژی بود که در یک سمت آن سنگرهای بتونی برای استراحت نیرو و در سمت مقابل، سنگرهای دیده‌بانی و تیربار با مهمات آماده و سنگرهای تانک احداث شده بود، این دژ، دشمن را از موقعیت ممتازی برای اشراف و تسلط کامل بر منطقه برخوردار می‌کرد، در پشت خط اول چند موضع هلالی شکل احداث، که قطر هر یک به 300 تا 400 متر و ارتفاع آن به 5 تا 6 متر می‌رسید.
در پشت مواقع هلالی، برای تردد و استقرار تانک، جاده ساخته شده بود و به این وسیله تانک می‌توانست با استقرار روی مواضع مشخص شده، کل منطقه درگیری را زیر پوشش گلوله مستقیم و تیربار قرار دهد.
دومین خط دشمن به فاصله صد متر از خط اول و به موازات آن احداث، و سیل‌بندی بود به عرض 205 و ارتفاع 4 متر که دارای موضع پیاده، کانال مواصلاتی و مواضع تانک بود، این سیل بند از جنوب جاده آغاز می‌شد و به سمت اروند ادامه داشت.
سومین خط دشمن، خاکریزی بود به موازات خط دوم و دارای مواضع پیاده و تانک که در جلوی آن کانال متروکه‌ای به عرض 4 و عمق 2 متر احداث شده بود، چهارمین رده دشمن در پشت نهر دوعیجی قرار داشت و شامل نهر، دژ و چندین موضع هلالی پی درپی، که بر توانایی دشمن برای مقابله و دفاع می‌افزود.
پنجمین رده دشمن در پشت نهر جاسم قرار داشت، ضمن آنکه در حدفاصل خط چهارم و پنجم، قرارگاه دشمن، خصوصا قرارگاه تاکتیکی سپاه سوم (مقر فرماندهی لشکر 11)، دارای مواضع مستحکمی بود و پدافند مستقل داشت، پس از خط جاسم تا کانال زوجی، مرکز توپخانه، لجستیک و عقبه لشکر 11 قرار گرفته بود و رده ششم و هفتم دشمن شامل کانال زوجی و مثلثی‌های غرب کانال زوجی بود، در منطقه شلمچه، دشمن زمین را به شکل پنج ضلعی درآورده بود، که از استحکامات بسیار پیچیده‌ای برخوردار بود.
گارد ریاست جمهوری عراق با فرماندهی صدام به منطقه اعزام می‌شود و بی‌‌درنگ پاتک‌های سنگین خود را آغاز می‌کند، اما هر بار با تحمل شکست‌های سنگین وادار به عقب نشینی می‌شود.
در مرحله سوم عملیات، رزمندگان اسلام از کنار اروند به مواضع دشمن در محور نهر جاسم هجوم برده، یگان‌های سر در گم دشمن را در عملیات گاز انبری گرفتار کرده و تعدادی از آنها را کشته یا زخمی می‌کنند و با عبور از نهر جاسم و تسلط بر پل‌های ارتباطی، به عمق مواضع دشمن نفوذ می‌کنند.
رزمندگان سپاه اسلام برای آزادسازی مناطق تحت اشغال و دفع تجاوز دشمن و به منظور دستیابی به اهداف والای خود، اقدام به انجام عملیات کربلای پنج در این منطقه نمودند، این عملیات در تاریخ نوزدهم دی ماه 1365 با رمز مبارک یازهرا (ع) در منطقه‌ی شلمچه و شرق بصره آغاز می‌شود.
موقعیت سیاسی و نظامی عراق تضعیف شد و در نتیجه حملات گسترده این کشور به مراکز اقتصادی، صنعتی و مسکونی ایران بار دیگر آغاز شد.
اوضاع جبهه‌های نبرد به سود قوای نظامی ایران تثبیت شد و سپاه پاسداران یکی از ارزنده‌ترین تجارب نظامی خود را کسب کرد.
تلاش‌های بین‌المللی برای پایان دادن به جنگ افزایش یافته و به تصویب قطع نامه 598، که در آن برای نخستین بار تا حدودی نظریات جمهوری اسلامی ایران لحاظ شده بود، در شورای امنیت سازمان ملل انجامید.
حضور گسترده نظامی امریکا و متحدین او در خلیج فارس آغاز شد و یکی از هواپیماهای مسافربری ایران توسط ناوگان امریکا ساقط شد، همچنین تعدادی از حجاج بی‌دفاع ایران توسط رژیم سعودی به شهادت رسیدند.
چیزی که اوضاع را به هنگام انتخاب منطقه عملیاتی پیچیده و دشوار می‌ساخت، این بود که در چنین شرایطی تنها انجام یک عملیات نمی‌توانست راهگشا باشد، بلکه در عین حال عملیات می‌بایست از شرط تضمین پیروزی و همچنین شرایط و ویژگی‌های لازم مناطق آزاد شده به سود جمهوری اسلامی بهره‌مند باشد.
هشت ماه و اندی وقت و سرمایه‌گذاری نسبتا وسیع جمهوری اسلامی (نیروی انسانی، امکانات و غیره) برای طراحی و انجام عملیات گسترده و بخصوص شیوه تبلیغاتی و طرح مساله عملیات سرنوشت‌ساز، تا حد زیادی توقع همگان را نسبت به دستاوردهای عملیات آینده بالابرد و تلقی خاصی را نسبت به سرنوشت جنگ در بین مردم پدید آورد، توقف نبرد در کربلای 4 و اعلام آن به عنوان یک عملیات محدود، ابهاماتی را می‌توانست در اذهان به وجود آورد که تبلیغات ناخوشایندی را در پی داشت.
ولی عملیات کربلای 5 که در ساعت یک و 30 دقیقه بامداد 19 دی ماه 1365 با رمز "یا زهرا (سلام الله علی‌ها)" آغاز شد، انتظارات مردم را برآورده ساخت، این عملیات تا پایان سال 1365 ادامه یافت و به لحاظ مقاومت و جنگندگی نیروهای ایران در شرایط بسیار مشکل و پیچیدگی دژهای مستحکم دشمن، یکی از بزرگترین نبردهای تمام دوران جنگ تحمیلی محسوب می‌شود.
پس از فتح خرمشهر، تسلط بر شلمچه به عنوان یکی از معابر وصولی شهر بصره، در زمره اهداف قوای نظامی ایران قرار گرفت و عملیات کربلای پنج بهترین موقعیت برای عملی ساختن این ایده بود. پیشروی سریع نیرو‌ها از سیل‌بند و مواضع دشمن در شرق "کانال ماهی" بسته و سپس عبور از این کانال و توسعه وضعیت نیروهای خودی، نشانگر غافلگیری دشمن در این محور بود.
اخبار و اطلاعات واصله نیز حکایت از وضعیت نسبتا مناسب و خوب نیرو‌ها می‌کرد. ادامه این تلاش‌ها در روز نخست منجر به تصرف مثلث غرب "کانال زوجی" شد.
همچنین در محور "پنج ضلعی"، تلاش دشمن منحصرا مقاومت در یک قرارگاه فرماندهی تیپ بود و نیروهای رزمنده و زرهی سپاه توانستند بیشتر پایگاه‌های موجود در این محور را به تصرف خود درآورند، درگیری در جزیره "بوارین" در ساعات نخستین عملیات، بیشتر بدین منظور بود که دشمن احساس کند در سراسر خط درگیری وجود دارد تا فرصت تمرکز نیرو را نداشته باشد.
همچنین در پاسگاه "بوبیان" که جناح راست عملیات بود، رزمندگان توانستند آن را به تصرف خود درآورند، در روزهای بعد پاتک‌های سنگین دشمن در منطقه از محورهای مختلف آغاز شد و از طرفی عملیات و درگیری نیروهای خودی نیز ادامه پیدا کرد، در مجموع، مقاومت و ایستادگی نیرو‌ها زیر آتش شدید دشمن، با وجود کمبود مهمات و بسته شدن چند راه تدارکاتی و کمک رسانی بی‌نظیر بود، در محور کانال پرورش ماهی این درگیری‌ها به اوج خود رسید و تنها جاده ارتباطی که به رزمندگان مستقر در این محور آذوقه و مهمات می‌رساند، بی‌وقفه زیر آتش سنگین عراق بود، گذشته از نقش اساسی عملیات کربلای 5 در پیدایش یک امکان تازه برای اجرای آتش پی در پی بر روی شهر بصره، همزمان با جنگ شهرها، تلاشی وسیع‌تر برای انهدام قسمت دیگری از ارتش عراق، (حتی بیشتر از فاو) از جمله دستاوردهای مهم نظامی کربلای 5 بود.
انهدام دشمن در کربلای 5 به مراتب بیشتر از والفجر 8 بود، به گونه‌ای که حتی تحلیلگران غرب ناچار به اعتراف گوشه‌ای از این مسئله شدند. شلمچه به منزله یکی از قویترین دژهای دشمن محسوب می‌شد و این برای ارتش عراق به منزله دیواری غیر قابل نفوذ بود و همین اعتماد بیش از اندازه نسبت به منطقه، تاثیر بسزایی در غافلگیری دشمن داشت، این عملیات با انجام چندین عملیات محدود که بعد‌ها «عملیات تکمیلی» نام گرفت، کامل شد و باعث تثبیت و ترمیم خطوط پدافندی نیروهای ایرانی شد.
به گزارش خبرگزاری فارس، بدین ترتیب کربلای 5 با تقدسی مثال زدنی است همراه و باعث شد معادلات دنیا در خصوص قوای اسلام بر هم خورد و از این تاریخ بود که دنیا به این موضوع اذعان کرد که دیگر این جنگ ثمری برای آنها نداشته و باید هرچه سریعتر از این منجلاب خارج گشته و از معرکه جان سالم به در برند.
جانفشانی رزمندگان اسلام در این عملیات در تاریخ آینده جهان بی‌نظیر خواهد بود و همانا درسی که جوانان ما از نیم روز عاشورا گرفتند، در چنین آوردگاهی به خوبی به عرصه عمل آوردند و عاشورایی دیگر را رقم زدند و دهان مستکبران و یاوه گویان را بر خاک مالیدند.
پاینده باد ایران و فرزندان برومندش، استوار باد اسلام و پیروان استوارش و زنده باد شهیدانی که نامشان توشه راه مومنان و حق‌پیشگان است.
فارس