نگاهی به کتاب «بریتانیا و انقلاب مشروطه ایران»

  این کتاب در واقع بررسی عمیقی از تلاش های بریتانیا در حمایت از انقلاب مشروطیت ایران و مساعی ملی ایرانیان در سال های 1906 تا 1911 میلادی است.
این کتاب تصویرگر تضادها و رویارویی های سیاسی بریتانیا با مداخلات استعماری روسی - انگلیسی در ایران بوده است.
نویسنده برای نخستین بار جنبش مشروطه را نه صرفاً در چارچوب تاریخ ایران، بلکه در عرصه‌ی وسیعه جهانِ آن زمان و در زمینه‌ی متلاطمِ سیاست‌های دول بزرگ و دیپلماسی حفظ منافع و به طور کلی سیاست‌های استعماری و امپریالیستی نگریسته و از سوی دیگر کنش‌ها و واکنش‌های ملت‌ها، سازمان‌ها، گروه‌ها، احزاب و تشکل‌های مبارز و آزادی خواه جهان را در برابر آن و برای دفاع از آن با دقتی انتقادی، نکته سنج و مبتنی بر تاریخ نگاری مدرن امروز، بررسی کرده است.
یکی از امتیازات این کتاب اعتنا و اتکای آن به ارائه سند، مراجعه به آرشیوها در سطح جهان در هر اظهارنظر، و اخذ نتیجه‌هاست و موضع مترقی و عدالت خواهانه‌ی وی نه براساس گرایش‌های شخصیِ عقیدتی، که بر مبنای نص صریحِ اسناد و شواهدِ گویای تاریخی ارائه می‌شود.
کتاب حاضر طرحی وسیع در تاریخ دیپلماسیِ بریتانیا در سال‌های مورد بررسی، و پژوهشی روشنگر و بدیع در آرایش حزبی و دسته‌بندی‌های پارلمانی آن کشور و کنش‌ها و واکنش‌های دولت و پارلمان بریتانیا، مخالفانِ پارلمانی و برون پارلمانی بریتانیا با سیاست رسمی دولت در قبال انقلاب ایران است. از سوی دیگر نویسنده ضمن ترسیم منظره‌ای کلی از اوضاع حساس اروپا، مواضع و منافع دولت‌های بزرگ، نقش خاص و تجاوزگر روسیه‌ی تزاری و خصومت انگلیس و آلمان به عنوان مقدمه و تدارکی برای جنگ جهانی اول و ارتباط آن با انعقاد قراردادی که به تقسیم ایران در دو حوزه‌ی نفوذ انجامید، نشان می‌دهد که جنبش مشروطه ایران در آن زمان موجی از حمایت و همبستگی در میان گروه‌های آزادی خواه جهان بسیج کرد که از نخستین طلیعه‌های انترناسیونالیسم بود و دستاورد مهمّ نهضت مشروطیت همین بود.
بعد از مقدمه‌های کتاب کتاب شامل بخش‌های زیر است:
o پیدایش میراثی گران
o آغازهای نو
o مراسم قربانی و عزم مقاومت
o سازمان یافتنِ مخالفت
o عزم و پیروزی
o مسائل نگران کننده
o تشدید فشار انگلیس و روس و اندک نور امید
o فصل تراژدی
o حاصلِ تلخ
o خشم و نومیدی
o فرجام
o پی نوشت‌ها
o کتابنامه
o نمایه
جان گرنی از پژوهشگران موسسه شرق شناسی دانشگاه آکسفورد درباره این کتاب آورده است : «برای نخستین بار پیچیدگی های جامعه سیاسی بریتانیا در این دوره توسط کسی مورد بررسی قرار گرفته که دانش دقیقی درباره انقلاب مشروطیت ایران داشته است . بنکداریان از طریق روایات بسیار دقیق و متوازن در این زمینه به تاثیر و تاثر متقابل میان ملش یون ایران و حامیان ایشان درخارج از کشور به ویژه در لندن و در وست مینستر پرداخته است . در عین حال از خلال مباحث مطرح شده ، تلویحا بررسی انتقادی ، دقیق و بجایی از دیدگاه های ادوارد سعید شرق شناس غربی ارائه کرده که از این رهگذر، دستاوردهای ارزشمندی در اختیار خواننده می گذارد.»
«بریتانیا و انقلاب مشروطه ایران (1911-1906) سیاست خارجی، امپریالیسم و اپوزیسیون» نوشته منصور بنکداریان با ترجمه کاظم فیروزمند در 760 صفحه به صورت مصور نگاشته شده است.
انتشارات نامک در تهران این کتاب را در سال اخیر در 1100 نسخه منتشر کرده است و به قیمت 360000 ریال به بازار عرضه کرده است.
این کتاب با شماره ثبت 494364 در کتابخانه‌ی شماره‌ی یک مجلس شورای اسلامی موجود است.