انتقال نسخه دیجیتالی اسناد و نسخ خطی از افغانستان به ایران

روسای کتابخانه ملی ایران و آرشیو ملی افغانستان بر سر انتقال نسخه دیجیتالی 13 هزار سند و 7000 نسخه خطی مرتبط با ایران در آرشیو ملی افغانستان نگهداری می شود، به کشورمان در آینده‌ای نزدیک توافق کردند.
به گزارش خبرنگار مهر، نشست خبری مشترک اسحاق صلاحی رئیسی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران و سخی منیر رئیس مرکز نسخ خطی و آرشیو ملی افغانستان شب گذشته 24 تیرماه در محل غرفه این سازمان در نمایشگاه بین المللی قرآن کریم برگزار شد.
در ابتدای این کنفرانس مطبوعاتی صلاحی با اشاره به مشترکات مشترک ایران و افغانستان در حوزه های فرهنگی ابراز امیدواری کرد: روابط کتابخانه ملی ایران و آرشیو ملی افغانستان که تمام نسخ خطی این کشور در آن نگهداری می شود، بیش از پیش توسعه یابد.
وی در ادامه با اشاره به اینکه تا سال 1389 روال برگزاری نمایشگاه قرآن کریم کتابخانه ملی این گونه بوده که منتخبی از نسخ خطی بین رمضان سال قبل و رمضان سال جدید به نمایش گذاشته می شد تاکید کرد: ما در سال 90 عنوان عترت را به این نمایشگاه اضافه کردیم و بر همین اساس علاوه بر نسخ خطی حوزه قرآنی، نسخ خطی مرتبط با نهج البلاغه  و صحیفه سجادیه هم به نمایش گذاشته شد.
رئیس کتابخانه ملی ایران ادامه داد: ما از سال 91 این نمایشگاه را از محل کتابخانه ملی  به نمایشگاه قرآن کریم منتقل کردیم ضمن اینکه از برخی کشورهای جهان اسلام برای نمایش آثار مرتبط با قرآن و رمضان شان در این نمایشگاه دعوت به عمل آوردیم.
به گفته مشاور فرهنگی رئیس جمهور در سال گذشته نسخ خطی سه کشور در نمایشگاه قرآن کریم و در محل غرفه کتابخانه ملی ایران به نمایش گذاشته شده که مهمترین آنها یک قرآن با ترجمه ارمنی بوده است.
صلاحی اضافه کرد: امسال هم آثار 20 کشور به صورت دیجیتالی در اختیار ما قرار گرفت که بخشی از آنها مشتمل بر 73 سند مرتبط با قرآن و رمضان در غرفه کتابخانه ملی در معرض دید عموم قرار گرفته است. همچنین در کنار این بخش نمایشگاهی با عنوان «پنجره ای به آسمان» برپا شده که در آن رمضان و قرآن به روایت مطبوعات دوره قاجار در معرض دید عموم قرار گرفته است.
وی در ادامه در پاسخ به سوال خبرنگار مهر در مورد زمینه های همکاری ایران و افغانستان در آینده یادآور شد: بر اساس آخرین آمار بیش از هفت هزار نسخه خطی مرتبط با ایران در آرشیو ملی افغانستان موجود است و به این نتیجه رسیده ایم که هیچ نسخه مشابهی از این نسخ در ایران وجود ندارد  و لذا اولین همکاری ما با آرشیو ملی افغانستان، دیجیتالی سازی این نسخ خطی است.
رئیس کتابخانه ملی ایران افزود: همچنین بر اساس آن چه مسئولان آرشیو ملی افغانستان به ما گفته اند، 13 هزار سند مرتبط با ایران در این محل نگهداری می شود و قرار شده است که محتوای دیجیتالی این اسناد پس از اسکن و دیجیتالی سازی، به کتابخانه ملی ایران منتقل شود.
وی همچنین گفت: مرکز آرشیو ملی افغانستان برخلاف کتابخانه ملی این کشور حساسیت زیادی نسبت به صیانت از  این آثار نشان می دهند  و ما هم سعی می کنیم در جهت مرمت و نگهداری از میراث مشترک دو کشور ایران و افغانستان، هر اقدامی که بتوانیم انجام دهیم.
صلاحی در خصوص علت منتقل نشدن یک نسخه نفیس خطی از آرشیو ملی افغانستان به ایران برای نمایش در غرفه کتابخانه ملی در نمایشگاه قرآن کریم هم گفت: بر اساس آن چه دوستان افغان به ما گفته اند می بایست بیمه مربوط به این نسخه خطی نفیس تعیین می شد و همچنین کارهای مربوط به ترانسفر آن از دفتر آقای حامد کرزای رئیس جمهوری افغانستان انجام می شد که به دلیل پاره ای مشکلات اداری و تاخیر در انجام برخی مکاتبات، امکان انتقال این نسخه خطی به ایران در حال حاضر فراهم نیست.
مشاور فرهنگی رئیس جمهور اضافه کرد: با این حال دوستان افغان به ما قول داده اند که 6 ماه قبل از شروع نمایشگاه بعدی قرآن کریم این نسخه خطی و مجموعه دیگری از نسخ خطی نفیس موجود در آرشیو ملی افغانستان به کتابخانه ملی منتقل شود.
اسحاق صلاحی همچنین در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه نحوه برپایی غرفه کتابخانه ملی در نمایشگاه به گونه آی است که مخاطب عام تمایلی به  بازدید از آن ندارد گفت:  اساساً مخاطب سازمان اسناد و کتابخانه ملی، عامه مردم نیستند و ما هم غرفه خودمان را متناسب با مخاطبان خاص سازمان بر پا کرده ایم.
در این کنفرانس مطبوعاتی همچنین سخی منیر رئیس آرشیو ملی افغانستان در سخنانی با اشاره به اینکه این پنجمین برای است که به ایران سفر می کند، گفت: من فکر می کردم مخاطبان نمایشگاه قرآن در ایران افراد کهنسال باشند اما در اینجا دیدم که جوان ها بیشتر به این نمایشگاه می آیند.
وی افزود: همچنین هنرهای مختلفی که از قرآن منبعث شده بود و در این نمایشگاه در معرض ید عموم قرار گرفته بود برای من بسیار جالب بود و می توانم بگویم تا کنون نمایشگاهی به این زیبایی ندیده بودم.
رئیس آرشیو ملی افغانستان نیز در توضیح دلیل عدم انتقال نسخه خطی مورد اشاره از کابل به تهران گفت: متاسفانه یک تاخیر در دعوت صورت گرفت و با توجه به معذوریت هایی که آقای کرزای داشتند امکان انتقال این نسخه خطی به ایران میسر نشد.
سخی منیر همچنین در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا در مدت حضور آمریکا در افغانستان اسناد و نسخ خطی موجود در این کشور دچار آسیب شده است یا خیر گفت: در تمام مدت 34 سال اخیر که کشور افغانستان با جنگ همواره دست به گریبان بوده است، اسناد آرشیوی  و نسخ خطی دولتی، هیچ گونه آسیبی ندیده اند اما از نظر تاثیر این اتفاقات بر کتابخانه ها در کتابخانه های خصوصی متعلق به اشخاص که در برخی از آنها آثار ملی هم نگهداری می شود، من نمی توانم این مساله را انکار کنم. واقعیت این است که این قبیل اسناد آسیب زیادی دیده است.
رئیس آرشیو ملی افغانستان در ادامه از انتقال 500 هزار سند ملی مرتبط با این کشور از بریتانیا تا کمتر از سه ماه دیگر خبر داد و گفت: ما تلاش می کنیم نسخه دیجیتالی 7500 نسخه خطی مرتبط با  ایران را نیز به ایران منتقل کنیم و چنانچه در اسناد کتابخانه ملی بریتانیا نیز اسنادی درباره ایران و تمدن ایرانی وجود داشته باشد، آنها را اسکن کرده و به ایران منتقل کنیم.
وی در پایان سخنانش ابراز امیدواری کرد دو کشور ایران و افغانستان بتوانند با همکاری یکدیگر در توسعه تمدن آسیایی تلاش کنند.