اهمیت فناوری هسته ای در حفاظت از آثار تاریخی

رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گفت: برای حفاظت از آثار تاریخی نیازمند استفاده از فناوری های جدید بویژه فناوری هسته ای هستیم.

مسعود سلطانی فر در حاشیه سمینار کاربردهای فناوری هسته ای در پژوهش های میراث فرهنگی که در محل سازمان انرژی اتمی برگزار شد،، افزود: ایران از سابقه و هویت فرهنگی و تاریخی و تمدنی حدود 10 هزار ساله برخوردار است و باستان شناسان کشور پیش بینی می کنند حدود 800 هزار تا یک میلیون بنا، سایت و محوطه تاریخی در کشور وجود داشته باشد.

وی با بیان اینکه آثار به جا مانده از حوزه فرهنگی ایران در خارج از مرزهای ایران خیلی بیشتر است، ادامه داد: در 85 سال گذشته و از زمان تصویب اولین قانون حفظ و حراست از بناهای تاریخی و عتیقه جات تا کنون حدود 130 تا 140 هزار مکان، بنا و محوطه شناسایی شده و تاکنون توانستیم 32 هزار اثر را به عنوان میراث ملی ثبت کنیم.

به گفته معاون رئیس جمهوری، با پنج موردی که در خلال فعالیت این دولت در یونسکو ثبت شده، تاکنون 21 اثر از ایران در فهرست میراث جهانی در یونسکو ثبت شده است.

سلطانی فر افزود: البته بضاعت فرهنگی ما خیلی بیشتر است اما با توجه به اینکه از سال 2007 هر کشور سالانه می تواند یک اثر تاریخی و یک اثر طبیعی را به ثبت برساند، بیش از 60 بنای ما در فهرست انتظار یونسکو قرار دارد؛ در حالیکه می توانیم سالانه 10 اثر را به عنوان میراث جهانی به ثبت برسانیم و رتبه ایران به رتبه های بالاتر ارتقا دهیم.

وی با بیان اینکه ایران دارای بضاعت فرهنگی و تاریخی بسیار زیادی است، تصریح کرد: شهر سوخته در شهر زابل در استان سیستان و بلوچستان از جمله مناطق تاریخی است که سابقه حیات در این منطقه به 5200 سال قبل باز می گردد همچنین در این منطقه آثار و نشانه های یافت شده که حکایت از اولین عمل جراحی چشم و با کارگیری چشم مصنوعی دارد.

معاون رییس جمهوری افزود: در کاوش هایی که تاکنون در این منطقه انجام شده، کمتر آلات و ادوات جنگی کشف شده است و موزه ای که بنا شده بیشتر با زندگی اجتماعی مردم و ارتباطات بین انسانها مرتبط است، همچنین از شهر سوخته که 151 هکتار وسعت دارد تاکنون فقط پنج درصد مورد کاوش قرار گرفته و 95 درصد از این محوطه دست نخورده باقی مانده است.

وی ادامه داد: آثار و نشانه های کشف شده از این منطقه به اندازه ای باارزش است که یونسکو آن را در فهرست میراث جهانی به ثبت رسانده و به گفته باستان شناسان، کاوش و حفاری در این شهر 90 تا 130 سال زمان نیاز دارد.

رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گفت: تخت جمشید به عنوان یکی از مهمترین آثار فرهنگی و تاریخی شناخته می شود و محوطه ای که در حال حاضر مورد بازدید گردشگران قرار می گیرد، مجموعه محدودی از 5.12 هکتار محوطه تخت جمشید است که البته این مجموعه با حریم و حاشیه آن 25 هکتار وسعت را در بر می گیرد، این محوطه دارالحکومه شهر پارسه بوده است که مساحتی معادل 300 تا 600 هکتار داشته است.

وی اضافه کرد: دیوار گرگان نیز از دیگر آثار تاریخی مهم کشور است که از ساحل دریا آغاز می شود، این دیوار 200 کیلومتر بوده و در طول سالیان گذشته بخشی از آن تخریب شده است.

معاون رئیس جمهوری به محوطه شمی در استان خوزستان اشاره کرد و گفت: این محوطه همانند تخت جمشید و چه بسا بزرگتر و ارزشمندتر است.

سلطانی فر با بیان اینکه برای کاوش های مختلف و تعیین سن اشیای تاریخی باید از فناوری جدید استفاده کنیم، افزود: سازمان میراث فرهنگی و سازمان انرژی اتمی از دهه 60 در زمینه سال یابی و تعیین سن اشیا و مکان های تاریخی همکاری می کنند.

وی ادامه داد: از هر امکانی استفاده می کنیم تا مشخصه کامل مربوط به زمان ساخت مصالح، بناها و نحوه حراست از آنها را مشخص کنیم.

معاون رییس جمهوری خاطرنشان کرد: در سال های اخیر بویژه بعد از جا به جایی پژوهشگاه میراث فرهنگی که از تهران به شیراز منتقل شد و بعد از دو سال متوجه شدند اشتباه کردند و به تهران بازگرداندند، بسیاری از اشیا و تجهیزات از بین رفته بود و تلاش کردیم این تجهیزات را جایگزین کنیم.

رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خاطرنشان کرد: تمهیدات لازم را متناسب با امکانات و منابعی که داریم در پیش می گیریم و به سمتی می رویم که به عنوان کشور صاحب تکنولوژی اقدام کنیم.

به گفته وی، ایران از طرف سازمان یونسکو کارهای کارشناسی کشورهای منطقه را انجام می دهد و قرار است در زمینه حفظ، بازسازی و نجات بخشی بناهای کشور های همسایه مثل سوریه و عراق که در اثر جنگ دچار صدمات جدی شده اند، نقش جدی داشته باشیم.

سلطانی فر گفت: برای این منظور، هم از جهت نیروی انسانی و هم تجهیزات، خود را آماده می کنیم تا نقش آفرینی مناسبی داشته باشیم.