غلامرضا خارکوهی در گفتگو با مهر عنوان کرد

ماتم واندوه گلستانی هادرهجرامام خمینی

عزاداری های خودجوش۵۰روزادامه داشت

/

خبرگزاری مهر، گروه استان هاگرگان- تاریخ نگار کشور با بیان این که امام راحل محبوبیت اجتماعی فراوانی داشت و همراه و همگام مردم بود، گفت: با شنیدن خبر ارتحال ایشان در جای جای گلستان مراسم عزاداری برپا شد.

ساعت هفت صبح روز ۱۴ خرداد و یک خبر غم بار. «روح بلند پیشوای مسلمانان و رهبر آزادگان جهان، حضرت امام خمینی به ملکوت اعلی پیوست». با شنیدن این خبر ایران غرق در اندوه و ماتم شد و همه بهت زده بودند.

آیین سوگواری در شهرها و روستاهای کشور برگزار و هر کس به شیوه خاص خود عزاداری می کرد. در گلستان هم مردم ولایت مدار مراسم مختلفی برپا کردند.

برای بازخوانی حوادث این روز خبرگزاری مهر با «غلامرضا خارکوهی»، تاریخ نگار گلستانی، گفتگویی ترتیب داده که در ذیل خواهد آمد.

* از وقایع ۱۴ خرداد بگویید.

ارتحال امام خمینی (ره) ناگوارترین خبر تاریخ ایران بود که ساعت هفت صبح روز ۱۴ خرداد ۱۳۶۸ در رادیو و تلویزیون اعلام شد.

با شنیدن این خبر همه حیران شده و در کسانی که می خواستند به محل کار خود بروند و بازاریان و دانش‌آموزان و دانشجویان از نیمه راه برگشتند.

خبر فوت امام (ره) در گرگان و گلستان و در کشور و جهان بازتاب وسیعی داشت، وقتی این خبر اعلام شد مردم بهت زده شده و گریه و ناراحتی کردند. همه سرگردان و اشکبار زانوی غم گرفته و ناراحت بودند.

صبح همان روز بازار و کسب و کارها تعطیل شد و مردم به مساجد رفته و نوحه سرایی و سینه زنی کردند و در نمازخانه های ادارات هم مراسم سوگواری برپا بود.

* حال و هوای کوچه و خیابان های شهر چگونه بود؟

پرچم های سیاه در سراسر کوچه‌ها و خیابان‌ها برافراشته و تصاویر و عکس‌های امام (ره) هم با روبان مشکی آذین شده بود. فضای سنگین و غمناک و دردآلود بر گلستان حاکم بود که زبان در برابر آن همه حزن و اندوه الکن می‌شود.

مردم شعار می‌دادند: «عزا عزا است امروز روز عزاست امروز، خمینی بت شکن پیش خداست امروز» و یا «عزا عزا است امروز روز عزاست امروز، مهدی صاحب زمان صاحب عزاست امروز».

* چه مراسمی در گلستان برگزار شد؟

در ۱۶ خرداد همزمان با تشییع پیکر امام (ره) در تهران، انبوه گرگانی ها هم در میدان وحدت (شهرداری) جمع شده و به سمت چهارراه میدان راهپیمایی کردند و سپس به سمت مصلی گرگان رفته و به سینه زنی و عزاداری پرداختند. در این مراسم آیت الله نورمفیدی در خصوص شخصیت امام (ره) سخنرانی کرد.

در مراسم سوگواری ۱۶ خرداد در گرگان حدود ۵۰ نفر از مردم در سوگ امام بی‌حال شده و از هوش رفتند، چنین وضعیتی در کشور هم حاکم بود.

به مدت بیش از ۵۰ روز و به صورت پیوسته، هر روز در شهرها و روستاها و محلات استان گلستان مراسم سوگواری و عزاداری امام (ره) برپا بود.

این مراسم خودجوش و مردمی بود و با اینکه ستادی برای بزرگداشت رحلت امام (ره) در گلستان شکل گرفته بود تا برنامه ها را مدیریت کند اما مردم اکثر برنامه‌ها را به صورت خودجوش و خود انگیخته برگزار کرده و همه در این مراسم مشارکت داشتند.

در گلستان ممکن بود در یک روز ۲۰۰ مراسم در جای جای استان برگزار شود و همه مردم در آن مشارکت می کردند، ایستگاه صلواتی و نمایشگاه برپا شده و جزوات و وصایای امام چاپ می‌شد. صدا و سیما هم، هر روز و هر شب برنامه داشت، مردم سیاه پوش بودند و بزرگترین مراسم بزرگداشت یک رهبر در طول تاریخ برگزار شد.

* زمان بستری امام (ره) در بیمارستان چه بر مردم گذشت؟

حال امام از اواخر اردیبهشت ماه ۶۸ نامساعد شد و رادیو و تلویزیون و مطبوعات اعلام کرده بودند که ایشان به بیمارستان منتقل شده اند و از آن زمان تا لحظه فوت که دو هفته بستری بودند، مردم لحظه به لحظه اخبار را پیگیری می کردند تا از حال ایشان مطلع شوند.

وقتی اعلام شد حال امام نامساعد شده و برای ایشان دعا کنید، مردم در خانه‌ها، مساجد و اماکن عمومی برای شفای امام دعای توسل برپا می‌کردند. همه منتظر سلامتی امام (ره) بودند و هیچکس انتظار فوت ایشان را نداشت.

مردم شهر و روستا، از اقشار مختلف، همه و همه ناراحت بودند؛ امام برای مردم ایران تنها یک رهبر، رئیس حکومت و یا یک مقام اجرایی نبود، وی محبوب دل مردم بود و برای همین است که جامعه شناسان خارجی بارها گفتند که ایشان شخصیت کاریزما داشت.

* گلستانی ها برای شرکت در تشییع پیکر امام به تهران هم رفتند.

مراسم تشییع پیکر امام (ره) در مصلی تهران برگزار شد، در آن زمان بنده و تعداد زیادی از مردم گلستان به سمت تهران رفتیم و در این مراسم شرکت کردیم، با آنکه وسایل ایاب و ذهاب مانند اکنون فراهم نبود ولی مردم از سراسر گلستان آمده بودند.

آن روز بزرگترین تجمع تاریخی برای تشییع پیکر یک رهبر در دنیا رقم خورد. جمعیت زیادی آمده بودند و همین انبوه جمعیت باعث شد که پیکر امام با مشقت فراوان دفن شود و از آن پس محل دفن امام قبلگاه دل مردم ایران شد.

* امام (ره) چه ویژگی های شخصیتی داشتند؟

امام تنها یک رهبر، رئیس حکومت و یا یک مقام اجرایی نبود، وی محبوب دل مردم بودامام خمینی (ره) محبوبیت اجتماعی فوق‌العاده‌ای داشت و در تاریخ ایران هیچ رهبر مذهبی به اندازه امام چنین محبوبیتی نداشت.

امام در همه صحنه‌ها و لحظات از ابتدای مبارزات ۴۱ تا زمان فوت همراه و همگام و هم دل مردم بود و سعی می کرد مردم را راضی نگه دارد.

ایشان دنبال خدمت و حل مشکلات مردم بود و با وجود اینکه کشور ۱۰ سال درگیر دفاع مقدس و درگیرهای داخلی ناخواسته بود، با این وجود کشور را به خوبی اداره می‌کرد و نگذاشت به مردم فشار بیاید.

در اوج درگیری های نظامی در کشور ارزانی و فراوانی و آرامش بود و رسیدگی به امور مردم و رفع گرفتاری های آنها انجام می‌شد.

مسئولان اجرایی هم در آن زمان حداکثر توان خود را برای خدمت به مردم به کار می گرفتند و مثل سایر مردم ساده زیست بودند.

* در خصوص آثار و وصایای امام توضیح دهید.

پیام ها و کتب امام (ره) هدایتگر ما است، ۲۲ جلد صحیفه امام، مجموعه رهنمودهای ایشان برای کشور است که می‌تواند راه‌گشا مشکلات باشد.

وصیت نامه ایشان هم که یک کتاب ۵۰ صفحه‌ای است در زمینه‌های مختلف فرهنگی، آموزشی، تربیتی، اقتصادی و غیره نظرات خود را بیان کرده که اگر به این وصایا عمل شود راه سعادت و پیشرفت و آبادانی از نظر معنوی و مادی در کشور باز خواهد شد.

سخنان و اندیشه‌های امام (ره) راه نجات کشور است و اگر به این وصیت‌نامه توجه و اجرایی شود، مشکلات اقتصادی، مادی، فرهنگی و سیاسی کشور برطرف خواهد شد.

توجه به محرومان، ایجاد اشتغال برای جوانان، رسیدگی به مشکلات خانواده ها و جلوگیری از گرانی و تورم از جمله وصایای ایشان است.

* بعد از انتخاب جانشین امام (ره) چه شد؟

بعد از انتخاب آیت الله خامنه ای به عنوان رهبر جدید، آرامش بر جامعه حاکم شد زیرا مردم نگران بودند بعد از امام (ره) چه اتفاقی در کشور می افتد؟ با انتخاب آیت الله خامنه ای تمام نگرانی ها برطرف شد، مخصوصاً که ایشان شاگرد امام راحل و مورد علاقه ایشان هم بودند.

در آن زمان با وجود آنکه جنگ به اتمام رسیده بود اما همچنان نیروهای ایران در جبهه بودند تا مبادا نیروهای دشمن پیشروی کنند. برای رفع نگرانی ها تعداد زیادی نیروی نظامی داوطلب از استان گلستان در همان زمان به جبهه غرب و جنوب کشور رفتند تا از کشور دفاع کنند.

* شما در زمینه رحلت امام کتابی هم تألیف کرده اید؟

بنده حوادث ارتحال امام (ره) در گلستان را به صورت روزانه از همان زمان جمع‌آوری کرده که در حد دو کتاب و حدود ۵۰۰ صفحه و همراه با اطلاعیه های فوت ایشان است که امیدوارم بتوانم آن را با حمایت یک حامی به چاپ برسانم.