انگلیس از دیدگاه آیت الله کاشانی

 نوشته زیر برگزیده ای از اظهارات آیت الله سیدابوالقاسم کاشانی در حوادث منجر به ملی شدن صنعت نفت و خلع ید از انگلیس است.
....مردم ایران میل ندارند هیچ دولت بیگانه ای یا عمال دولت اجنبی در کارهای داخلی مملکت ما دخالت کنند ولی عمال انگلیسی ها در انتخابات ما دخالت می کنند من سیاست انگلستان را همیشه برای ممالک اسلامی پرضرر دیده ام و از بس شاهد مشقات و رنجهایی بوده ام که برادران مسلمان و هموطن ایرانی از سیاست انگلیس دیده اند حاضر نیستم حتی با انگلیسی ها روبرو شوم. (ایران، کوه آتشفشان، حسنین هیکل، ترجمه سیدمحمد اصفیایی، قسمت ضمایم کتاب، ص 184 به بعد)
دولت انگلیس در مدت پنجاه سال در امور ایران مداخلات ناروا کرده این دولت به هیچ وجه خود را پایبند به استقلال و احترام به دولتها نمی نماید. در سابق دولت روسیه تزاری با انگلیسی ها همدست بود. در شمال ایران روسها و در جنوب ایران انگلیسیها بودند و مظالم بی شماری مشترکا نسبت به ملت رنجدیده ایران می کردند. پس از جنگ بین الملل اول یک بار دیگر ایران تحت نفوذ سیاسی انگلستان قرار گرفت... من از سن 20سالگی دارای افکار آزادیخواهانه بوده ام و از استعمار و ظلم و تعدی که برخلاف حق خدادادی به جامعه بشری می شود بیزار و متنفر بوده ام و ابراز مخالفت کرده ام. در بین النهرین علیه سیاست تجاوزکارانه انگلیسیها مبازره کردم و برای نجات آن خطه از شر استعمار انگلیس با سایر آزادیخواهان همکاری نمودم سپس به ایران آمدم و پس از 30 سال زحمت و مشقت متوالی به خواست خداوند متعال، ملت ایران را بیدار کردم و با همکاری سایر رهبران موفق به ریشه کن نمودن نفوذ سیاسی انگلستان از این مملکت شدم... شهرت من روی اصل مجاهدات و مبارزات شدید و متمادی من علیه سیاست استعماری بریتانیا بوده است... ملتهای جهان اعم از مسیحی و مسلمان بایستی دست به دست هم بدهند و مظالم دولتهای استعماری را از هر ناحیه و به هر وسیله هر کس که باشد برطرف کنند. تا زمانی که سیاست استعماری در دنیا باقی است جنگهای خانمانسوز و فناکننده جامعه بشری از دنیا محو نابود نخواهد شد. اگر ریشه استعمار و استثمار از جهان برکنده شود قطعا دنیا روی سعادت خواهد دید و ملتها در رفاه و آسایش دائمی به سر خواهند برد (مجموعه مکتوبات، سخنرانیها و پیامهای آیت الله کاشانی، ج دوم، صفحات 15 به بعد) دولت انگلستان سالهاست که برای تسخیر سیاسی و اقتصادی کشورهای خاورمیانه یک مکتب استعمار و استثمار داشته است اگر روش سیاسی انگلستان در ایران و سایر کشورهای خاورمیانه با تجاوز و تعدی و ظلم توام نمی بود دولت آن کشور این قدر مورد نفرت و کینه مردم خاورمیانه و به خصوص ایرانیان نبود... در نتیجه سیاست ظالمانه انگلستان طی سالهای متمادی اگر امروز کسی به سیاست آن کشور اظهار علاقه کند منفور و مبغوض مردم خواهد شد... پس از سقوط حکومت تزارها اتکاء تمام افراد و اشخاصی که بر دوش مردم زحمتکش این مملکت سوار شده و تعدی می کرده اند فقط و فقط به انگلستان و سیاست استعماری آن کشور مربوط می شود. در طول تاریخ تمام عمال خائن در ایران چه در دستگاه دولت و چه خارج از دستگاه دولت متصل به یک رشته بوده اند و سران رشته هم در سفارت انگلیس بوده اند. اگر انگلیسی ها از خائنین ایران حمایت نمی کردند سالها بود مردم تمام آنها را نابود کرده بودند زیرا تعداد خائنین کم ولی حمایت انگلستان از آنها زیاد بوده است... برای اینکه به میزان عدم رضایت مردم ایران نسبت به سیاست استعماری بریتانیا بهتر پی ببرید یادآوری می کنم که در اوایل جنگ جهانی دوم که من در بازداشت انگلیسی ها بودم و ارتش انگلیسی و سایر متفقین در مملکت ما حضور داشتند مردم ایران مرا به نمایندگی خود در مجلس انتخاب کردند و اگر سوابق مبارزات من با سیاست استعماری بریتانیا در نظر گرفته شود، انتخاب من به نمایندگی مردم تهران آن هم در چنان وضع و موقع دشواری در حقیقت یک رفراندوم برای سنجش میزان عدم رضایت مردم ایران از سیاست استعماری انگلستان است. (روزنامه اطلاعات 20 و 21 مرداد 1330) یکی از خوشبختی های ملت ایران آن است که قطع معاملات با انگلیسی ها بشود. اولا ایران محاصره اقتصادی نمی شود و از تمام دنیا اجناس به نازل ترین قیمت در دسترس ایران قرار خواهد گرفت... دوران حکومت زور، دیگر سپری شده... اگر فشار اقتصادی بر ما وارد آورند، نه تنها در ایران معامله با آنها به کلی از بین می رود، بلکه شاید تمام ممالک اسلامی را وادار کنیم با انگلیسیها قطع معاملات کنند و یقین است که خطر و ضرر این کار برای انگلیسی ها از حد و حساب خارج خواهد شد.

روزنامه کیهان 28 مرداد 1388 به نقل از: دکتر سید جلال الدین مدنی، تاریخ تحولات سیاسی و روابط خارجی ایران