وقتی حسنعلی منصور و شریف امامی درگیر شدند

خبرگزاری دفاع مقدس: "جعفر شریف امامی" فرزند محمدحسین معروف به حاج شیخ نظام العلماء در سال 1289 هجری شمسی در تهران به دنیا آمد. پدر جعفر در کسوت علما بود و در دستگاه نظام الاسلام (در برخی از اسناد، عموی وی معرفی شده) - امام جمعه تهران - خدمت می کرد.

شریف امامی در مدرسه شرف تهران درس می‌خواند و پس از سپری کردن دوران ابتدایی، در مدرسه ایران و آلمان ادامه تحصیل داد و سپس به توصیه امام جمعه تهران به همراه محصلین اعزامی به آلمان به آنجا رفت و افزون بر 18 ماه در رشته مربوط به راه آهن تحصیل کرد و در سال 1309 به تهران بازگشت. پس از استخدام در وزارت راه، در منطقه جنوبی راه آهن به عنوان معاون سرکارگر قسمت نصب، مشغول به کار شد و پس از طی مراحل مختلف، به ریاست کل جریه راه آهن رسید.

در 8 شهریور 1332، قوای شوروی و انگلیس تعداد زیادی از رجال ایران و افسران ارتش، کارکنان بنگاه راه آهن دولتی ایران و روزنامه نگاران را به اتهام همکاری با آلمان‌ها و تشکیل ستون پنجم در ایران، توقیف و زندانی نمودند و آنها را به اراک انتقال دادند. در میان بازداشت شدگان، جعفر شریف امامی به عنوان یکی از متهمان حضور داشت.

شریف امامی در کارنامه شغلی خود دارای پست‌های مختلفی می‌‍باشد که از جمله آنها می‌توان به: مدیر کل بنگاه مستقل آبیاری، معاونت فنی و عضویت در هیأت مدیره راه آهن، معاون وزارت راه و سرپرستی راه آهن دولتی، اشاره کرد. وی همچنین در دوره صدارت رزم آرا که 8 ماه به طول انجامید، ابتدا به عنوان سرپرست وزارت راه و پس از دو ماه و نیم به عنوان وزیر راه معرفی شد.

جعفر شریف امامی در اسفند1332 و در دور مجلس سنا به عنوان سناتور انتخابی تهران به مجلس سنا رفت.

وی همچنین در سال 1335 در 46 سالگی با دختر معظم السلطان ازدواج کرد که حاصل آن سه فرزند به نام های شیرین، سیمین و علی بود.

با تشکیل سازمان اطلاعات و امنیت - ساواک - ارزیابی از رجال مملکتی نیز آغاز شد و شریف امامی در اولین ارزیابی این گونه معرفی شد: «اجتماعی و علاقه‌مند به کار خودش می‌باشد. دوستان در او نفوذ دارند و توصیه آنها را در کار می‌پذیرد... چون فامیل او، فامیل روحانی است و در خانواده‌ای روحانی بزرگ شده، طبع مسلمانی دارد.»

شریف امامی با برکناری منوچهر اقبال از نخست وزیری توسط شاه، در 5 شهریور 1339 به جای او منصوب می‌گردد. وی با اخذ فرمان نخست وزیری و معرفی هیأت وزیران، طی نامه‌ای از محمدرضاپهلوی تقاضای اضافه نمودن سِمت نائب نخست وزیر به کابینه را کرد که در پاسخ به او نوشته شد: در مورد اضافه نمودن سِمت نائب نخست وزیری، شاهنشاه امر و مقرر فرمودند این مطلب سابقه‌ای ندارد.

شریف امامی در دوره صدارت خود توانست با خروشچف ارتباط برقرار کند و سبب قطع تبلیغات رادیو مسکو علیه ایران گردد.

اردیبهشت 1340 جمع زیادی از دبیران و آموزگاران کشور در اعتراض به کمی حقوق دست به اعتراض زدند. فرهنگیان تهران در میدان بهارستان جمع شدند و تقاضای ترمیم حقوق کردند. اما برخورد نیروهای پلیس و تیراندازی به سوی آنان باعث کشته شدن یکی از معلمین به نام عبدالحسین خانعلی گردید که تشییع پیکر او نیز مبدل به تظاهراتی همراه با سخنرانی‌های تند و بی پروا شد و متعاقب آن، دولت شریف امامی در مجلس شورای ملی استیضاح و باعث شد که او باعصبانیت مجلس را ترک کند و پس از استعفاء از نخست وزیری، علی امینی مأمور تشکیل کابینه گردد.

گزارش شریف امامی پس از استعفا به دوستان خود چنین است: «از روز اول تصمیم داشته به مجرد اینکه با ناملایماتی روبه رو شد، از کار کناره‌گیری کند زیرا یقین حاصل کرده بود که اگر نظر مقام شامخ سلطنت نسبت به ایشان مساعد باشد، ناملایماتی به وجود نمی‌آید.»

در حاشیه این گزارش تحلیل شد: «نقش مجلس در برابر دولت وی و عمل مأمورین انتظامی که بدون موافقت وی به طرف معلمین تیراندازی کردند، نشان می‌داد که بازی پشت پرده علیه ایشان جریان دارد و ناگزیر تصمیم به استعفا گرفت.»

احمد آرامش (رهبر گروه ترقی‌خواهان و شوهرخواهر شریف امامی و از اعضای اصلی لژ فراماسونری در ایران که در دولت وی به عنوان وزیرمشاور و قائم مقام نخست وزیر در سازمان بودجه بود) در این باره می گوید: دولت شریف امامی را کودتای سفید آمریکایی‌ها ساقط کرد و همین کودتای سفید، دولت آقای امینی را مصدر کار نموده است. عامل اصلی این کودتا، کلنل اسمیت و کلنل یاتسویچ آمریکایی بودند.... از ابتدا سیاست آمریکا نسبت به دولت شریف امامی نظرخوبی نداشت و علت این کودتا نیز مستحضرشدن آمریکایی‌ها از تلاش شریف امامی برای گرفتن امتیازاتی بود که در جهت منافع آمریکا نبود که به همین دلیل به وسیله دو نفر ذکرشده که نامشان در بالا آمد، موجبات سقوط دولت شریف امامی فراهم شد.

شریف امامی پس از برکناری از سِمت نخست وزیری، در شهریور 1333 حزبی به نام «جمعیت ایرانی طرفدار حکومت جهانی» متشکل از هیئتی 7 نفره شامل: جعفر شریف امامی، احمد متین دفتری، جلال عبده، محمدسجادی، خواجه نوری و اشرف احمدی را ایجاد می‌نماید. جلسات این حزب در روزهای دوشنبه درمحل مجلس سنا برگزار می‌شد.

متعاقب آن یکی از نمایندگان مجلس سنا به نام سناتور رضا جعفری گفت: حسنعلی منصور که در این زمان در پست نخست وزیری قرار داشت، خیلی مایل بود تا عده ای از سناتورها عضو حزب ایران نوین شوند ولی شریف امامی از شاه خواسته، مجلس سنا در جریانات سیاسی کشور بی‌طرف بماند و سناتورها استقلال خود را در پارلمان حفظ کنند.

ولی حسنعلی منصور این حرکت را بازنتابید و گزارشی علیه شریف امامی تهیه کرد. وی در این گزارش آورده است: «شریف امامی علاوه بر حقوقی که رسماً در هر ماه از مجلس سنا، بانک توسعه صنعتی و معدنی ایران، بنیاد پهلوی و اتاق صنایع دریافت می کند، از چندکارخانه ملی مانند کارخانه شاه پسند و غیره مبالغی به عنوان مشاور دریافت می کند که مجموعاً در ماه حدود یکصدهزارتومان می شود.»

ارسال این گزارش به محمدرضا پهلوی سبب ایجاد اختلاف میان شریف امامی و حسنعلی منصور گردید که درنهایت، از آنجایی که شریف امامی در سنا حضور داشت و از نفوذ قابل توجهی نیز در میان سناتورها برخوردار بود، برای استیضاح و برکناری حسنعلی منصور از نخست وزیری تلاش فراوانی کرد که با کشته شدن وی، عملاً شریف امامی نیز به هدف خود می‌رسد.

جعفر شریف امامی را می‌توان از معدود رجال سیاسی عصرپهلوی دانست که در سال های 1330- 1357، شخصیتی قدرتمند و موثر در عرصه سیاست و حکومت بوده است. رشد او در گرو موقعیت احمد آرامش و سپس عضویتش در تشکیلات فراماسونری بود. وی با تشکیل حزب« جمعیت ایرانی طرفدار حکومت متحده جهانی» که دارای خمیرمایه های تفکر ماسونی بود، در اسفند1343 رسماً به لژ فراماسونری تهران می پیوندد.

وی در اولین تلاش، عده ای از رجال کشور را برای گردهمایی به باشگاه دانشگاه دعوت کرد و دوماه پس از آن، مجمع عمومی آن را در همان محل و با حضور حدود 170عضو، تشکیل داد.

شریف امامی از جمله فراماسونرهایی به شمار می رود که از تشکیلات فراماسونری حقوق دریافت می کرد و به عنوان استاد اعظم لژهای ایرانی با استادان اعظم لژهای جهان رابطه داشت.

شریف امامی که ریاست لژهای فراماسونری را نیز برعهده داشت طی بخشنامه ای که به تمام اعضای لژ صادر کرده بود، همگان را موظف به پرداخت 10 هزار ریال جهت کمک به احداث ساختمان فراماسونری کرده بود. در مدت یکسال  20 میلیون ریال جمع آوری شد ولی هیچ اثری از ساختمان نبود و یکی از پاسخ هایی که به افراد درخصوص علت عدم شروع به کار ساختمان داده می شد، این بود که مگر با این پول می شود ساختمان ساخت.

جعفر شریف امامی همچنین در ردیف اول خائنان و جانیان رژیم پهلوی قرارمی گیرد، خاصه آنکه درجریان تصویب «کاپیتولاسیون» مقام ریاست مجلس سنا و در کشتار وسیع مردم در قتل عام «هفده شهریور» برصندلی صدارت تکیه زده بود.

شریف امامی با آنکه در روزهای پایانی حکومت پهلوی با عنوان «دولت آشتی ملی» به میدان آمد تا با فریب، مسیرانقلاب اسلامی را منحرف کند، اما هوشیاری رهبرانقلاب و بیداری امت اسلامی، این توطئه را نیز نقش برآب کرد.

زمانیکه دیگر امیدی به رژیم پهلوی نبود، شریف امامی نیز مانند بسیاری از رجال دیگر شاهنشاهی به همراه نشان‌های مختلفی که از شاه و دیگر کشورها دریافت کرده بود، ایران را ترک و به سوی اروپا رفت. در خصوص خروج وی از کشور گفته شد: «باوجودی که شریف امامی ممنوع الخروج و تحت تعقیب بود به دستور بختیار و باوساطت منوچهر آریانا از ایران فرار کرده است.»

شریف امامی درنهایت به آمریکا رفت و در نیویورک اقامت گزید و 20 سال پس از پیروزی انقلاب اسلامی در 26خرداد 1377 در همانجا مُرد و در گورستانی در حومه نیویورک به خاک سپرده شد.

شرح و تفصیل کارنامه سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و... شریف امامی نیاز به کاری گسترده و همه جانبه دارد که از حوصله این گزارش کوتاه خارج می باشد و این گزارش تنها به بخش کوچکی از زندگی پیدا و پنهان وی پرداخته است لذا لازم به پژوهش بیشتر در این باره می‌باشد.