افشا شدن قتل امیرکبیر در کتاب «حقایق‌الاخبار ناصری»

خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)- آناهید خزیر، دبیر سرویس اجتماعی و سیاسی، تاریخ و جغرافیا: کتاب «حقایق‌الاخبار ناصری» در ذکر احوال و اخبار ایل قاجار و وقایع دوران محمدحسن خان، فتحعلی شاه، محمد شاه و ناصرالدین شاه قاجار است و نسخه خطی آن به شمار سند 2259 در کتابخانه کاخ گلستان نگهداری می‌شود. این کتاب نفیس دارای ابعاد 5/19 در 8/29 سانتی‌متر(نزدیک به قطع رحلی رایج) و به خط نستعلیق نیم دو دانگ و کتابت بسیار خوش است.

نسخه خطی حقایق‌الاخبار ناصری در سال 1276 هجری قمری توسط محمدجعفر حسینی خورموجی ملقب به حقایق‌نگار کتابت شده است. جلد این کتاب مقوای روکش تیماج گلی رنگ با جدول زرین و اندرون جلد کاغذ ابری گلدار به رنگ خاکستری تیره و روشن است. حواشی دو صفحه اول و میان سطرها طلا و گل و بوته‌اندازی زرین با تحریر مشکی بسیار زیبا است.

کاغذ کتاب مذکور فرنگی آهار مهره و مجدول کمند دار زرین و رنگین و دارای یک سرلوح مذهب مرصع منقش ممتاز در پیشانی صفحه اول است. نسخه خطی حقایق‌الاخبار ناصری بی‌شک یکی از مهم‌ترین تالیفات حسینی خورموجی به‌شمار می‌آید. 

حاج میرزا محمدجعفر ملقب به حقایق‌نگار، (درگذشت۱۳۰۱ هجری قمری) مورخ و محقق معروف قرن سیزدهم یعنی عصر ناصری است که در خورموج شهرستان دشتی در استان بوشهر متولد شده و پس از کسب کمالات و تحصیلات دانش در جوانی به سمت کلانتر خورموج که از پدر به او ارث رسیده بود نایل شد و تا ۱۲۸۵ هجری قمری به این شغل منصوب بود اما در این سال بر اثر اختلافاتی که بین او و حاجی خان حکمران کل دشتی و پدر محمدخان دشتی در گرفت از این شغل معزول شد و به شیراز رفت و به امارت دیوان خانه عدلیه شیراز منصوب شد.

در سال ۱۲۷۶ هجری قمری کتاب «آثار جعفری در تاریخ» و «جغرافیای مملکت فارس» را نوشت. سپس به تهران رفت و به حضور ناصرالدین شاه رسید. شاه او را مامور تهیه کتاب حقایق تاریخ ایام خود کرد. سپس خورموجی با کمال صداقت به جمع‌آوری اخبار و درج آن اقدام کرد و کتاب حقایق‌الاخبار ناصری را نوشت و به حقایق‌نگار ملقب شد. به گفته زنده‌یاد عباس اقبال آشتیانی در یاداشتی که بر مقدمه کتاب به تصحیح شادروان حسین خدیوجم نوشته است این کتاب که تاریخ مختصر قاجار و تاریخ بالنسه مفصل سلطنت ناصرالدین شاه تا سال ۱۲۸۴ هجری قمری است ظاهرا مقبول نظر شاه نیفتاد و حاجی محمدجعفر مغضوب شد و به عراق مهاجرت کرد.

زندگی علمی محمدجعفر خان از زمان هجرت آغاز شد. وی صاحب تألیفات ارزشمندی است که همگی از بهترین کتاب‌های عصر قاجاریه به‌شمار می‌آیند. مشهورترین و زبده‌ترین اثر این دانشمند مورخ حقایق‌الاخبار ناصری است. او در این کتاب برای نخستین بار قتل امیرکبیر را افشا می‌کند و درباره قتل امیرکبیر که همه مورخان معاصر او درگذشت امیرکبیر را بر اثر ناخوشی و تورم دست و پا و آماس بدن دانسته‌اند خورموجی این واقعه را به صراحت قتل نوشته ‌است و به همین سبب موجب غضب دربار ناصرالدین شاه قرار گرفته است. این تاریخ‌نگار در سال ۱۳۰۱ هجری قمری در سن ۷۶ سالگی در عراق زندگی را بدرود گفت.