18 مرداد 1397
تأیید مرجعیت امام توسط مراجع در سال 1342
پس از سخنرانی 13خرداد امام‌خمینی در فیضیه که مصادف با عاشورا بود ایشان توسط ساواک دستگیر شد. ساواک با پرونده‌سازی، در حال تدارک محاکمه و اعدام احتمالی امام بود که با تلاش تعدادی از علما و طلاب انقلابی، تاییدیه مرجعیت امام بدستخط تعدادی از مراجع و علماء منتشر شد. کتاب الف لام خمینی در اینباره می‌نویسد: «حمایت اعلامیه‌ای
نخستین حمایت مکتوب، چند ساعتی پس از دستگیری آیت‌الله خمینی از طرف آیت‌الله مرعشی نجفی انجام شد. این اطلاعیه کوتاه پس از بازگشت آقای مرعشی از صحن حضرت معصومه علیهاالسلام نوشته شد. او در آنجا، در همان صبح پانزدهم خرداد به گردآمدگان در حرم گفته بود: «اگر یک مو از سر عزیزمان [خمینی] کم شود، دست به اقدامات دامنه‌داری» خواهیم زد. همین جمله را در اطلاعیه‌اش گنجاند و از مردم خواست که مبادا از حرارت و هیجان‌شان کاسته شود. آقای مرعشی نجفی، آیت‌الله خمینی را از مراجع وقت، از آیات عظام و از مجاهدین بزرگ اسلامی خواند. چه بسا اقدام زودهنگام آقای مرعشی، صدور اعلامیه‌های مراجع دیگر را آسانتر کرده باشد. آقایان خوانساری، گلپایگانی و شریعتمداری یک روز بعد در حمایت از آیت‌الله خمینی و محکوم کردن بازداشت او و تقبیح کشتار مردم معترض، اعلامیه منتشر کردند، اما همچون آقای مرعشی بر مرجعیت آیت‌الله خمینی تأکید نکردند. دو روز بعد، آقایان خویی و حکیم، اعلامیه دادند و ضمن حمله به حکومت شاه به عنوان عامل حوادث اخیر، اسم آقای خمینی را در اعلامیه‌های خود نبردند.
تأکید بر مرجعیت آیت‌الله خمینی زمانی بر زبان‌ها و اعلامیه‌ها جاری شد که وفاداران او بیمناک از خطری که جان مرادشان را تهدید می‌کرد، شروع به پرسش این مسأله از مراجع وقت کردند. «برای اینکه اینها نتوانند [آقا] را محاکمه کنند، با قوانین آن موقع چهار نفر از علما اجتهاد ایشان را گواهی کردند؛ با این که اجتهاد ایشان مسلم بود. به نظر بنده ایشان از همه اعلم بودند. در عین حال برای این که مدرکی هم باشد، چهار نفر نوشتند. در آن زمان من مخفی بودم. رفتم با آقای میلانی صحبت کردم. آقایان میلانی، نجفی، محمدتقی آملی و شریعتمداری [امضاء کردند.]» «اما هر چه فشار آوردیم، آقای گلپایگانی و خوانساری امضا نکردند.» گروهی نیز با تنظیم نامه‌هایی از روحانیان طراز اول درباره مقام علمی آقای خمینی پرسیدند و پاسخ‌دهندگان بر مرجعیت او مهر تأیید زدند؛ مهری که پیش از این مردم پای نام خمینی زده بوند.»
نخستین حمایت مکتوب، چند ساعتی پس از دستگیری آیت‌الله خمینی از طرف آیت‌الله مرعشی نجفی انجام شد. این اطلاعیه کوتاه پس از بازگشت آقای مرعشی از صحن حضرت معصومه علیهاالسلام نوشته شد. او در آنجا، در همان صبح پانزدهم خرداد به گردآمدگان در حرم گفته بود: «اگر یک مو از سر عزیزمان [خمینی] کم شود، دست به اقدامات دامنه‌داری» خواهیم زد. همین جمله را در اطلاعیه‌اش گنجاند و از مردم خواست که مبادا از حرارت و هیجان‌شان کاسته شود. آقای مرعشی نجفی، آیت‌الله خمینی را از مراجع وقت، از آیات عظام و از مجاهدین بزرگ اسلامی خواند. چه بسا اقدام زودهنگام آقای مرعشی، صدور اعلامیه‌های مراجع دیگر را آسانتر کرده باشد. آقایان خوانساری، گلپایگانی و شریعتمداری یک روز بعد در حمایت از آیت‌الله خمینی و محکوم کردن بازداشت او و تقبیح کشتار مردم معترض، اعلامیه منتشر کردند، اما همچون آقای مرعشی بر مرجعیت آیت‌الله خمینی تأکید نکردند. دو روز بعد، آقایان خویی و حکیم، اعلامیه دادند و ضمن حمله به حکومت شاه به عنوان عامل حوادث اخیر، اسم آقای خمینی را در اعلامیه‌های خود نبردند.
تأکید بر مرجعیت آیت‌الله خمینی زمانی بر زبان‌ها و اعلامیه‌ها جاری شد که وفاداران او بیمناک از خطری که جان مرادشان را تهدید می‌کرد، شروع به پرسش این مسأله از مراجع وقت کردند. «برای اینکه اینها نتوانند [آقا] را محاکمه کنند، با قوانین آن موقع چهار نفر از علما اجتهاد ایشان را گواهی کردند؛ با این که اجتهاد ایشان مسلم بود. به نظر بنده ایشان از همه اعلم بودند. در عین حال برای این که مدرکی هم باشد، چهار نفر نوشتند. در آن زمان من مخفی بودم. رفتم با آقای میلانی صحبت کردم. آقایان میلانی، نجفی، محمدتقی آملی و شریعتمداری [امضاء کردند.]» «اما هر چه فشار آوردیم، آقای گلپایگانی و خوانساری امضا نکردند.» گروهی نیز با تنظیم نامه‌هایی از روحانیان طراز اول درباره مقام علمی آقای خمینی پرسیدند و پاسخ‌دهندگان بر مرجعیت او مهر تأیید زدند؛ مهری که پیش از این مردم پای نام خمینی زده بوند.»