مسجد جلیلی یکی از سنگر های مبارزه علیه رژیم شاه

مسجد جلیلی واقع در خیابان ایرانشهر تهران یکی از مراکز مبارزه علیه رژیم شاه در دوران مبارزات انقلاب اسلامی بود که با محوریت مرحوم آیت الله محمد رضا مهدوی کنی به کارهای تبلیغی و ترویجی علیه حکومت طاغوت می پرداخت در اینجا یکی از اسناد مربوط به فعالیت های آیت الله مهدوی کنی و یارانش در این مسجد براساس گزارش مامور ساواک ارائه شده است .

متن سند:

شماره : 32708 /20 ه 2 ساعت 1830 روز جمعه 19 /12 /45 جلسه بحث و تفسیر هفتگی مسجد جلیلی واقع در خیابان ایرانشهر با حضور عده ای از طبقات مختلف مردم و عناصر طرفدار نهضت آزادی تشکیل گردید.

افراد شناخته شده عبارتند از محمدرضا مهدوی معروف به کنی.

خلیل شالچی.

احمد عدنانی.

احمد فراهانی.

توانا.

مهندس گل افشان

محمدرضا توانا متصدی کتابخانه مسجد جلیلی.

مهندس گل برگی لاغر اندام و دارای ته ریش می باشد.

مصطفی فرهادی پسر بچه 11 ساله.

محمدمهدی اندوهی.

کاشانی وابسته به جبهه ملی.

احمدی.

فتوت.

پس از پایان نماز جماعت توسط محمدرضا مهدوی افراد به کتابخانه مسجد محل تشکیل جلسه وارد شدند و پس از صرف چای در ساعت 1930 آیاتی از قرآن مجید توسط یک نفر دانش آموز قرائت و سپس توسط دیگری ترجمه گردید.

آنگاه قسمتی از نهج البلاغه به وسیله یکی از حاضرین بیان گردید.

سپس مهندس گل برگی تفسیر و ترجمه سوره ای از قرآن را شروع و مدت یک ساعت درباره رشد و تکامل عقلی انسان و مجاز بودن پس از تکامل در انتخاب دین و روش آینده صحبت نمود و نتیجه گرفت که انسان موجود ناقصی است و پس از مطالعه و جستجوی علم و دانش رشد عقلی او کامل و می توان از این رو در انتخاب هدف خود آزاد باشد.

پس از خاتمه این بحث دو نفر به عنوان انتقاد در مورد اظهارات گل برگی بحث و توضیحاتی از او خواستند و مدعی شدند که اظهارات او بی ربط و نبایستی به تفسیر آیات بپردازد چون صلاحیت ندارد.

مهندس گل برگی به آنها پاسخ داد ولی نتوانست آنها را قانع کند و مهندس گل افشان در دفاع از گفتار او به آنان پاسخ داد.

سپس محمدمهدی اندوهی نیز در دفاع از گفتار گوینده اعتراض کنندگان را متوجه اصل بیانات او نمود و اعتراض آنها را دال بر مغلطه و عدم توجه به گفتار فوق نمود و توضیح داد هر کس پس از تکامل عقلی می تواند به مفهوم واقعی دین خود پی ببرد وقتی به حقیقت دین واقف شد تصور نمی رود کوچکترین انحرافی در تزلزل دین خود پیدا کند پس برای هر کس لزوم تکامل و رشد عقلی و جویای اصل و مفهوم دین شدن واجب است.

آنگاه مهدوی نیز در خاتمه توضیحات مفصلی در این باره به حاضرین داد.

این جلسه در ساعت 2130 پایان یافت.

در این جلسه اعلام شد آخرین جلسه فقط هفته آینده می باشد و ایام تعطیلات نوروزی تا دو هفته جلسه تشکیل نخواهد شد و از 15 فروردین به بعد جلسه تشکیل خواهد گردید.

ضمنا در خاتمه جلسه احمد فراهانی ضمن صحبت خصوصی در زمینه در گذشت دکتر مصدق2 اظهار داشت تمام کشورهای جهان پس از دریافت خبر مرگ مصدق برنامه های رادیویی خود را قطع و نسبت به شخصیت ممتاز جهانی مصدق برنامه هایی اجراء نمودند.

همچنین کنگره امریکا.

لندن، سوریه، قاهره، بغداد و سایر کشورها هر یک برنامه جالبی به پاس خدمات ارزنده مصدق اجراء نمودند و افزود جنازه مصدق هنوز به خاک سپرده نشده و طبق وصیت او قرار است در جوار شهدای 30 تیر3 به خاک سپرده شود ولی در وصیتنامه گفته است چنانچه مانع دفن او شدند جنازه را در احمدآباد به امانت بگذارند تا موقعیت مناسبی پیش آید در ابن بابویه نزد شهدای 30 تیر دفن نمایند4.

وی افزود و از اینکه در ایران چنین سانسوری وجود دارد و حتی روزنامه ها از درج تسلیت مصدق نیز خودداری می نمایند5 و مانع تشکیل مجالس ختم او شدند در خارج از کشور از این رویه ایران به شدت انتقاد نموده اند.

در جایی که برای فرماندار کل کانادا دربار عزاداری اعلام می نماید آنگاه شخصیت مصدق و خدمات وی را نادیده گرفتند و مانع برگزاری مجالس ترحیم آن می شوند.