انگلیس چگونه از شبکه‌های اجتماعی جاسوسی می‌کند؟

 افشای اقدام محرمانه آمریکا در ایجاد شبکه اجتماعی شبیه توئیتر خاص مردم کوبا و استفاده جاسوسی از آن، بار دیگر اهداف گسترده جاسوسی کشورهای غربی از فناوری‌های اینترنت را بازگو کرد.

بر اساس اسنادی که سایت The Intercept منتشر کرده، نوع جدیدی از عملیات‌های جاسوسی از اطلاعات کاربران اینترنت، در سال‌های اخیر مورد بحث سازمان‌های جاسوسی کشورهای غربی قرار گرفته است. این سازمان‌ها همواره به دنبال طراحی راه‌هایی برای استفاده مخفیانه از شبکه‌های اجتماعی برای ایجاد پروپاگاندا، فریب، پیام‌رسانی انبوه و داستان‌سازی‌های تحریک‌آمیز در کشورهای دشمن هستند تا اهداف خاص خود را از طریق مردم آن کشورها اجرا کنند.

این نوع طرح‌ها با هدف استفاده از اینترنت خصوصا شبکه‌های اجتماعی برای اشاعه غیرمستقیم تفکرات و دیدگاه‌های حامی منافع غرب و انتشار اطلاعات نادرست علیه دشمنان کشورهای غربی، مورد استفاده قرار می‌گیرند که ادوارد اسنودن طی یکی دو سال گذشته ده‌ها نمونه از آنها را که توسط سازمان سازمان امنیت ملی آمریکا NSA صورت گرفته را لو داده است.

اسنادی که توسط سایت Intercept منتشر شده نشان می‌دهد آژانس امنیت ملی آمریکا و همتای انگلیسی‌اش سازمان ارتباطات دولت انگلستان GCHQ چگونه برنامه‌هایی برای بی‌اعتبار کردن و بدنام کردن دشمنان این کشورها را با انتشار اطلاعات نادرست در فضای سایبر اجرا می‌کنند.

این اسناد بیانگر آن است که انگلیسی‌ها فعالانه در این برنامه‌ها با آمریکایی‌ها همکاری می‌کنند. یکی از این اسناد نشان می‌دهد در سال 2010 مقامات امنیتی کشورهای انگلستان، کانادا، زلاندنو، استرالیا و آمریکا در اجلاس سالانه موسوم به SIGDEV به بررسی راه‌های استفاده از توئیتر، فیس بوک، یوتیوب و دیگر شبکه‌های اجتماعی برای مقاصد اطلاعاتی محرمانه خود پرداخته‌اند.

این طرح توسط «گروه اطلاعاتی تحقیقات تهدیدات مشترک سازمان ارتباطات دولت انگلستان» JTRIG تهیه شده بود که اینک افشا شده است. طبق اعلام JTRIG هدف کاری این سازمان، استفاده از شیوه‌های آنلاین برای محقق ساختن واقعه‌ای در جهان واقعی یا فضای سایبری است که شامل عملیات‌‌های اطلاعاتی نفوذ و اختلال می‌شود. سازمان ارتباطات دولت انگلستان، فعالیت‌های گروه اطلاعاتی تحقیقات تهدیدات مشترک JTRIG و بهره‌برداری شبکه‌های رایانه‌ای Computer Network Exploitation را بخشی از وظایف خود عنوان کرده که حدود 5 درصد از کل عملیات‌های آن را شامل می‌شود.

در اجلاس سالانه SIGDEV که اسناد آن توسط سایت The Intercept منتشر شده، به طور معمول ده‌ها تن از کارشناسان اطلاعاتی آمریکا همچون کارشناسان سازمان سیا، آزمایشگاه تحقیقاتی نیروی هوایی آمریکا و مرکز اطلاعات فضایی و هوایی ملی آمریکا حضور پیدا می‌کنند و در آن برنامه‌های عملیاتی (نه طرح‌های فرضی و تئوریک) درباره نحوه جاسوسی از اطلاعات سایبر را به اشتراک می‌گذارند.

به عنوان مثال، در یکی از طرح‌های عملیاتی که از سوی GCHQ ارائه‌شده، سازمان‌های جاسوسی انگلستان اقدام به ردگیری اطلاعات رزروهای هتل‌ها در سطح جهان می‌کنند تا بدین ترتیب بتوانند اقدام به کنترل مهمانان مشکوک یا بلندپایه هتل‌ها نمایند.

مجله اشپیگل آلمان و شبکه خبری NBC News در گزارش‌های جداگانه درباره این پروژه فاش ساخته‌اند که سازمان‌های جاسوسی انگلستان در سال‌های اخیر به طور گسترده اقدام به جاسوسی از مهمانان هتل‌های معروف جهان کرده‌اند. اشپیگل نوشته است طی سه سال اخیر GCHQ با استفاده از یک سامانه خودکار، آمار و اطلاعات رزروهای حداقل 350 هتل معروف در سراسر جهان را رصد کرده است که هدف آن، جاسوسی از دیپلمات‌ها و مقامات دولتی کشورها بوده است که در این هتل‌ها اقامت کرده‌اند.

NBC News نیز جزئیات دیگری از این پروژه مطرح کرده که طبق آن، سازمان جاسوسی انگلستان با استفاده از این پروژه، اقدام به شنود مکالمات تلفنی و ارتباطات اینترنتی مهمانان هدف هتل‌ها کرده و حتی در مواردی نیز با اعزام افسران اطلاعاتی به هتل‌ها، عملیات جاسوسی را به طور فیزیکی و حضور در محل انجام داده است.

دیگر اسناد منتشره از برنامه‌های GCHQ نشان می‌دهد که این سازمان از مجاری شبکه‌های اجتماعی همچون توئیتر و همچنین از ابزارهای اینترنتی همانند ایمیل برای انجام اهداف پروپاگاندایی خویش استفاده می‌کند.

نمودار فوق که یکی از اسناد منتشره درباره پروژه‌های جاسوسی انگلستان است، حاوی عملیات‌های اطلاعات شبکه‌ای و رایانه‌ای است که شامل مراحل پروپاگاندا، فریب، پیام‌های انبوه، داستان سازی‌های محرک، گسترش استفاده از عناوین جعلی و ساختگی و روان‌شناسی است. جامعه مخاطب این عملیات‌ها هم کاربران شبکه های اجتماعی هستند که در سمت راست تصویر، آمده است.

GCHQ پروژه دیگری نیز اجرا می‌کند که به نوشته NBC هدف از آن، انتخاب روزنامه‌نگارانی است که این قابلیت را دارند که اطلاعات مدنظر دولت را منتشر و منتقل کنند. طبق این روش، افسران اطلاعاتی انگلستان با شناسایی روزنامه‌نگاران غیرانگلیسی، به طور غیرمستقیم از آنها برای رساندن اطلاعات و اخبار مهندسی‌شده به اهداف عملیات‌های محرمانه خود استفاده می‌کنند. بدین ترتیب که روزنامه‌نگاران مذکور در قالب مصاحبه با اهداف برنامه‌های جاسوسی، بدون آن که خود بدانند اقدام به انتقال این اطلاعات مهندسی‌شده به آنان می‌کنند.