10 خرداد 1385
ترور سرهنگ «هاوکینز» در تهران
اشاره
در ارتباط با حادثه ترور یک سرهنگ امریکایی که در12 خرداد 1352 در تهران به وقوع پیوست مقاله زیر را عیناً از جلد اول کتاب «سازمان مجاهدین خلق؛ پیدایی تا فرجام» انتشارات مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی برگزیده‌ایم.
به دنبال دستگیری‌های گسترده‌ای که از اسفند 1351 تا اردیبهشت ماه 1352 صورت گرفت و در پی فرار موفق تقی شهرام از زندان ساری، رهبری سازمان ـ و عمدتا ً رضایی ـ تصمیم گرفت جو مأیوس کننده و زیر ضربه را بشکند و با انجام یک عمل نظامی، افکار عمومی را متوجه ادامة موجودیت فعال خویش کند. بدین منظور، پس از شناسایی‌هایی جزیی، قرار شد که یک سرهنگ امریکایی ساکن خیابان وزرا ترور شود. تازمان عمل و پس از آن (یعنی تا انتشار روزنامه‌های روز بعد) برای هیچ یک از اعضا و مسئولان سازمان، نام این سرهنگ و سمت وی مشخص نبود.
ترور توسط علیرضا سپاسی آشتیانی(ضارب) و وحید افراخته (رانندة موتورسیکلت) صورت گرفت. اسلحه‌ای که برای این عملیات انتخاب شده بود، یکی از سلاح‌هایی بود که تقی شهرام و ستوان احمدیان از زندان ساری ربودند. پیش از این، معمول چنین بود که اعلامیة ترور از قبل آماده می‌شد تا در محل عملیات نیز توزیع و پخش شود؛ لیکن در مورد اخیر، چون هویت مقتول مشخص نبود،تصمیم گرفته شد که پس از اعلان رژیم، اعلامیة عملیات چاپ و پخش شود. مطبوعات، فردای روز ترور گزارش‌های تفصیلی و مصور این عملیات را منتشر ساختند. کیهان در روز یکشنبه 13 خرداد 1352 این خبر را درج کرد:
...ساعت شش و سی دقیقة بامداد روز شنبه 12 خرداد ماه «کلنل [الوئیس. ل]هاوکینز» مستشار امریکایی، که مطابق معمول از خانة خود واقع در کوچة سیمرغ خارج شد تا با اتومبیل مستشاری امریکا به محل کار خود برود، در 50 قدم پایین‌تر از خانه‌اش، دو مرد از خم کوچة «رامونا» بیرون آمدند و راه را بر او بستند و متعاقب آن، یکی از آنها با رولوری که در دست داشت بر روی کلنل آتش گشود؛ از سه گلوله‌ای که به طرف کلنل هاوکینز شلیک شد، دو تا به مغز و یکی به سینة او اصابت کرد و مستشار امریکا [یی] بر روی زمین درغلطید.
دو خرابکار، پس از سوء قصد سوار بر موتور شده در امتداد کوچة رامونا متواری شدند[...] همسر کلنل هاوکینز، بعد ازوقوع سوء قصد، بالای سر شوهرش رسید؛ چشم‌های خون‌آلود او را بست و پتویی [را] که از منزل آورده بود، بر روی جسد انداخت و مات و مبهوت به خانة خود بازگشت.1
خبرمطبوعات آشکار ساخت که سمت وی معاونت ادارة مستشاری امریکا در ایران بوده است. متن اعلامیة سازمان،تحت عنوان «اطلاعیة سیاسی‌ـ نظامی شمارة 16» در سالگرد 15 خرداد انتشار یافت و در انتهای اطلاعیه، در یک کادر کوچک، نوشته شده بود: «15 خرداد 52 برابر با دهمین سالگرد جنایت خونین شاه».2
در اطلاعیه سازمان چنین آمده بود:
«این اعدام تنها یک پاسخ کوچک بود به خون‌هایی که تنها در طی دو سال، جلادان بد مست شاه ـ این جرثومه کثافت و پلیدی ـ و به فرمان اربابان امریکایی در تهران و اهواز و سنندج از پیکر فرزندان خلق بر زمین ریخت ... پاسخی بود به خون‌های سرخی که در 15 خرداد خونبار بر کفپوش خیابان‌ها پاشید. پاسخی است به حضور ده هزار مستشار امریکایی و انگلیسی در ایران... ما همان طوری که خود را آماده تدارک نبرد بر علیه امپریالیسم و در رأس همه امپریالیسم امریکا می‌سازیم، در مقابل جنایت‌های روزافزون دولت نیز آرام نخواهیم نشست.»3
در این اطلاعیه همچنین اشاره شده بود که «کیف دستی پر از مدارک و اطلاعات» سرهنگ هاوکینز به دست سازمان افتاده است.
پانوشت‌ها:
1ـ روزنامه کیهان، 13/3/1352، ص 3.
2ـ اطلاعیه سیاسی ـ نظامی شماره 16.
3ـ نشریه پیام مجاهد، ش 13، تیرماه 52، ص 3.
موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی
در ارتباط با حادثه ترور یک سرهنگ امریکایی که در12 خرداد 1352 در تهران به وقوع پیوست مقاله زیر را عیناً از جلد اول کتاب «سازمان مجاهدین خلق؛ پیدایی تا فرجام» انتشارات مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی برگزیده‌ایم.
به دنبال دستگیری‌های گسترده‌ای که از اسفند 1351 تا اردیبهشت ماه 1352 صورت گرفت و در پی فرار موفق تقی شهرام از زندان ساری، رهبری سازمان ـ و عمدتا ً رضایی ـ تصمیم گرفت جو مأیوس کننده و زیر ضربه را بشکند و با انجام یک عمل نظامی، افکار عمومی را متوجه ادامة موجودیت فعال خویش کند. بدین منظور، پس از شناسایی‌هایی جزیی، قرار شد که یک سرهنگ امریکایی ساکن خیابان وزرا ترور شود. تازمان عمل و پس از آن (یعنی تا انتشار روزنامه‌های روز بعد) برای هیچ یک از اعضا و مسئولان سازمان، نام این سرهنگ و سمت وی مشخص نبود.
ترور توسط علیرضا سپاسی آشتیانی(ضارب) و وحید افراخته (رانندة موتورسیکلت) صورت گرفت. اسلحه‌ای که برای این عملیات انتخاب شده بود، یکی از سلاح‌هایی بود که تقی شهرام و ستوان احمدیان از زندان ساری ربودند. پیش از این، معمول چنین بود که اعلامیة ترور از قبل آماده می‌شد تا در محل عملیات نیز توزیع و پخش شود؛ لیکن در مورد اخیر، چون هویت مقتول مشخص نبود،تصمیم گرفته شد که پس از اعلان رژیم، اعلامیة عملیات چاپ و پخش شود. مطبوعات، فردای روز ترور گزارش‌های تفصیلی و مصور این عملیات را منتشر ساختند. کیهان در روز یکشنبه 13 خرداد 1352 این خبر را درج کرد:
...ساعت شش و سی دقیقة بامداد روز شنبه 12 خرداد ماه «کلنل [الوئیس. ل]هاوکینز» مستشار امریکایی، که مطابق معمول از خانة خود واقع در کوچة سیمرغ خارج شد تا با اتومبیل مستشاری امریکا به محل کار خود برود، در 50 قدم پایین‌تر از خانه‌اش، دو مرد از خم کوچة «رامونا» بیرون آمدند و راه را بر او بستند و متعاقب آن، یکی از آنها با رولوری که در دست داشت بر روی کلنل آتش گشود؛ از سه گلوله‌ای که به طرف کلنل هاوکینز شلیک شد، دو تا به مغز و یکی به سینة او اصابت کرد و مستشار امریکا [یی] بر روی زمین درغلطید.
دو خرابکار، پس از سوء قصد سوار بر موتور شده در امتداد کوچة رامونا متواری شدند[...] همسر کلنل هاوکینز، بعد ازوقوع سوء قصد، بالای سر شوهرش رسید؛ چشم‌های خون‌آلود او را بست و پتویی [را] که از منزل آورده بود، بر روی جسد انداخت و مات و مبهوت به خانة خود بازگشت.1
خبرمطبوعات آشکار ساخت که سمت وی معاونت ادارة مستشاری امریکا در ایران بوده است. متن اعلامیة سازمان،تحت عنوان «اطلاعیة سیاسی‌ـ نظامی شمارة 16» در سالگرد 15 خرداد انتشار یافت و در انتهای اطلاعیه، در یک کادر کوچک، نوشته شده بود: «15 خرداد 52 برابر با دهمین سالگرد جنایت خونین شاه».2
در اطلاعیه سازمان چنین آمده بود:
«این اعدام تنها یک پاسخ کوچک بود به خون‌هایی که تنها در طی دو سال، جلادان بد مست شاه ـ این جرثومه کثافت و پلیدی ـ و به فرمان اربابان امریکایی در تهران و اهواز و سنندج از پیکر فرزندان خلق بر زمین ریخت ... پاسخی بود به خون‌های سرخی که در 15 خرداد خونبار بر کفپوش خیابان‌ها پاشید. پاسخی است به حضور ده هزار مستشار امریکایی و انگلیسی در ایران... ما همان طوری که خود را آماده تدارک نبرد بر علیه امپریالیسم و در رأس همه امپریالیسم امریکا می‌سازیم، در مقابل جنایت‌های روزافزون دولت نیز آرام نخواهیم نشست.»3
در این اطلاعیه همچنین اشاره شده بود که «کیف دستی پر از مدارک و اطلاعات» سرهنگ هاوکینز به دست سازمان افتاده است.
پانوشت‌ها:
1ـ روزنامه کیهان، 13/3/1352، ص 3.
2ـ اطلاعیه سیاسی ـ نظامی شماره 16.
3ـ نشریه پیام مجاهد، ش 13، تیرماه 52، ص 3.
موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی