02 خرداد 1400
پیامدهای آزادسازی خرمشهر از دریچه رسانههای جهان
اشاره: پس از فتوحات عظیم ایران در عملیات «الی بیت المقدس» و آزادسازی بخشهای زیادی از مناطق اشغال شده از جمله شهر خرمشهر، توازن جنگ ایران و عراق به شکل حیرتانگیزی، به نفع جمهوری اسلامی برهم خورد. به دنبال این موفقیت بزرگ و عقبنشینی مفتضحانه ارتش عراق از مناطق اشغال شده، مطبوعات و رسانههای گروهی منطقه و جهان با انتشار مقاله، گزارش و تحلیل به پیامدهای پیروزیهای بزرگ ایران در این عملیات پرداخته و نگرانی شدید محافل غربی و ارتجاعی را از فتوحات پی در پی رزمندگان اسلام منعکس کردند. در اینجا بخشی از این گزارشها و تحلیلها را به نقل از روزنامه کیهان مورخ 10 خرداد 1361 تقدیم حضورتان میگردد:
«خبرگزاری فرانسه در گزارشی نوشت: بسیاری از کشورهای خلیج فارس اخبار مربوط به مناقشه! ایران و عراق را پوشش مختصر داده و خبرهای خود را بیشتر از قول منابع عراقی نقل کردهاند که این نشاندهنده نگرانی آنها از ظهور ناگهانی ایران به عنوان یک قدرت است که باید روی پیروزی آن حساب کرد. همچنین خبرگزاری فرانسه جنگ بزرگ و پر خسارتی را که صدام برای شکستن انقلاب اسلامی ایران شروع کرد را «مناقشه» نامیده و این خود نشاندهنده نگرانی امپریالیسم خبری از انتشار نتایج این جنگ است. خبرنگار واحد مرکزی خبر از پاریس گزارش داد کلود شون وزیر روابط خارجی فرانسه اوائل هفته آینده رسماً از عربستان سعودی دیدن خواهد کرد. مطبوعات پاریس در این رابطه نوشتهاند که شون در این سفر مأمور است تا نگرانی عمیق اروپا را از پیروزیهای نیروهای ایران در بازپس گرفتن خرمشهر به ریاض اطلاع دهد.
به گزارش واحد مرکزی خبر از رم روزنامههای ایتالیائی ایل مساجرد و لونیتا و لوس تانفانیر و همچنین رادیو و تلویزیونهای ایتالیا خبرهای مربوط به آزادسازی خرمشهر را همراه با تفسیر انتشار دادهاند. بنابر این گزارش روزنامه ایتالیائی ریپوبلیکا در رابطه با فتح خرمشهر مینویسد: خرمشهر به ایران بازگشت، شادی در خیابانهای تهران موج میزند، چراغ اتومبیلها روشن است و همه بوق میزنند. ندای الله کبر و شلیکهای هوائی به گوش میرسد و مردم به خیابانها ریختهاند. دو روز پیش یکی از نمایندگان مجلس ایران گفت که ما هنوز از تمام امکانات خود استفاده نکردهایم و امام خمینی هنوز دستور جهاد نداده است و هر زمان که او بخواهد نه تنها ملت ایران بلکه میلیونها مسلمان جهان که از امام خمینی پیروی میکنند علیه مستکبران منطقه بپا خواهند خاست.
به گزارش واحد مرکزی خبر از پاریس روزنامه لوموند در نخستین صفحه خود تحت عنوان شکست وخیم برای عراق نوشت: تسخیر مجدد خرمشهر توسط ایران تحول عمدهای در جنگ خلیج فارس است. یک سخنگوی نظامی عراق بامداد روز سه شنبه ضمن تأئید این خبر اعلام کرد که نیروهای عراق کاملاً از خرمشهر به سوی مرز بینالمللی عقبنشینی کردهاند. سقوط این بندر برای رژیم بغداد و رئیس جمهوری، صدام حسین، شکست عمدهای محسوب میشود. امام خمینی دوشنبهشب بار دیگر به کشورهای عرب که از عراق پشتیبانی میکنند و به ویژه به عربستان سعودی، اردن هاشمی و مصر هشدار داد و گفت به دُول منطقه اخطار میکنیم که کشور ما اکنون از موضع قدرت صحبت میکند، اگر از دستورات آمریکا رویگردان شوید ما حقشناس خواهیم بود: کاری نکنید که ما مجبور شویم طبق وظیفهای که قرآن به ما حکم میکند عمل کنیم .
روزنامه لوموند سپس مقالهای از «اریک رولو» چاپ کرده که در قسمتی از آن آمده است هنگامی که بمبافکنهای عراقی بطور پی در پی فرودگاهها و تشکیلات استراتژیک[ایران] را بمباران میکردند و واحدهای پیاده نظام و تانکهای زرهپوش در سحرگاه ۲۲ سپتامبر ۸۰ به خاک ایران هجوم میآوردند، صدام حسین هیچ نمیتوانست تصور کند که ۲۰ ماه بعد نیروهای اسلامی فاتح ممکن است به نوبه خود تمامیت ارضی عراق و شاید هم موجودیت جمهوری بعثی را مورد تهدید قرار دهند. برعکس در استراتژی ستاد کل بغداد طبق گزارش محرمانهای که به مقامات تهران تسلیم شده، اشغال خوزستان و استقرار یک دولت موقت در اهواز در فاصله 2 هفته پیشبینی شده بود. عراق همچنین تصور میکرد بتواند توسط کردهای عبدالرحمن قاسملو و با ایجاد شورشهائی در داخل به حکومت ایران ضربه وارد کند. اکنون پس از یک سال، بحث و مذاکرات در رهبری ایران پیرامون این مسأله است که آیا برای تسریع در امر متلاشی شدن رژیم بعثی باید محلی از عراق را اشغال کرد یا خیر. رژیم بعثی عراق از هم اکنون متزلزل شده است. پس از شورشهائی که در شهرهای مختلف کردستان عراق برپا شد، ۱۰ روز پیش نیز تظاهرات شدیدی در بغداد صورت گرفت و سرویسهای امنیتی که معمولاً با خشونت واکنش نشان میدهند، برای متفرق کردن صفوف تظاهرکنندگان چندان مداخلهای نکردند. مردم عراق به خوبی نفهمیدهاند که چرا دولتشان برای اعتراض به قرارداد مرزی منعقده در سال 1975 جنگ به راه انداخته، در حالی که در آن وقت قرارداد مزبور را منصفانه قلمداد کرده بود. مردم عراق امروز چندان انگیزهای برای تأئید دولت خود ندارند و کمتر از گذشته به رژیم خود توجه دارند. در حدود ۵۰ هزار نفر از سربازان و افسران عراقی یعنی یک پنجم از نظامیان این کشور در میدانهای جنگ بیهوده کشته شدهاند. کاملاً پیداست که امام خمینی در عین حال روی وسعت و گسترش نارضایتی مردم عراق و خشم یک ارتش مغلوب حساب میکند که بدون شک مسئولیت شکست خود را متوجه مسئولان سیاسی خواهد کرد.
هفتهنامه «امل» ارگان جنبش محرومین امل در لبنان چندین صفحه از شماره این هفته خود را به انتشار گزارشهای مربوط به پیروزیهای رزمندگان اسلام و چاپ عکسهائی از این پیروزیها اختصاص داده و در تفسیر خود مینویسد: با پایان نبرد «خونین شهر» که به صورت سمبل مقاومت ملت مسلمان ایران و نشان جاودانی بر سینه شهیدان است، انقلاب اسلامی به تسویه حساب نهائی با رژیم جلاد صدام نزدیک میشود و صدای الله اکبر که از گلدستههای خونینشهر بلند میشود اعلام میکند که مبارزه و پیروزی تا آزادی قدس ادامه دارد و اکنون بصره، کوفه و بغداد در انتظار مجاهدان اسلام هستند تا با بیرقهای سپاه تا قدس شریف پیشروی کنند و رژیمهای ارتجاعی عرب را که مانع راه [آزادسازی] قدس هستند، یکی پس از دیگری از میان بردارند .
نشریه «تشرین» چاپ دمشق در شماره دیروز خود اوضاع عراق را بررسی کرده و مینویسد: طرفداران امریکا میخواهند به جای صدام حسین یکی از معاونانش را بگذارند و در چنین شرایطی امریکا از طریق سخنرانی اخیر هیگ وزیر امورخارجهاش میکوشد که همان استراتژی سیاسی خود را که بر اساس ترسانیدن از حضور شوروی و لزوم حضور نظامی آمریکا در منطقه برای حفظ امنیت آن و لزوم ادامه [پیمان] کمپ دیوید است، گسترش دهد و در همین رابطه روزنامه السفیر چاپ بیروت در شماره امروز خود ضمن بررسی سخنان هیگ نتیجه میگیرد که این سخنان به مثابه آغاز یک حمله جدید از سوی آمریکا است و کشورهای منطقه باید برای رویارویی با این حمله آماده شوند.
دهلی نو- خبرگزاری جمهوری اسلامی- ارگان جماعت اسلامی هند در شماره دیروز خود طی مقالهای به تشریح پیروزیهای اخیر ایران پرداخته و مینویسد دنیا باید از این جنگ درس بگیرد که تانکها، هواپیماها و سایر سلاحهای مدرن و پیشرفته جهان امروز قادر نیستند سرنوشت جنگ را تعیین کنند، بلکه ایمان و روحیه اسلامی و عشق به شهادت است که سرنوشت جنگ را تعیین میکند. این روزنامه سپس به مقایسه ارتش رژیم بعث عفلقی با مبارزان جمهوری اسلامی ایران پرداخته و مینویسد: ارتش ایران و پاسداران انقلاب اسلامی با محرک و انگیزه دفاع از انقلاب و دفاع از اسلام در میدانهای جنگی حاضر میشوند و با این روحیه است که متجاوزان را گوشمالی میدهند، ولی ارتش صدام به علت نداشتن انگیزه قادر نیستند در صحنههای جنگی از خود شهامت و رشادتی نشان دهند. این روزنامه در پایان از اعراب میخواهد که از این جنگ درس عبرت گرفته و برای نابود کردن رژیم اشغالگر قدس همانگونه که ایران میگوید، متحد شوند.
به گزارش واحد مرکزی خبر از بیروت روزنامه السفیر چاپ بیروت در تفسیر دیروز خود نوشت: نتایج عملی جنگ ایران و عراق اکنون به سرعت آشکار میشود. در داخل خاک عراق وضع بسیار حساس است به حدی که طارق عزیز، نخستوزیر، مجبور شده است دیدار خود را از هند لغو کند. در عربستان سعودی نیز وضع حساسی پدید آمده بطوریکه شاهزاده سلطان، وزیر دفاع سعودی، مجبور شده است سفر خود به ایتالیا و مراکش را لغو کند و به سرعت از ژنو به ریاض برگردد. در داخل خلیج[فارس] بطور کلی وضع بسیار حساس است بطوریکه وزیران امور خارجه شورای همکاری خلیج[فارس] اعلام کردهاند که دو روز دیگر در طائف گردهم میآیند تا مسأله تشکیل کنفرانس سران عرب یا وزیران خارجه عرب را برای اتخاذ یک موضع واحد در قبال جنگ عراق و ایران را بررسی کنند.
اسلام آباد- خبرگزاری جمهوری اسلامی- روزنامه اردو زبان «جسارت» چاپ کراچی در سرمقاله دیروز خود با اشاره به بیانیه وزارت امورخارجه امریکا پیرامون نگرانی این کشور از ادامه جنگ عراق با ایران نوشت: دخالت آمریکا در این جنگ اقدام احمقانهای است که مسائل را پیچیدهتر خواهد کرد. این روزنامه یادآور شد امریکا چندین بار در مقابل انقلاب اسلامی ایران شکست خورده است و اکنون پس از پیروزیهای اخیر ایران در جنگ با عراق، قصد دارد با دخالت، انتقام خود را از جمهوری اسلامی ایران بگیرد. همچنین روزنامه اردو زبان «جنگ» دیروز طی مقالهای ضمن تحلیلی پیرامون جنگ تحمیلی عراق علیه ایران و آزادسازی خرمشهر نوشت: دلایل عراق برای آغاز این جنگ غیرمنطقی بود و نیروهای مسلمان ایرانی در این جنگِ بیست ماهه روزبروز منسجمتر و روحیه آنان بالاتر رفته است. این روزنامه افزود با پیروزیهای اخیر رزمندگان اسلام نگرانی و عداوت آمریکا نسبت به انقلاب اسلامی افزایش یافته است و شکست عراق و امکان سرنگونی صدام نیز موجب نگرانی بیشتر بعضی از کشورهای خلیج [فارس] خواهد شد. روزنامه «جنگ» افزود پیروزی انقلاب اسلامی در عراق پیام مرگ برای رژیمهای منطقه و جهان خواهد بود.
توکیو- خبرگزاری جمهوری اسلامی- دیروز رسانههای گروهی ژاپن علاوه بر انتشار اخبار چگونگی فتح خرمشهر توسط رزمندگان اسلام در بعضی از تفاسیر خود میگویند: فتح خرمشهر نقطه عطفی در جنگ بیست ماهه گذشته بوده است. اکنون تردیدی نیست که سرنوشت این جنگ در دست ایران و امام خمینی رهبر انقلاب اسلامی ایران است. مطبوعات و شبکههای تلویزیونی ژاپن که تا قبل از این پیروزی با کم توجهی اخبار جنگ تحمیلی را دنبال میکردند، در چند روز گذشته ضمن پیگیری اخبار مربوطه، توجه خاصی نیز نسبت به آینده جنگ دارند. روزنامههای ژاپنی مینویسند: فتح خونین شهر به معنای پایان جنگ ایران و عراق نیست و مرحله بعدی آن سقوط صدام است. خبرنگار ماینی چی شمبون مینویسد: فتح خونین شهر تنها ده ساعت طول کشید و به نظر کارشناسان غربی این امر نتیجه روحیه بسیار ضعیف ارتش عراق بوده، و دلیل قدرت رزمندگان ایران را نیروی ایمان سپاهیان ایران دانستهاند.
به گزارش واحد مرکزی خبر از واشنگتن، روزنامه واشنگتنپست در شماره مورخ ۲۶ مه ۸۲(5 خرداد 1361) مینویسد: عراق اعتراف کرد که کنترل شهر بندری خرمشهر را از دست داده است و همچنین نیروهایش پس از شکست سختی بر ایرانیان! به طرف مرزهایش عقب نشینی کرده است .بیانیه عراق در حالی صادر شد که ایران به کشورهای عرب منطقه خلیج فارس فشار آورده است که به دیگر کشورهای رادیکال عرب بپیوندند. در حالیکه پیروزی ایران بر عراق در خرمشهر آشکار است کشورهای مرتجع عربی که عراق را حمایت میکردهاند، تصمیمات آینده ایران را نه فقط درباره صدام بلکه در مورد رژیمهای آسیبپذیر خود با دقت مراقبت میکنند. ایران امروز دوباره اخطارهای خود را به کشورهای عربی خلیج فارس که میلیاردها دلار تجهیزات نظامی به رژیم عراق داده بودند تکرار کرد و از آنان خواست که به حمایت خود پایان دهند. آیت الله خمینی به آنها گفته است کاری نکنید که مجبورمان کنید بر اساس اصول قرآن و بر اساس احکام الهی با شما رفتار شود .حسین موسوی نخستوزیر ایران هفته پیش گفت که کویت هنوز به عراق کمک میفرستد و باید در انتظار دیدن خساراتی باشد. جنگ ایران و عراق شکاف عمیقی را در جهان عرب بین دولتهای میانهرو که عراق را حمایت کردهاند و دولتهای رادیکال که دائماً به طرف ایران آمدهاند را بوجود آورده است. کشورهای عضو جبهه پایداری عرب علناً حمایت خود را از ایران اعلام کردند. این جبهه در الجزایر اعلام کرد که روابط ایران انقلابی با ما دوستانه بوده و شایسته حمایت در جنگ علیه عراق میباشد و همچنین با کوشش اعراب میانهرو برای برقراری روابط با مصر مخالفت نمود. این روزنامه آمریکائی میافزاید، مشاور امور خارجی کویت رشید الرشید طی مصاحبهای گفته است نشانههائی وجود دارد که ایران میخواهد جنگ را داخل خاک عراق بکشاند و اضافه کرد که عراقیها هم اکنون روی مرز بین المللی قرار گرفتهاند و حالا که آنها آنجا هستند امید ما اینست که اختلافات طرفین از راههای مسالمتآمیز بدون تعدی به خاک یکدیگر حل و فصل شود.
روزنامه «الندا» ارگان حزب کمونیست لبنان نوشت: پیروزیهای ارتش ایران و اعتراف عراق به عقبنشینی از خرمشهر نگرانی شدیدی را در آمریکا و کشورهای بازار مشترک اروپا و رژیمهای ارتجاعی منطقه برانگیخته است. خبرنگار واحد مرکزی خبر در بیروت مینویسد: تلویزیون لبنان فیلمی از بندر خرمشهر و سرنگون شدن یک هلیکوپتر عراقی توسط نیروهای اسلام و نیز تظاهرات خیابانی مردم در تهران را به نمایش گذاشته است.
دهلی نو- خبرگزاری جمهوری اسلامی- روزنامه «تایمز آو ایندیا» چاپ دهلی در سرمقاله دیروز خود تحت عنوان «ایران در جنگ پیروز میشود» به تشریح نتایج حاصله از پیروزی ایران در جنگ پرداخته و مینویسد: آبروی صدام در صحنه بینالمللی با شکست در جنگ از بین رفته است و مشکل میتوان تصور کرد که صدام بتواند برای مدت چندانی بر کرسی قدرت تکیه زند. این روزنامه با مطرح کردن این سؤال که آیا صدام میتواند با وجود چنین شکستی سران جنبش غیرمتعهد را در بغداد بپذیرد میافزاید: صدام از مصر و سایر دول عربی عاجزانه میخواهد که ارتششان را برای کمک رساندن به وی به عراق گسیل دارند و اتخاذ چنین روشی از سوی صدام بیانگر ضعف عراق است. در پایان این مقاله آمده است آنچه که برای صدام باقی مانده ارتش شکست خورده، سربازان بیروحیه و اوضاع داخلی ناامن ومتشنج است.
به گزارش واحد مرکزی خبر از بُن روزنامه آلمانی «زوددویچه تسایتونگ» در مقالهای تحت عنوان «بغداد آخرین گروگان خود را از دست داد» مینویسد: بازپس گرفتن خرمشهر بزرگترین پیروزی ایرانیان در جنگ خلیج فارس است و بغداد آخرین گروگان خود را که احتمالاً میتوانست [بوسیله آن] چهره سیاسی خود را حفظ کند از دست داد. صدام دیگر از نظر نظامی قابل نجات نیست و حتی اگر نیروهای ایران وارد خاک عراق هم نشوند، بندر مهم بصره و منطقه نفتی جنوب عراق در تیررس توپخانه ایران است. هیچ دولت عربی وهیچ قدرت جهان صنعتی قادر نیست قوا و تجهیزات از دست رفته عراق را به صدام بازگرداند. همین گزارش حاکیست که شبکههای اول و دوم تلویزیون سراسری آلمان فدرال در کلیه بخشهای خبری خود فیلمهائی از جریان آزادسازی خرمشهر و جشن و سرور مردم در خیابانهای تهران پخش کرده و این خبر را مورد تجزیه و تحلیل قرارداده است.
شبکه دوم تلویزیون سراسری آلمان ضمن پخش خبر اعتراف رژیم بغداد به سقوط خرمشهر اعلام کرد که صدها هزار تن از مردم تهران با شنیدن خبر پیروزی در خرمشهر به خیابانها ریختند و با شعارهایی علیه رژیم عراق به شادی پرداختند. تلویزیون آلمان فدرال اعلام کرد که به گفته ناظران این بزرگترین جشن پیروزی در ایران پس از سرنگونی شاه است و بدین ترتیب برنامه بلندپروازانه صدام در تسخیر خوزستان نقش بر آب شده است.
روزنامه فرانسوی «لومتن» نوشت: خبر آزادسازی خرمشهر توسط جنگجویان اسلام موجی از مسرت و غرور در مردم ایجاد کرده و بویژه اهالی تهران به محض شنیدن این خبر به خیابانها ریختند و ضمن تبریک گفتن به یکدیگر طی تظاهرات گستردهای این پیروزی را جشن گرفتند. روزنامه دیگر فرانسوی «فرانس سُوار» چاپ پاریس نوشت: از بدو آغاز بحران و اشغال بخشی از مناطق خوزستان بوسیله نیروهای عراقی، آیت الله خمینی و دیگر رهبران جمهوری اسلامی و ملت ایران سوگند یاد کردند که تا آزادسازی این سرزمینها و بیرون راندن دشمن از خاک خود از پای ننشینند.
به گزارش واحد مرکزی خبر از لندن، روزنامه انگلیسی فاینانشیال تایمز چاپ لندن شکست ارتش عراق را «فاجعهآمیز» دانست و نوشت: سقوط خرمشهر و اسارت هزاران سرباز عراقی را فقط میتوان یک شکست فاجعه آمیز دانست که ارتش عراق تحقیر ناشی از آن را فراموش نخواهد کرد. ارتش عراق پس از یک ماه جنگ شدید و تحمل تلفات سنگین توانست خرمشهر را به تصرف خود درآورد، در حالی که ایرانیان پس از یک حمله که کمتر از دو روز بطول انجامید آن را بازپس گرفتند، و این عمل علاوه بر یک ضربه استراتژیک، از نظر روانی نیز ضربه عظیمی به ارتش عراق وارد کرده است. روزنامه دیگر انگلیسی «گاردین» مینویسد: بازپس گرفتن خرمشهر توسط ایران پس از بیست ماه، تحقیر ارتش عراق را به بالاترین حد خود رساند. محاسباتی که صدام بر اساس آنها تصمیم گرفت در ماه سپتامبر ۱۹۸۰ به ایران حمله کند غلط بود، زیرا به محض دخول ارتش عراق که می خواست با یک حمله محدود نظام بنیادگرایان در تهران را به سقوط بکشاند، مقاومت در ایران سختتر شد. تجهیزات نظامی و انبارهای پُر عراق شامل ۲۸۵۰ تانک به حدی بود که گوئی تا کریسمس گذشته تمام استان خوزستان متصرف خواهد شد. در خارج از اهواز تا چشم کار میکرد تانکها و توپهای عراقی دیده میشد، اما این تانکهای عراقی منجر به عقب نشینی دردناک عراق از ایران شد. خبرنگار واحد مرکزی خبر میافزاید روزنامه دیگر انگلیسی «تایمز» چاپ لندن کاریکاتوری را چاپ کرده که در آن عربی سوار بر اسب در حال فرار است و عموسام نیز بر ترک آن نشسته است. روی بدن اسب نوشته است کشورهای خلیج[فارس] و شیشهای که روی آن کلمه «عراق» نوشته شده با چکشی شکسته شده و از درون شیشه دودی بیرون آمده که شمشیری بر فرق عموسام و کشورهای خلیج[فارس] در حال فرار وارد آورده است. همچنین روزنامه «نیوزلاین» ارگان حزب سوسیالیست کارگر انگلیس در سرمقاله خود تحت عنوان ضربان قلب یک انقلاب مینویسد: ایران در محاصره اقتصادی بود و نمیتوانست هیچ سلاح و قطعه یدکی دریافت کند و دائماً تحت حمله تبلیغات بود و ادعا میشد که انقلاب ایران و رهبر آن امام خمینی قادر به تحمل حمله عراق نیستند. این تبلیغات حاکی از این بود که نظام ایران سرنگون میشود. گفته میشد اقتصاد ایران ورشکسته است و بزودی در ایران جنگ داخلی روی میدهد، ارتش شورش کرده و دست به کودتا میزند. مردم از جنگ خسته شدهاند و پشت جبهه را تقویت نمیکنند و دست به راهپیمائی و تظاهرات علیه دولت میزنند. اما تمام این حرفها غلط از آب درآمد و نه تنها ایران به پیروزی نظامی دست یافت بلکه انقلاب اسلامی ایران نیز قدرتمندتر شد و به پیشرفت خود ادامه میدهد و این نشانه اساسی توسعه انقلابات مردمی در سراسر جهان است. خبرنگار واحد مرکزی خبر از لندن میافزاید: روزنامه نیوزلاین در پایان این مقاله به قشر کارگر انگلیس توصیه میکند که از کارگران و مردم ایران درس انقلاب بیاموزند.
به گزارش واحد مرکزی خبر از واشینگتن دستگاههای تبلیغاتی امریکا جهت آماده کردن جو عمومی افکار مردم امریکا گوشههائی از حقایق جنگ تحمیلی را منتشر نمودهاند. شبکههای تلویزیونی آمریکا به نمایش فیلمهائی از اسرا و غنائم جنگی عراقی مبادرت کرده و صفحات اول اغلب روزنامههای معروف و کثیرالانتشار آمریکا به خبر آزادشدن خرمشهر اختصاص یافته است. بنابراین گزارش روزنامه واشینگتن پست نوشت: این پیروزی در حقیقت به معنی سقوط ارتش عراق بوده که عواقب بسیار جدی برای آینده سیاسی صدام به همراه خواهد داشت. روزنامه نیویورک تایمز نوشت: جنگ برای تصرف خرمشهر تنها دو روز به طول کشید و ایران اعلام کرد که محاصره این شهر کامل شده و همین خبر نیروهای عراقی را به وحشت انداخت و موجب سقوط سریع ارتش عراق شده است. کارشناسان امور جنگی مصر و متخصصان نظامی غرب معتقدند که تعداد زیاد اسرای عراقی دلیل اصلی عقبنشینی عراق در جبهههای جنگ نبوده است، بلکه عدم رهبری و روحیه ضعیف در بین افسران ارتش عراق دلیل این شکست بوده است و هنوز مشخص نیست که آیا صدام کنترل ارتش عراق را در دست دارد یا نه...
همچنین هفتهنامه آمریکائی نیوزویک نوشت: رژیم عراق با اخراج عراقیهای ایرانینژاد[=ایرانیان مقیم عراق] از این کشور در آغاز جنگ، نیروی گرانبهائی را به دشمن داد، زیرا شمار زیادی از تبعیدشدگان در شعبات مختلف دولتی حتی در ارتش عراق کار میکردهاند.
خبرگزاری فرانسه از قاهره گزارش داد که بازپس گرفتن خرمشهر از سوی ایران نگرانی در قاهره را افزایش داده است، بطوریکه روزنامه های مصری و رهبران این کشور با نگرانی بیش از پیش تحولات جنگ ایران و عراق را دنبال می کنند. روزنامه الجمهوریه چاپ قاهره نوشت: با از دست رفتن خرمشهر، عراق مهمترین برگ برنده خود را در صورت موفقیت تلاشهای میانجیگری و تشکیل میز مذاکره از دست داد. همچنین خبرگزاری رویتر از لندن گزارش داد که دیپلماتهای غربی برای گزارشهای مربوط به ناآرامی در شمال عراق تا اندازهای اعتبار قائلند، زیرا رادیو بغداد اخیراً پیامی مبنی بر حمایت مسئولان سلیمانیه در شمال این کشور از صدام را پخش کرده است که خود میتواند نشانهای از وجود ناآرامی در این شهر باشد. روزنامه مصری الاخبار چاپ قاهره نوشت: بازپس گرفتن خرمشهر امید عراق به وادار کردن ایران به شناسائی حاکمیت کامل عراق بر شط العرب را از بین برده است. به گزارش واحد مرکزی خبر روزنامه هندوستان تایمز نوشته: ایرانیان ثابت کردند آنچه در جنگ سرنوشتساز است، اراده جنگیدن است نه اسلحه. روزنامه «جورنال» چاپ بمبئی نوشت: اینک میتوان گفت که بازپس گرفتن خرمشهر بوسیله ایران ضربه جدی به شخص صدام حسین وارد آورده است و مروری بر گذشته نشان میدهد که مقصر اصلی شکستهای نیروهای عراقی شخص صدام حسین بوده است که نتوانست روحیه میهنپرستی را در میان مردم و جنگجویان خود برانگیزد.
خبرنگار واحد مرکزی خبر از واشنگتن گزارش میدهد که روزنامه نیویورک تایمز در مقالهای نوشت: صدام حسین دیگر چیزی برای نشان دادن در آزادی میلیاردها پول و هزاران سربازی که به هدر داده است ندارد. انبوه اسیران و تجهیزات باقیمانده نشان میدهد که عقبنشینی عراق منظم نبوده است و ادعاهای عراق مبنی بر عدم چشمداشت به خاک ایران بیاساس است. واحد مرکزی خبر مینویسد روزنامه دیلی تلگراف نوشت: صدام حسین میخواست لقمهای بزرگتر از گلوی خود را بردارد. صدام حسین نمونه کلاسیک از یک حاکم مبتلا به جنون قدرتطلبی است. صدام سزاوار همدردی نیست، اما باید با مردم عراق همدردی کرد، زیرا صدام حسین مرتکب یک فاجعه بزرگ شده است. مردم عراق مثل دهها هزار سکنه کشورهای دیگر خاورمیانه در اثر یک آرمان بیشرمانه کشتار شدهاند. واحد مرکزی خبر از واشنگتن مینویسد: کانال بیست و ششم تلویزیون سراسری امریکا در برنامهای که در رابطه با پیروزی ایران تهیه شده بود با دکتر سعید رجائی خراسانی نماینده جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل متحد مصاحبهای ترتیب داد. در این مصاحبه نماینده ایران اظهار داشت مردم ایران میدانند شروع جنگ بدون تأئید امریکا نبوده است. رژیم صدام مورد علاقه مردم عراق نیست و حتی در بصره و دیگر شهرهای عراق علیه صدام شورشهائی صورت گرفته است. مسأله شیعه و سنی چیزی است که ابرقدرتها برای بوجود آوردن اختلاف میان مسلمانان منطقه عنوان میکنند، در حالیکه ما همه یک کتاب و یک پیغمبر داریم. خبرنگار واحد مرکزی خبر مینویسد: در همین برنامه یک پروفسور از دانشگاه جرج تاون نیز شرکت داشت و از افزایش ایستگاههای رادیوئی به زبانهای مختلف و اثرات تحریکآمیز آن سخن گفت. در همین رابطه نماینده جمهوری اسلامی ایران گفت: بیشتر کشورها ایستگاههای رادیوئی به زبانهای مختلف دارند و ما تنها دستورات قرآن را تعلیم میدهیم، اما اگر مردم مسلمان دیگر کشورها میخواهند حکامشان طبق قرآن رفتار کنند این دیگر به ما ربطی ندارد. خبرنگار واحد مرکزی خبر از واشنگتن مینویسد: به گزارش روزنامه نیویورک تایمز یکی از اعضای انستیتو مطالعات خاورمیانهای در دانشگاه پرینستون در مقالهای اعلام کرد: این اشتباه است اگر واشنگتن بخواهد برای جلوگیری از پیروزی کامل ایران، به عراق کمک نظامی بدهد. رهبران عربی و طرفداران چنین سیاستی نگرانند که صدام حسین به خاطر عقبنشینی مفتضحانه سقوط کند و پیروزی ایران باعث بیثباتی! تمام منطقه بشود. این جنگ نه تنها حکومت ایران را بیاعتبار نکرده، بلکه مقاومت ایرانیها، اعتبار آیت الله خمینی را در منطقه بیشتر کرده است. کمک بیشتر نظامی به این کشور[=عراق] جنگ بیثمری را که تا به حال میلیاردها دلار خرابی ایجاد کرده، طولانیتر میکند. عراق نمیتواند شرایط خود را به ایران تحمیل کند و ارتش این کشور انگیزه کافی برای جنگیدن ندارد. عراق باید قرارداد 1975 الجزایر را محترم بشمارد.»
روزنامه کیهان؛ 10 خرداد 1361