12 بهمن 1392
انقلاب و دفاع مقدس به‌روایت عکس‌ها و نگاتیو‌ها
«انقلاب اسلامی» و «دفاع مقدس» واژه‌هایی هستند که برای هر ایرانی معنایی ویژه و حکایتی خاص دارند. این دو واژه روایت‌گر مهم‌ترین رخدادهای تاریخ 40 سال اخیر ایران هستند.
همه ما با این دو واژه آشنا هستیم. سهم زیادی از این آشنایی، از راه فیلم‌ها و عکس‌هایی به وجود آمده که از این دو رخداد ثبت شده‌اند.
هرکدام از نسل‌های بعد از انقلاب با دیدن تصاویر و عکس‌های اوایل انقلاب توانسته‌اند با حال و هوای آن روزهای ایران آشنا شوند. بسیاری از جوانان ما جز دیدن عکس‌ها و فیلم‌ها، ذهنیت دیگری از آن دوران ندارند.
هشت سال دفاع مقدس و حضور رزمندگان ما در جبهه‌ها، از قاب دوربین عکاسان و فیلم‌برداران به ثبت رسید تا این عکس‌ها و فیلم‌ها سندهایی باشند که برای نسل‌های بعدی انقلاب به یادگار می‌مانند.
البته برای روایت روزهای انقلاب و دوران دفاع مقدس، کتاب‌ها و فیلم‌های بسیاری نوشته و ساخته شده است، اما به‌جرئت می‌توان گفت هیچ‌کدام نتوانسته‌اند به‌اندازه فیلم‌ها و عکس‌های مستند، حس و حال آن دوران را بیان کنند.
آن‌زمان عکاسی و فیلم برداری به‌راحتی سال‌های کنونی نبوده است. این روز‌ها کافی است گوشی و سوژه‌تان را آماده کنید، کمتر از یک ثانیه بعد عکس شما ثبت و قابل دیدن است. اما حکایت عکاسی با امکانات آنالوگ کاری دشوار است.
ثبت هر فریم عکس زحمت‌های بسیاری را می‌طلبیده که عکاسان کنجکاو با تمام وجود خود این کار را انجام داده‌اند.
دوربین‌های آن‌زمان تنظیمات اتوماتیک نداشته‌اند، فوکوس اتو نداشته‌اند. عکاس مجبور بوده که سرعت شا‌تر و دریچه دیافراگم را براساس تجربه و نورسنجی‌های محیطی تنظیم کند. به همه اینها مراحل ظهور، ثبوت و چاپ را اضافه کنید.
حال اینکه به همه دشواری‌های تکنیکی عکاسی آنالوگ، بودن در فضای جنگ و درگیری را اضافه کنید تا به ارزش کار عکاسان دوران انقلاب و دفاع مقدس بیش از پیش پی ببرید.
حال که عکاسان رفتند و این صحنه‌ها را ثبت کردند؛ کمترین وظیفه برای ما نگهداری این آثار است.
هر فریم از این عکس‌ها که به‌صورت نگاتیو ثبت شده‌اند برای باقی ماندن، به حفظ و نگهداری نیاز دارند. این تصاویر بخشی از تاریخ کشور ما هستند.
اکنون ما گنجینه‌ای از عکس‌ها و نگاتیو‌ها را در اختیار داریم که باید در حفظ و نگهداری آنها کوشا باشیم. بسیاری از این تصاویر رشادت‌های رزمندگان هشت سال دفاع مقدس را به تصویر می‌کشند. بخش دیگری از این تصاویر رخدادهای انقلاب اسلامی را ثبت کرده‌اند.
وجود این دو موضوع مهم میان این عکس‌ها مسئولیت نگهداری از آنها را برای ما بیش از پیش می‌کند.
در سال‌های اخیر ارگان‌های مختلفی به‌فکر حفظ و نگهداری از عکس‌ها و نگاتیوهای دوران انقلاب و دفاع مقدس بوده‌اند. در این راه نیز فعالیت‌های مناسبی انجام شده، اما کافی نیست.
بسیاری از عکاس‌های دوران انقلاب و دفاع مقدس از قارچ‌زدگی به عکس‌ها و نگاتیو‌ها گلایه دارند و گاهی نیز از خرابی آنها خبر می‌دهند.
عکس‌ها و نگاتیو‌ها برای ماندگاری به نگهداری نیاز دارند. باید این آثار را در شرایط مناسب قرار داد و از عواملی که موجب آسیب رسیدن به آنها می‌شود، دور نگه داشته شوند.
این گلایه‌های عکاسان را باید جدی گرفت و در حفظ این آثار کوشا بود. نباید فراموش کنیم که این عکس‌ها و نگاتیو‌ها بخشی از تاریخ کشور ما هستند و برای حفظشان باید همتی ملی در کار باشد.
تسنیم