راز ماندگاری انقلاب اسلامی

۲. هماهنگی و تناسب با فطرت الهی انسان
یکی دیگر از ویژگی‌های انقلاب اسلامی ایران تناسب و هماهنگی ارزش‌ها و اهداف آن با فطرت الهی انسان‌هاست. این ویژگی که ریشه در ماهیت اسلامی انقلاب دارد، باعث شده ابتدا مردم ایران و مسلمانان جهان و سپس هرجا دل آماده‌ای برای پذیرش پیام انقلاب اسلامی باشد به آن جذب شود و این امر به جهانی‌شدن ابعاد انقلاب اسلامی و طرفداری ملت‌ها در اقصی‌نقاط جهان از آن منتهی شده است.

«امروز حرکت انقلاب، هدف‌هاى انقلاب، همان چیزهائى است که در روز اول ترسیم شد و امام بزرگوار و حکیم ما آن‌ها را ترسیم کرد. این هدف‌ها با فطرت مردم هماهنگ بود، لذا مردم آن را گرفتند؛ والّا دل میلیون‌ها مردم را به یک سمتى متوجه کردن، کار عادى‌اى نیست. وقتى کسى با فطرت سخن می‌گوید، از خدا حرف می‌زند، فطرت‌ها به او متوجه می‌شود؛ «وَأَلَّفَ بَینَ قُلوبِهِم لَو أَنفَقتَ ما فِی الأَرضِ جَمیعًا ما أَلَّفتَ بَینَ قُلوبِهِم وَلٰکِنَّ اللَّهَ أَلَّفَ بَینَهُم»^۶. دست قدرت خداست که دل‌ها را به یک سمتى هدایت می کند...»^۷

۳. جهانی بودن شعارها و اهداف انقلاب
یکی دیگر از خصوصیات منحصربه‌فرد انقلاب اسلامی، محدود نبودن آن به مرز، ملیت و قومیت خاصی است. رهبر انقلاب اسلامی در این باره می‌گویند: «از آن‌جا که انقلاب اسلامى ایران بر پایه‌‌ی شریعت اسلام ناب محمدى (ص) استوار شده است، نمى‌تواند به مرز و ملیت و قومیت خاصى محدود باشد. مسأله این نیست که ملت ایران یا مسؤولان این کشور بخواهند با روش‌هاى معمول دنیا، انقلاب را به جایى و براى کسى صادر کنند؛ بلکه موضوع این است که وقتى تفکر و درک اسلامى و الهى و بینش نوین براى جمعى از مسلمین مطرح مى‌شود، به‌طور طبیعى همه‌‌ی فضاى عالم اسلام بنا بر ظرفیت و موقعیت خود، از آن بینش و درک استفاده خواهند کرد.»^۸

ایشان در جایی دیگر درباره‌ی نسبت انقلاب اسلامی با مسائل ایران و جهان اسلام می‌فرمایند: «پیش از پیروزى انقلاب، براى مجموعه‌‌ی انقلابیون و دست‌اندرکاران این نهضت عظیم -نه فقط مسائل ملت ایران، بلکه مسائل مسلمین نیز مطرح بود. البته شکى نیست که در سازندگى، مسائل ملت ایران -به دلایل مختلف- تقدم و ارجحیت دارد. این نظام و این دولت باید بتواند یک الگو درست کند، تا فعل او، قول او را تأیید کند؛ باید بتواند در این کشور اسلام را تحقق ببخشد، تا نهضت اسلامى، صادق شناخته شود؛ باید شعارها را به واقعیت بدل کند، تا آن شعارها، دل شعاردهندگانِ سایر کشورها را گرم کند. پس، مسائل کشور ایران تقدم و اولویت دارد؛ اما بلاشک در هدف‌هاى اصلى حرکت اسلامى و نظام اسلامى، مسائل مسلمین مطرح است.»^۹

۴. حاکمیت ارزش‌های دینی، اخلاقی و معنوی بر انقلاب
مردم در انقلاب اسلامی به دنبال تحولاتی بودند که بر مبنای اسلام صورت گیرد. آن‌ها باورهای دینی را سرلوحه‌ی خواست خود از انقلاب قرار دادند. این خصوصیت اسلامی سبب شد تا انقلاب محدود به قشر روحانی نشود و همه‌ی مردم در صحنه‌های انقلاب حاضر شده و انقلاب را از آن خود و برای خود بدانند. همچنین دچار این آفت نشود که اسلام و اهداف اسلامی در جریان انقلاب اولویت خود را از دست بدهد.

رهبر معظم انقلاب مبتلا نشدن انقلاب اسلامی به آفت دوری از اصالت‌ها و ریشه‌ها در مرحله‌ی پیروزی را ناشی از حاکمیت ارزش‌های دینی، اخلاقی و معنوی بر انقلاب می‌دانند و با یادآوری فاصله گرفتن انقلاب‌های مبتنی بر مبانی مارکسیستی و یا ناسیونالیستی، از اصالت و اهداف اولیه‌ی انقلاب و از دست دادن ویژگی‌های انقلابی خود در دوره‌ی نظام‌سازی و استقرار، آن را ناشی از ضعف یا فقدان ارزش‌های اخلاقی و معنوی در این حرکت‌ها می‌دانند.^۱۰

حاکمیت مستمر و پایدار دین و ارزش‌های معنوی و اخلاقی آن بر انقلاب مردم ایران موجب شد تا در هر جاى دنیا قلبى براى دین و اسلام مى‌تپد، به جمهورى اسلامى بر آمده از انقلاب - که براى اسلام حرکت مى‌کند و به اعتلاى کلمه‌‌ی اسلام فکر مى‌کند - علاقه‌مند شود.^۱۲
 
۵. مردمی‌بودن
 مردمی‌بودن انقلاب اسلامی خصوصیت مهمی است که در واژه‌ی «جمهوری» نظام اسلامی متجلی گردید. مردمی بودن انقلاب اسلامی از دو جهت با مردمی‌بودن سایر انقلاب‌ها تفاوت دارد: اول این‌که مردمی‌بودن جزء ذات اسلام بوده و چیزی خارج از آن نیست. اسلام برای مردم و هدایت آنان از سوی خداوند تبارک و تعالی نازل شده است و لذا همواره رستگاری آنان را مدنظر قرار دارد. چنین دینی حضور مردم در اجرای مقررات و دفاع از حریم خود را، ‌اصل اولیه می‌داند.

دوم آن‌که اسلام به‌طور واقعی و حقیقی مردم را در صحنه حفظ می‌کند. کذب، دروغ و صورت‌سازی برای حضور مردم در صحنه‌های انقلاب مبتنی بر اسلام ‌راهی ندارد. حضور حقیقی و فعالانه‌ی مردم در انقلاب اسلامی و نقش آنان در انتخاب همه‌ی مسؤولان و حفظ دستاوردهای انقلاب اسلامی، مظهر صداقت نظام اسلامی در مردمی‌بودن خویش است.^۱۳

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای معتقدند دو خصوصیت ابتنای انقلاب بر ارزش‌های اخلاقی، دینی و معنوی و نیز مردمی‌بودن انقلاب، استثنایی‌ترین خصوصیات انقلاب هستند و همین دو خصوصیت، بیشترین تأثیر را در وجهه‌ی‌ این انقلاب در دنیا داشته است؛ همچنان‌که بیشترین تأثیر را در پیروزى و ماندگارى انقلاب در کشور ما داشته است.^۱۴

۶. همه‌جانبه بودن انقلاب اسلامی
از ویژگی‌های انقلاب اسلامی که البته آن هم از ماهیت اسلامی انقلاب نشأت گرفته است، همه‌جانبه بودن و ناظربودن بر همه‌ی عرصه‌های زندگی و حیات فردی و اجتماعی است. رهبر انقلاب اسلامی در‌باره‌ی این خصوصیت انقلاب اسلامی می‌گویند: «انقلاب اسلامى با همه‌‌ی انقلاب‌هاى دیگر متفاوت است؛ نه یک انقلاب صرفاً معنوى و فرهنگى است، نه یک انقلاب صرفاً اقتصادى است، نه یک انقلاب صرفاً سیاسى است؛ یک انقلاب همه‌جانبه است. مثل خودِ اسلام است. همان‌طورى که اسلام ابعاد معنوى و اخلاقى دارد، ابعاد الهى دارد، در عین حال ناظر به زندگى مردم است؛ بُعد اقتصادى، بُعد سیاسى، بُعد اجتماعى در اسلام وجود دارد؛ انقلاب اسلامى هم داراى ابعاد مختلف بود و راز ماندگارى انقلاب اسلامى و روزبه‌روز زنده‌تر شدن این انقلاب در سطح منطقه و جهان، همین ابعاد گوناگون آن است که با نیازهاى بشر متوازن و همراه است.»^۱۵

پی‌نوشت‌ها:
۱. صحیفه‌ی انقلاب، وصیتنامه‌ی امام خمینی، سازمان چاپ و انتشارات ۱۳۶۹، ص ۷.
۲. سوره‌ی ابراهیم، آیه‌ی ۲۴
۳. همان
۴. سوره‌ی ابراهیم، آیه‌ی ۲۵
۵. بیانات در دیدار جمعی از مردم آذربایجان به مناسبت سالروز قیام مردم تبریز ۱۳۸۸/۱۱/۲۸
۶. سوره‌ی أنفال، آیه‌ی ۶۳
۷. بیانات در دیدار جمعی از مردم آذربایجان به مناسبت سالروز قیام مردم تبریز ۱۳۸۸/۱۱/۲۸
۸. سخنرانى در مراسم بیعت گروه کثیرى از ائمه‌ى جمعه و روحانیون استان مازندران و اصفهان و علما و طلاب کشورهاى اسلامى مقیم ایران  ۱۳۶۸/۴/۴
۹. سخنرانى در اجتماع طلاب و فضلاى حوزه‌ى علمیه‌ى قم  ۱۳۷۰/۱۲/۱
۱۰. خطبه‌هاى نماز جمعه‌ى تهران ۱۳۶۸/۱۱/۲۰
۱۱. خطبه‌هاى نماز جمعه‌ى تهران ۱۳۶۸/۱۱/۲۰
۱۲. خطبه‌هاى نماز جمعه‌ى تهران ۱۳۶۸/۱۱/۲۰
۱۳. خطبه‌هاى نماز جمعه‌ى تهران ۱۳۶۸/۱۱/۲۰
۱۴. خطبه‌هاى نماز جمعه‌ى تهران ۱۳۶۸/۱۱/۲۰
۱۵. بیانات رهبر انقلاب در مراسم نوزدهمین سالگرد ارتحال حضرت امام خمینى رحمه‌الله ۱۳۸۷/۳/۱۴