اسناد تاریخی جشنهای 2500 ساله شاهنشاهی

جشنهای 2500 ساله شاهنشاهی در تاریخ 20 مهر ماه 1350 در شیراز برگزار شد. این جشنها با هزینه گزاف و شرکت پادشاهان، رؤسای جمهور کشورهای مختلف، شخصیتها و مقامات داخلی با مراسم و تشریفات خاصی برپا شد و در نوع خود یکی از مجللترین جشنها بود. ناگفته نماند که مراسم و تشریفات آن توسط کشورهای خارجی برنامه ریزی شده بود به طوری که مهمانداران و خدمه هم از کشورهای بیگانه انتخاب شده بودند، که این مسئله خود با اصل فلسفه جشنها یعنی به نمایش گذاشتن ارزشهای ملی و تمدن ایران باستان مغایرت داشت.

اسناد ارائه شده متعلق به سالهای 1339 تا 1350 است. برطبق اسناد، وزارت دارایی خواستار مطرح نمودن طرح تصویبنامه اصلاحی مربوط به اختصاص نصف درآمد غیرمستقیم از اضافه نرخ نوشابههای الکلی برای مصارف جشنهای شاهنشاهی در هیئت دولت بوده و یک سال بعد یعنی در سال 1340 دولت به دلیل مضیقه مالی اقدام به تعویق جشنها نموده و نهایتاً در سال 1342 حسین علا وزیر دربار از اسدالله علم نخستوزیر اتخاذ تصمیماتی را جهت تأمین اعتبار جشنهای شاهنشاهی خواستار شده است.

اسناد موجود حاکی از صرف این هزینه جهت ایجاد محل برگزاری جشن، پذیرایی از مهمانها اعم از رؤسای کشورها، پادشاهان و ایرانشناسان از کشورهای مختلف، اعطای مدال یادبود جشن به شخصیتها و40 نفر از افسران شرکتکننده در مراسم جشن و...

1 - رونوشت نامه وزارت دارایی به نخستوزیر درباره طرح تصویبنامه تخصیص نیمی از درآمد غیرمستقیم سال 1339 از نرخ نوشابههای الکلی به بودجه شاهنشاهی در هیئت دولت جهت تصویب و اجرا [1-19-121ش]

2 - نامه وزارت دربار به جواد بوشهری نایب رئیس شورای مرکزی جشنهای شاهنشاهی ایران مشعر بر به تعویق انداختن جشنهای شاهنشاهی به دلیل مضیقه مالی دولت [4-19-121ش]





3 - نامه حسین علا وزیر دربار به علم نخستوزیر مبنی بر درخواست اتخاذ تصمیماتی در جهت تأمین اعتبار جشنهای شاهنشاهی [2-19-121ش]



4 - نامه علیاکبر محلوجی به اسدالله علم وزیر دربار مشعر بر ارسال مبلغی جهت کمک به هزینه جشنهای 2500 ساله شاهنشاهی [1-62-138م]



5 - نامه فضلالله مشاور به امیر متقی مدیرکل دربار شاهنشاهی درباره درخواست پرداخت هزینه ساختمان و چادرهای پذیرایی رؤسای کشورهای پیمانکار آن [39-82-3-171الف]



6 - نامه اردشیر زاهدی وزیر امور خارجه به عبدالرضا انصاری قائممقام رئبس شورای مرکزی جشن شاهنشاهی درباره ارسال صورت اسامی ایرانشناسان هر کشور به سفارت ایران در آن کشور جهت دعوت از آنان و شرکت در مراسم جشنهای 2500 ساله شاهنشاهی به همراه نامه دعوت از ایرانشناسان کابل و عدم تمایل کشور افغانستان به شرکت در جشن مذکور [3-4-121ش] (صفحه 1)



7 - نامه اردشیر زاهدی وزیر امور خارجه به عبدالرضا انصاری قائممقام رئبس شورای مرکزی جشن شاهنشاهی درباره ارسال صورت اسامی ایرانشناسان هر کشور به سفارت ایران در آن کشور جهت دعوت از آنان و شرکت در مراسم جشنهای 2500 ساله شاهنشاهی به همراه نامه دعوت از ایرانشناسان کابل و عدم تمایل کشور افغانستان به شرکت در جشن مذکور (صفحه 2)



8 - نامه اردشیر زاهدی وزیر امور خارجه به عبدالرضا انصاری قائممقام رئبس شورای مرکزی جشن شاهنشاهی درباره ارسال صورت اسامی ایرانشناسان هر کشور به سفارت ایران در آن کشور جهت دعوت از آنان و شرکت در مراسم جشنهای 2500 ساله شاهنشاهی به همراه نامه دعوت از ایرانشناسان کابل و عدم تمایل کشور افغانستان به شرکت در جشن مذکور (صفحه 3)



9 - نامه سپهبد ریاحی دائر بر شرح اقدامات خود جهت جلب موافقت ملکه هلند به منظور شرکت در جشن 2500 ساله شاهنشاهی [4-3215-113ر] (صفحه 1)



10 - نامه سپهبد ریاحی دائر بر شرح اقدامات خود جهت جلب موافقت ملکه هلند به منظور شرکت در جشن 2500 ساله شاهنشاهی (صفحه 2)



11 - صورتجلسه برنامه بانک در جشن شاهنشاهی مشتمل بر تأمین اعتبار جهت چاپ کتاب، آذینبندی، تأمین نیروی برق و... [13-1-2-112س]



12 - تلکس مرزبان سفیر ایران در سوئد مشعر بر درخواست ارسال دعوتنامه پروفسور یوسی آرو به فنلاند جهت شرکت در مراسم جشنهای 2500 ساله شاهنشاهی [4-4-121ش]



13 - مقاله یک روزنامهنگار آمریکایی در دفاع از جشنهای 2500 ساله شاهنشاهی و تخمین زدن بودجه جشن در حدود 30 الی 40 میلیون دلار [3-3211-6452الف] (صفحه 1)



14 - مقاله یک روزنامهنگار آمریکایی در دفاع از جشنهای 2500 ساله شاهنشاهی و تخمین زدن بودجه جشن در حدود 30 الی 40 میلیون دلار (صفحه 2)



15 - رونوشت نامه هرمز قریب رئیس کل تشریفات شاهنشاهی به سرلشکر ناصر فیروزمند مبنی بر ارائه اطلاعاتی درباره همراهان محمد یحییخان رئیسجمهوری اسلامی پاکستان جهت شرکت در جشنهای 2500 ساله شاهنشاهی [50-322-9557ف] (صفحه 1)



16 - رونوشت نامه هرمز قریب رئیس کل تشریفات شاهنشاهی به سرلشکر ناصر فیروزمند مبنی بر ارائه اطلاعاتی درباره همراهان محمد یحییخان رئیسجمهوری اسلامی پاکستان جهت شرکت در جشنهای 2500 ساله شاهنشاهی (صفحه 2)



17 - حکم اعطای مدال یادبود جشنهای 2500 ساله شاهنشاهی ایران به جعفر شریف امامی رئیس مجلس سنا [3-3242-4513ش]



18 - نامه تشکر کمیته شمیران جشنهای 2500 ساله شاهنشاهی از مهندس عنایت بهبهانی بابت کمکهای مادی و معنوی مخاطب در برگزاری جشنهای مذکور [13-1-157ب]



19 - فرمان همگانی ارتش دائر بر اعطای مدال یادبود جشنهای 2500 ساله شاهنشاهی به 40 نفر از افسران شرکتکننده به طور مستقیم در جریان بزرگداشت جشن مذکور [48-322-9557ف]





افتخار بلارشک

موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران