حمایت والاحضرت از تولیدات داخلی!

روزنامه اطلاعات در تاریخ چهارشنبه هفتم بهمن 1326 در صفحه آخر خود خبری را در قسمت بالا و وسط صفحه به چاپ رساند تحت این عنوان که «والاحضرت اشرف پهلوی از این پس از پارچه‌های وطن برای خود لباس درست خواهند کرد.»

این خبر به بازدید اشرف پهلوی از کارخانه پارچه‌بافی «وطن کازرونی» اختصاص دارد. در این خبر آمده است:

والاحضرت امروز، برای تشویق از صنایع داخلی به این نمایشگاه تشریف آورده بودند و با حضور چند تن از وزیران و عده‌ای از نمایندگان مجلس و مطبوعات، از نمایشگاه بازدید نمودند.

این گزارش حاکی است: کارخانه وطن در طی 22 سال که از زمان تأسیس آن می‌گذرد، اکنون موفق به تهیه انواع و اقسام پارچه‌هایی از پشم ایران و پشم مرینوس شده که از هر لحاظ با بهترین نوع پارچه‌های خارجی برابری می‌کند و اگر از مساعدت اولیای امور و تشویق هم‌میهنان گرامی برخوردار گردد بدون تردید در اندک مدتی خواهد توانست پارچه‌هایی نظیر عالیترین و بهترین منسوجات درجه اول پشمی خارجی تقدیم جامعه نماید ولی بر اثر عدم توجه و عنایت اولیای امور سیل لباس کهنه‌های خارجی و پارچه‌های بی‌دوام و بی‌ارزش که پس از تجزیه معلوم شده مواد اولیه آن کهنه و پوسیده و علف می‌باشد به مملکت سرازیر شده و مقدار هنگفتی از ذخیره ارزی کشور به این کیفیت تباه می‌گردد.

در نمایشگاه کالا والاحضرت اشرف با دقت تمام انواع پارچه‌ها را ملاحظه می‌کردند و تعجب می‌نمودند که چه پیشرفت‌هایی در تهیه پارچه نصیب کارخانه وطن شده است. هنگام بازدید چند نوع پارچه فرمودند: «این پارچه‌ها از پارچه‌های خارجه به مراتب بهتر است» سپس رو به نمایندگان مجلس وآقایان وزیران کرده گفتند: «همه ما، همه مردم از بالا تا پایین باید پارچه وطنی بپوشیم» و علاوه نمودند: «ما در زمان حیات پدرم، هیچ‌کدام حق نداشتیم از پارچه‌ای جز پارچه وطنی، برای خودمان لباس تهیه کنیم. آقای دکتر سجادی وزیر اقتصاد ملی نیز محصولات کارخانه وطن را ستوده گفتند که برای تشویق از صنایع داخلی سه راه موجود است:

1. تمام مردم ایران، از غنی و فقیر، از بالا به پائین پارچه‌های وطنی بپوشند و احتیاجات خود را از صنایع داخلی تأمین کنند.

2. از ورود پارچه‌های خارجی در حدود اختیارات کشور جلوگیری شود.

3. ارتش احتیاجات خود را از کارخانه‌های کشور تأمین نماید.

درباره قیمت‌های پارچه‌ها، آقای محمد جعفر کازرونی مدیر کارخانه به عرض رساندند که قیمت کلیه پارچه‌ها از 106 ریال تا 200 ریال است. ارزانی قیمت پارچه‌ها نیز مورد توجه والاحضرت قرار گرفت و هنگامی که نمایشگاه را ترک می‌کردند گفتند: «آقایان بیاییم سرمشق دیگران شویم: «همه وزراء، وکلا، رجال، روزنامه‌نویس‌ها همه پارچه‌های وطنی بپوشیم. صنایع داخلی خود را حمایت کنیم. این یکی از طرق خدمت به مملکت ماست، من پیشقدم می‌شوم و از تمام دوشیزگان و بانوان ایران می‌خواهم که آنها نیز برای خدمت به وطنشان از این رویه پیروی کنند.»

سپس بار دیگر رو به آقایان وزیران و نمایندگان مجلس و روزنامه‌نویسها کرده، تأکید نمودند:

«آقایان قول بدهید که این کار را بکنید، شما به مملکت خود خدمت کنید.»

حضار، همه از وزیر ووکیل و روزنامه‌نویس قول دادند.

سه روز پس از آنکه گزارش بازدید اشرف پهلوی از کارخانه پارچه‌بافی «وطن کازرونی» گذشت روزنامه «مرد امروز» در دهم همان ماه (10/11/1326) گزارشی نیش‌دار با تیتر در صفحه اول به چاپ رساند. این گزارش از تیتر طعنه‌دار و گزنده تشکیل شده بود:

والاحضرت از پارچه‌های وطنی برای خودلباس درست خواهندکرد.» «یک میلیون و پانصد هزار ریال برای یک پالتو پوست خارجی»

«مرد امروز» پس از اشاره به بخش‌هایی از گزارش سه روز پیش روزنامه اطلاعات، خبری را به نقل از مجله «آمریکن مگزین» شماره ماه دسامبر 1947 (آذر و دی 1326) منعکس کرد. این خبر، نامه‌ای بود که یکی از خوانندگان مجله «آمریکن مگزین» برای این مجله ارسال کرده بود. متن نامه چنین بود:

«آقای عزیز، در مقاله‌ای که در صفحه 114 شماره نوامبر خود تحت عنوان «پرورش‌دهندگان مینک» (یک نوع قاقم و راسو) نوشته بودید که 500 عدد از پوست این حیوانات را برای پالتوهایی که قیمت هر یک 25000 دلار می‌شود فروخته‌اند.

من عجولانه منتظر هستم تا ببینم که چه کسی این همه پول را برای گرم کردن خود پرداخته است. آیا امروز هم باز پرنس «چارمینکی» وجود دارد که برای زنان این طور خرج کند و یا این پالتو را برای موزه خریده‌اند. – چونس هاریس»  سپس در ذیل این نامه، پاسخ مجله «آمریکن مگزین» به این شرح آمده است:

اولین پالتو پوست «مینک» را پرنس پارمینک نخریده بلکه شاهزاده اشرف پهلوی خواهر دوقلوی پادشاه ایران خریداری کرده است. این پالتو توسط «آرتور شوارتز» در مغازه پوست‌فروشی «نردریکا» در نیویورک تهیه شده و از پوست 75 حیوان تشکیل گردیده است.»

و حالا نظر خود روزنامه مرد امروز:

مرد امروز: با توجه به اینکه بیست و پنج هزار دلار که یک دلارش را هم کمیسیون ارز که از ارث پدرخورهای این مملکت است به قیمت خون مرحوم داریوش هم به کسی نمی‌دهد، چنان که پس از سال‌ها این اداره مبلغ کمی دلار برای ورود کاغذ خواست و با اینکه دکتر سجادی صریحاً امر به پرداخت کرد «ظلی» و «یمنی» به دستخط شریف فاتحه خواندند و گفتند ارز نداریم.

قیمت هر دلار از شصت ریال نیز تجاوز کرده و این مبلغ بالغ بر یک میلیون و پانصد هزار ریال می‌شود. ما توفیق والاحضرت اشرف شاهدخت را در ترویج منسوجات داخلی مخصوصاً حمایت و پوشاندن و گرم کردن گدایان و برهنگان از خداوندی که آنها را آن طور و پانزده میلیون ما را این جور خلق فرموده است خواهانیم!

در کنار همین خبر عکسی از اشرف پالتو پوست پوشیده و شرحی که به انگلیسی کنار عکس آمده به عنوان سند گزارش چاپ شده و در شرح آن آمده است:

«پاداش ملت به خدمتگزاران

یک میلیون و پانصد هزار ریال قیمت پالتو پوست شاهزاده والاتبار ما است که همیشه در تشویق از صنایع داخلی و حمایت از فقرا و بینوایان پیشقدم بوده‌اند.»

منابع:

روزنامه اطلاعات 7/11/1326

مرد امروز 10/11/1326