حزب توده و آیت الله کاشانی

 توطئه مشترک امریکا و انگلیس، در متهم ساختن آیت الله کاشانی و نشر بی شرمانه ترین اتهامات و با رذیلانه ترین وسائل، توسط چه کسانی و چه گروه هایی در ایران و جهان پیاده شد؟ بی شک استعمارگران برای این قبیل امور، مزدورانی در همه جا می توانند بیابند که همواره «قلم» را به «مزد» می زنند! و «روزی» را به «نرخ روز» می خورند!...
در ایران به موازات گروه های وابسته به «جبهه ملی»، «حزب توده» نیز علیرغم تضاد ظاهری در مسائل سیاسی با آن جبهه، در متهم ساختن «آیت الله کاشانی» به «تشریک مساعی!» پرداخت! و در واقع توده ای های نفتی، در این زمینه، همکاری فعالانه ای با جبهه ای ها داشتند و در این رابطه کینه و عقده های روانی سیاسی خود را، حتی به سال های بعد از کودتای 28 مرداد نیز کشانیدند و در سال 42، علیرغم اینکه به ظاهر از روحانیت مترقی! به اصطلاح پشتیبانی می کردند، با زبان سخنگوی دولت کودتا ـ سرتیپ فرزانگان ـ دربارۀ آیت الله کاشانی، سخن گفته و چنین داوری! می کنند:
«... یک روز سید کاشانی را مردم به این دلیل که در نهضت ضداستعماری فعالانه شرکت می کرد، روی دست می بردند و کسی جرأت نداشت به مقام روحانی و اجتماعی او اهانت کند، ولی به محض اینکه فریب دربار را خورد و علیه حکومت قانونی دکتر مصدق وارد دسته بندی های ضد ملی گردید، همان مردم او را به صورت پول سیاهی درآوردند و مسخره خاص و عامش کردند...»1 آیا به دیوانگی نمی ماند این داوری؟!
این سخن را کسانی می گویند که حتی در همان دوران؛ «حکومت قانونی دکتر مصدق» را «غیرقانونی» و خود وی را هم در روزنامه های گوناگون خود، «عامل امپریالیسم» و «نوکر اجنبی» و... می نامیدند.... و بی شک مراد آقای کیانوری از «مردم» هم، که آیت الله کاشانی را مسخره کردند مردم مسلمان ایران نیست، بلکه روزنامه «مردم» ارگان حزبی است که هم با ساز شوروی می رقصید و هم با ساز انگلیس... هم با ملی گرایان می جنگید و هم نفت شمال را به شوروی می بخشید....
در مورد توطئه کودتای ننگین 28 مرداد، آقای دکتر کیانوری در خاطرات خود و در مقالاتی که نوشته و همچنین در جزوه «حزب توده ایران و دکتر محمد مصدق» آنچنان داد سخن داده که گوئی از همه چیز آگاه بوده ـ و به مصدق هم بارها و با تلفن اندرونی مخصوص همسر ایشان! ساعت به ساعت شخصاً گزارش داده و این آقای دکتر مصدق است که در صبح روز 28 مرداد در پاسخ کیانوری می گوید: مطمئن باشید هیچ خبری نیست. اوضاع کاملاً آرام است... و ظهر همان روز می گوید: «آقا همه به من خیانت کرده اند شما اگر کاری از دستتان بر می آید، بکنید یا شما به وظیفۀ میهن پرستانه خود، هر طور صلاح می دانید، عمل کنید»2 .
البته ما در صحت جملات نقل شده ـ در مورد عمل به وظیفه میهن پرستانه! ـ تردید داریم ولی باعث تأسف است که آقای دکتر مصدق، نه به هشدار حزب توده اهمیت می دهد و نه به نامه هشدار آیت الله کاشانی و در پاسخ مرقوم می دارد که گویا «مستظهر به پشتیبانی ملت است»... شباهت پاسخ های آقای دکتر مصدق به هشدارهای کیانوری، که در خاطرات وی هم آمده است، در واقع نشان دهنده صحت پاسخ به آیت الله کاشانی است، ولی معلوم نیست که روی چه مدرک و ملاکی، گفته های خود را به آقای دکتر مصدق، کاملاً درست می داند، ولی نامه مکتوب آیت الله کاشانی، را مجعول می نامد که ناگهان، مانند یک مورخ معاصر وارد صحنه می شود و در مصاحبه ویژه خود با «روزنامه جمهوری اسلامی» در مورد نامه 27 مرداد آیت الله کاشانی به دکتر مصدق، چنین افاضه می فرماید: «این نامه دروغ و ساختگی است و به خط پسر ایشان است. یک کتاب در این باره منتشر شده است. یکی از طرفداران ملیون کتابی نوشته و با دلایل و با اقرار پسر آقای کاشانی که قبول کرده این نامه ساختگی است»3 .
البته آقای کیانوری توضیح نمی دهد که چرا این نامه دروغ است ولی اخطارهای تلفنی ایشان آن هم با تلفن همسر آقای دکتر مصدق! دروغ نیست؟ و از سوی دیگر روشن نمی کند که این خط، خط کدام یک از پسران ایشان است؟ و سوم آنکه کدام یک از ملیون کتابی در این زمینه نوشته اند؟ (لابد مرادش مقاله ایرج افشار است در کتاب 70 مقاله!) و چهارم آنکه کدام پسر آقای کاشانی اقرار کرده که این نامه ساختگی است؟ و بالاخره آیا آقای کیانوری با الفبای تاریخ نویسی آشنا است یا نه؟ مگر می شود برای رد اصالت یک نامه تاریخی، که حتی قبل از انتشار در ایران، فتوکپی آن در اختیار «احسان طبری» قرار گرفته است، شعار حزبی داد؟ و گوبلزوار دروغ جعل کرد تا ثابت شود که نامه ساختگی است؟(چند نمونه از تیترهای روزنامه های ارگان حزب توده درباره حکومت دکتر مصدق در فایل pdf ضمیمه مقاله میباشد.)
                                                            ***
تحلیل مبسوط درباره موضع گیری های ضد مردمی حزب توده ایران درباره حکومت دکتر مصدق و آیت الله کاشانی، نیازمند فرصت دیگری است. صدها سند زنده از خود حزب توده و علیه آن، در این زمینه موجود است که برای محکومیت قطعی حزب کافی است... ولی ما در اینجا فقط بخش کوتاهی از خاطرات «احسان طبری» ایدئولوک سابق حزب را نقل می کنیم، تا روشن شود که اولاً موضع حزب توده درباره آیت الله کاشانی و دکتر مصدق چه بوده؟ و ثانیاً معلوم گردد که چون همواره «هدف وسیله را مشروع می سازد» این رسوایان تاریخ، می خواهند تاریخ معاصر میهن ما را تحریف کنند و برای همین هم با قاطعیت! اعلام می دارند که نامه جعلی! است... یعنی باز با ملی گرایانی که تا دیروز در متهم ساختن آیت الله کاشانی، همکاری تنگاتنگ و ارگانیک! داشتند، امروز هم همصدا می شوند.
ولی «احسان طبری» نامه آیت الله کاشانی را کاملاً صحیح و اصیل می داند و آن را یک سند تاریخی معرفی می کند و من در جلسه ای که بعد از شرکت آقای طبری در میزگرد هفتمین کنفرانس اندیشه اسلامی، در هتل استقلال با او داشتم، در رابطه با همین نامه آیت الله کاشانی که در خاطرات خود اشاراتی نموده بود ـ و خاطرات در سال 1366 در تهران چاپ شده است ـ از مرحوم «احسان طبری» سئوال کردم که شما از کجا اصالت این نامه را در خاطرات خود با قاطعیت پذیرفته و آن را یادآور شده اید؟ او گفت: برای اینکه نسخه ای فتوکپی شده از این نامه، قبل از انقلاب اسلامی، در آلمان توسط یکی از دوستان در اختیار من قرار گرفت تا در نوشتن تاریخ ایران و خاطرات خود، از آن استفاده کنم... بنابراین، چیزی را که من چند سال قبل از انقلاب اسلامی و یا انتشار علنی نامه در ایران، آن هم در خارج از کشور دیده ام، چگونه می توانم در اصالت آن تردید روا دارم؟ این انصاف نیست که من در این سن و سال، بخواهم حقیقتی را به خاطر اهداف پوچ حزبی، مخفی کنم... بویژه که حالا دیگر اعتقادی به حزب هم ندارم که به خاطر آن بخواهم صحت و اصالت یک سند تاریخی را انکار نمایم.
                                                              ***
امیدوارم که رفیق! سابق، آقای دکتر کیانوری، اشتباهات عمدی! خود را، به ویژه در مسائل تاریخی، در چاپ های بعدی خاطرات خود، اصلاح و تکمیل نماید و همانطور که در میزگرد تلویزیونی رفقا!، و در حضور اعضای کادر مرکزی، ضمن برشمردن اشتباهات عمده و اساسی حزب توده ایران4 ، از همه اعضا حزب و به ویژه از جوانان می خواهد که «در شناخت جامعه خود و تاریخ صحیح ایران5 و بررسی بی طرفانه مسائل کشور و اعترافات رهبری حزب بکوشند»، خود نیز به تصحیح اشتباهات تاریخی خود بپردازد.
اینک بخش کوتاهی از خاطرات «احسان طبری» در این زمینه، نقل می شود. امیدواریم که مورد توجه آقای کیانوری!، هواداران حزب و جوانان علاقمند به مسائل تاریخی قرار گیرد...
و اگر آقای کیانوری، مطالب «احسان طبری» را به خاطر آخرین موضع گیری های وی درباره حزب توده نمی پذیرد، برای ایشان نخست «آیه ای از مسکو»!! نقل می کنیم تا ببینند که مورخین محقق «قبله گاه مارکسیسم» هم اصالت نامه آیت الله کاشانی را پذیرفته اند:
بوندار یوسکی، مورخ معاصر روسی در کتاب «غرب بر ضد جهان اسلام» می نویسد: «در اواخر سال 1952 و اوائل سال 1953، اختلاف میان مصدق و کاشانی که ناشی از اختلاف نظر در تاکتیک استمرار مبارزه بر ضد امپریالیسم غرب، به ویژه امپریالیسم امریکا بود، به وجود آمد. مصدق از پیشنهاد آیت الله کاشانی، درباره برگزاری کنفرانس کشورهای اسلامی در تهران که هدف آن در واقع ایجاد یک سازمان جهانی اسلامی برای مبارزه با استعمار بود، پشتیبانی نکرد... ولی علیرغم این نوع برخورد، کاشانی طی نامه ای در تاریخ 27 مرداد 32 به مصدق هشدار داد که کودتایی به رهبری زاهدی در شرف وقوع است، ولی مصدق از ترس گرایش توده های مردمی به یک نبرد طولانی بر ضد امپریالیسم از هر گونه واکنشی خودداری کرد در حالیکه از اخطار «هندرسون»، در دیدار یک روز پیش هم می بایست آمادگی برای مقابله به وجود می آمد!.»6
                                                             ***
... و اکنون این دیدگاه مورخ روسی را با «خاطرات» آقای «احسان طبری» و مصاحبه آقای کیانوری در کنار هم قرار دهید... و داوری نهایی با شما خواهد بود:
--------------------------------------------------------------------------------
1 . روزنامه مردم، ارگان حزب توده ایران در خارج از کشور، مورخ 15 مرداد 1343 و کتاب: «حزب توده ایران و جنبش خونین پانزده خرداد» چاپ تهران، 1360، صفحه 15.
2 . حزب توده ایران و دکتر مصدق از دکتر نورالدین کیانوری، چاپ تهران، 1359، صفحه 42.
3 . روزنامه جمهوری اسلامی مورخ 5 بهمن 1371، صفحه 14 و 15 (قسمت 12 مصاحبه).
4 . مراجعه شود به «قصه الحزب الشیوعی الایرانی» به قلم: سید هادی خسروشاهی، چاپ «مرکز فرهنگی اسلامی اروپا» رم (ایتالیا) 1984 میلادی، صفحه 28 ـ 29.
5 . همان مدرک صفحه 39 ـ 40.
6 . الغرب ضد العالم الاسلامی من الحملات الصلّیبیه؛ حتی ایامنا، ترجمه به عربی از «الیاس شاهین» چاپ دارالتقدم، مسکو، 1985 صفحه 322.